Suốt từ năm 2011 đến nay, ông Phạm Xuân Thành (thôn Quảng Yên, xã Yên Sơn, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội) liên tục có đơn kêu oan vì bị cưỡng chế thu hồi oan hai thửa đất số 237, có diện tích 488m2 và thửa số 296, có diện tích 84m2.
Cả hai thửa đều nằm trong tờ bản đồ địa chính số 5 bản đồ địa chính xã Yên Sơn, có vị trí tại thôn Quảng Yên. Hai thửa đất này được gia đình ông sử dụng đã 3 đời và không hiến, cho, tặng bất kỳ ai.
Thế nhưng các cơ quan có thẩm quyền của huyện Quốc Oai liên tục có những văn bản trả lời hết sức quanh co, lẩn tránh trách nhiệm.
Gần đây nhất là văn bản số 677/UBND-TNMT ngày 17/4/2020 của ông Đỗ Huy Chiến, chủ tịch UBND huyện Quốc Oai, trả lời công dân Phạm Xuân Thành.
Tuy không đưa ra bất cứ một căn cứ nào để thu hồi 2 thửa đất trên, nhưng ông Đỗ Huy Chiến vẫn viện dẫn quy kết nhiều điều: nào năm 1962, khi vào HTX nông nghiệp, cụ Phạm Văn Bạt (thân sinh ông Thành) đã “công hữu” 2 thửa đất đó, nào năm 1994, HTX nông nghiệp Quảng Yên đã “bàn giao” 2 thửa đất đó cho UBND xã Yên Sơn quản lý, nào 2 thửa đất đó là “một phần của thửa đất số 55”... sự bịa đặt đó đã bị vạch trần trong bài báo “UBND huyện Quốc Oai đã nói đúng sự thật ?” đăng trên báo NNVN số 111 (thứ tư, ngày 3/6/2020).
Chúng tôi rất lấy làm ngạc nhiên trước những lập luận nói trên của người đứng đầu chính quyền một huyện thuộc thủ đô. Cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất của dân, tức là đụng chạm đến quyền lợi của dân, vì vậy quyết định thu hồi đất phải hết sức chặt chẽ và theo đúng quy định của pháp luật.
Thứ nhất là căn cứ ra quyết định. Thứ hai là nội dung quyết định, thu hồi những thửa đất nào, số thửa bao nhiêu, tờ bản đồ số mấy, bản đồ địa chính nào, diện tích bao nhiêu, và cuối cùng là mục đích thu hồi đất.
Quyết định số 980 QĐ/UB của UBND huyện Quốc Oai năm 2004 do chủ tịch UBND huyện Đỗ Danh Thân ký, thu hồi 9.980m2 đất của xã Yên Sơn để giao cho 93 hộ dân làm đất ở và làm đường, gồm 10 thửa, là các thửa 446 (TBĐ số 1) ;447 (TBĐ số 1); 485 (TBĐ số 1); 539 (TBĐ số 1); 540 (TBĐ số 1); 55 B ((TBĐ số 2); 55 A (TBĐ số 2); 114 (TBĐ số 2) 154 (TBĐ số 2); 658 (TBĐ số 8). Không hề có 2 thửa đất số 237 và 296 thuộc tờ bản đồ số 5.
Tuy dùng rất nhiều lập luận để biện minh, nhưng câu hỏi “vì sao hai thửa đất 237 và 296 không nằm trong quyết định thu hồi đất số 980 QĐ/UB, nhưng vẫn bị cưỡng chế thu hồi thì ông chủ tịch UBND huyện Quốc Oai Đỗ Huy Chiến lại tảng lờ, cố tình lẩn tránh.
Hơn thế nữa, giữa các văn bản của công an huyện Quốc Oai và UBND huyện Quốc Oai, tuy cùng có mục đích trả lời công dân Phạm Xuân Thành, nhưng lại “đá” nhau chan chát. UBND huyện cho rằng việc thu hồi 2 thửa đất của ông Phạm Xuân Thành là để giao cho 3 hộ dân.
Nhưng công an huyện Quốc Oai trong văn bản số 29/QĐGQKN-CAQO thì lại “được sự chỉ đạo của UBND huyện về việc cưỡng chế vi phạm đất đai đối với các hộ Nguyễn Văn Lâm, Nguyễn Văn Lân, Nguyễn Văn Nghiệp và san lấp mặt bằng 510m2 ao giáp nhà ông Lâm để giao cho 5 hộ dân ...”.
Ơ hay, công an không được giao nhiệm vụ cưỡng chế thu hồi đất đai, san lấp mặt bằng... mà chỉ được giao nhiệm vụ bảo vệ đoàn cưỡng chế trong trường hợp đoàn cưỡng chế thực thi công vụ đúng với sự phân công trong quyết định.
Sao công an lại nhảy vào cưỡng chế, san lấp đất đai? Và UBND huyện chỉ giao đất cho 3 hộ, sao công an lại giao cho những 5 hộ?
Có thể nói, dù quanh co đến đâu thì ông chủ tịch UBND huyện Quốc Oai Đỗ Huy Chiến cũng không thể phủ nhận được việc đoàn cưỡng chế, theo lệnh của UBND huyện, đã cưỡng chế trái pháp luật hai thửa đất 237 và 296 của ông Phạm Xuân Thành.
Vì vậy theo quy định tại điều 4 luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2009, ông Phạm Xuân Thành có quyền yêu cầu UBND huyện Quốc Oai phải bồi thường những thiệt hại cho mình khi bị cưỡng chế oan hai thửa đất 237 và 296. Đồng thời căn cứ các điều 13; 14 của luật trên, UBND huyện Quốc Oai phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ông Phạm Xuân Thành.