Chỉ đạo xử lý heo bị tiêm thuốc an thần đúng quy định

Vừa qua một số phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về hình thức xử lý đối với lô heo gồm 623 con bị tiêm thuốc an thần trước khi giết mổ do Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh tạm giữ ngày 13/5/2016, phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam đã trao đổi, tìm hiểu vấn đề này với Cục Thú y, cụ thể như sau: 

Về việc sử dụng thuốc an thần trong thú y

Hiện nay thuốc an thần có chứa hoạt chất acepromazine với tên thương mại đăng ký lưu hành tại Việt Nam như Combistress và Prozil có tác dụng chống co giật, an thần, giảm đau, chống stress, trị viêm da mẩn ngứa, dị ứng cho động vật. Các loại thuốc này được đăng ký lưu hành dùng trong thú y để trị bệnh cho động vật theo hướng dẫn của nhà sản xuất, không được phép sử dụng vào mục đích khác.  

Hoạt chất acepromazine có tác dụng ức chế thần kinh trung ương, giúp an thần, chống căng thẳng, thường được sử dụng tiền gây mê trong phẫu thuật. Acepromazine được dùng trên người từ những năm 1950 trong điều trị bệnh loạn trí, giúp an thần. 

Ở Việt Nam thuốc có chứa hoạt chất này không thuộc Danh mục thuốc, hóa chất, kháng sinh cấm sử dụng trong thú y theo quy định tại Thông tư số 15/2009/TT-BNNPTNT ngày 17/3/2009.

Tình hình lạm dụng, sử dụng sai mục đích thuốc an thần

Thời gian qua có xảy ra việc tiêm thuốc an thần vào gia súc xảy ra tại một số cơ sở giết mổ động vật không có giấy phép, cơ sở thu gom, địa điểm trung chuyển, tập kết gia súc.  

Hành vi này chủ yếu nhằm mục đích làm cho con vật ngủ li bì, không đi tiểu để hạn chế hao hụt trọng lượng và gây khó khăn cho cơ quan chức năng khi kiểm tra chất cấm trước khi giết mổ; ngoài ra thuốc an thần còn làm màu sắc thịt đẹp hơn để lừa dối người tiêu dùng hoặc làm cho con vật không kêu, không giẫy giụa, giảm đau đớn để thương lái dễ dàng vận chuyển và thực hiện hành vi bơm nước vào động vật.

​Hành vi tiêm thuốc an thần vào gia súc trước khi giết mổ là hành vi vi phạm pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm. Nếu việc sử dụng sai mục đích này không bị phát hiện, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng do thuốc chưa bài thải hết gây tồn dư trong thịt. Một số nguy hại có thể kể đến như làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về tiêu hóa, bệnh về thận, thần kinh, gây đãng trí, trầm uất, run tay chân...

​Chế tài xử lý vi phạm

​Hiện chưa có quy định đối với việc tiêu hủy gia súc bị phát hiện tiêm thuốc an thần trước khi giết mổ.  

Căn cứ các quy định pháp luật hiện hành có liên quan để xử lý đối với trường hợp phát hiện gia súc bị tiêm thuốc an thần trước khi giết mổ, chỉ áp dụng được điểm c khoản 2 và điểm c khoản 4 Điều 13 Nghị định 119/2013/NĐ-CP để xử lý (phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm cố tình đưa nước hoặc chất khác vào động vật trước và sau khi giết mổ. 

Mặt khác tại điểm h khoản 3 Điều 3 Nghị định 119/2013/NĐ-CP quy định “buộc cơ sở chăn nuôi tiếp tục nuôi dưỡng vật nuôi đã sử dụng chất cấm cho đến khi kiểm tra không còn tồn dư chất cấm trên vật nuôi mới được bán, giết mổ”.

Ngày 13/5/2016, khi phát hiện lô heo gồm 623 con có biểu hiện bị tiêm thuốc an thần và bị bơm nước, Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh đã quyết định tạm giữ để bài thải hết thuốc an thần, chỉ khi phân tích không còn tồn dư thuốc an thần trong gia súc thì Chi cục cho phép chủ gia súc giết mổ và tiêu thụ. 

Hiện Bộ NN-PTNT chỉ quy định tiêu hủy đối với heo bị cho ăn chất cấm nhóm Beta - agonist phát hiện tại cơ sở giết mổ, không có quy định tiêu hủy heo bị tiêm thuốc an thần. 

Do vậy, Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh đã vận dụng đúng các quy định pháp luật hiện hành để xử lý vi phạm hành chính và bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.

Cục Thú y đang phối hợp Vụ Pháp chế và các đơn vị thuộc Bộ NN-PTNT, rà soát, tổng hợp các ý kiến các đơn vị có liên quan trên cả nước để tham mưu cho Bộ trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, trong đó sẽ đề xuất thêm quy định về hình thức xử lý đối với hành vi sử dụng thuốc thú y sai mục đích và xử lý cụ thể đối với hành vi tiêm thuốc an thần cho gia súc trước khi giết mổ theo hướng tăng mức xử phạt vi phạm hành chính, buộc chuyển đổi mục đích sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và bổ sung quy định xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm vận chuyển, nhốt giữ, giết mổ, kinh doanh động vật, sản phẩm động vật có sử dụng thuốc an thần trước khi giết mổ.

Với quy định tại Nghị định sửa đổi này, việc xử phạt mới đủ sức răn đe các tổ chức, cá nhân có hành vi sử dụng sai mục đích thuốc an thần, gây mất ATTP, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.