Việc đưa cây bắp chuyển gen vào sản xuất đại trà trong mọi vùng sinh thái cả nước sẽ có được nhiều cái lợi. Giống chịu hạn sẽ phát triển ở các vùng nước trời thuộc trung du, miền núi, Tây Nguyên. Giống chống chịu côn trùng sẽ giúp giảm chí phí BVTV, giảm ô nhiễm môi trường. Bắp kháng thuốc diệt cỏ triệt sinh, giúp diệt cỏ hậu mọc mầm muộn triệt để trước khi bắp giáp tán, không cho cỏ có điều kiện phát triển trong những đợt sau.
Vùng bắp tiềm năng
Ở ĐBSCL là vùng thuận lợi nhất có thể trồng bắp lai chuyển nạp gen năng suất thật cao, có tưới và cơ giới hóa. Vùng ven sông Tiền, sông Hậu có khoảng 300.000 ha đất phù sa rất thuận lợi cho việc trồng màu trong mùa nắng, trong đó có cây bắp lai. Vùng này dọc bờ sông lớn nên có sa cấu nhẹ, nước dễ thoát sau khi tưới tràn. Cao trình cao nên dễ hình thành các đê bao khép kín chống lũ triệt để nhằm trồng lúa thu đông sau khi thu hoạch bắp xuân hè và hè thu sớm. Lúa thu đông thu hoạch trong đầu mùa khô, chất lượng hạt lúa cao. Vùng này có nguồn nước ngọt quanh năm, không bị phèn, mặn.
Qua thực tế canh tác nhiều năm qua, vùng này đã chứng tỏ năng suất bắp cao nhất cả nước. Năm 2006, năng suất bắp tại An Giang đạt 7,59 tấn/ha, cao nhất so với các tỉnh và cao hơn 105% so với năng suất trung bình cả nước 3,7 tấn/ha. Về mặt sinh thái, trồng bắp chuyển nạp gen xuân hè trên diện rộng sẽ giảm áp lực sâu bệnh trên lúa, nhất là rầy nâu truyền bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá cho vụ lúa hè thu kế tiếp. Đất trồng màu tưới ẩm, giúp chất độc trong đất bốc hơi, chất hữu cơ mau mùn hóa, khoáng hóa, gia tăng độ phì cho đất. Với đất tưới ẩm trồng màu, hạt cỏ dại sẽ mọc thành cây con và bị tiêu diệt bởi thuốc diệt cỏ triệt sinh dùng cho ruộng bắp, góp phần làm giảm quỹ hạt cỏ đặc biệt nguy hiểm trong đất.
Về mặt kinh tế, trồng bắp lai luân canh với hai vụ lúa trong vùng cho hiệu quả kinh tế cao hơn trồng lúa độc canh. Kết quả nghiên cứu tại Viện lúa ĐBSCL trong 3 năm (2006-2008) cho thấy vụ bắp xuân hè cho thu 31,7 triệu đồng/ha gia tăng 32,6% so với vụ lúa xuân hè (23,9 triệu đồng/ha). Số liệu tương ứng về lợi nhuận là 13,05 triệu đồng/ha so 7,39 triệu đồng/ha và tỷ lệ gia tăng là 76,6%. Tính toàn hệ thống thì lúa - bắp - lúa tăng thu 10,3% và gia tăng lợi nhuận 17% so với ba vụ lúa. Trong quá trình toàn cầu hóa, các vòng đàm phán Doha sẽ từng bước thành công, xu thế trợ giá cho cây bắp ở Mỹ sẽ giảm và nông dân trồng bắp tại Việt Nam sẽ có thu nhập không thua gì lúa trong tương lai.
Giải pháp kỹ thuật tạo sản lượng lớn
Sau khi được nhà nước cho phép trồng cây bắp chuyển gen trên diện đại trà, công việc cấp bách là nghiên cứu thật nhanh để đi đến kết luận giống bắp chuyển gen nào cho năng suất cao nhất và hơn hẳn so với những giống bắp lai truyền thống hiện trồng phổ biến trong vùng. Cần có chính sách khích lệ các công ty giống trong nước và quốc tế có giống phù hợp cho thâm canh có tưới, năng suất thật cao, hàm lượng dinh dưỡng trong hạt cao, kháng thuốc diệt cỏ triệt sinh và kháng sâu bệnh để đưa vào thâm canh trên diện rộng trong vùng này.
Hiện nay máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa hầu như chỉ có một chủng loại duy nhất là khi thu hoạch, rơm được phun ngẫu nhiên trên toàn bộ mặt ruộng, buộc nông dân phải đốt cho khỏi vướng chảo trước khi cày ải, gây lãng phí chất hữu cơ và ô nhiễm không khí, tham gia gây hiệu ứng nhà kính. Do đó, cần du nhập thêm loại máy gặt đập liên hợp có chế độ gặt còn nguyên rơm xếp thứ tự và cả cắt ra từng đoạn nhỏ dài 2-3 cm trải đều trên mặt ruộng. Rơm nguyên cả cọng có thể đánh bánh bằng cơ giới đem về tập trung phục vụ cho sản suất nhiên liệu sinh học ethanol, butanol, làm giấy, làm nấm. Sau khi thu hoạch lúa đông xuân bằng máy gặt đập liên hợp loại mới này, mặt đất trống hoàn toàn hoặc được phủ một lớp rơm rạ đã được băm nhỏ. Không cần làm đất, máy gieo hạt dưới sâu từ 2-5 cm với hạt đã hút nước đủ (kỹ thuật seed priming), sau đó bơm khỏa tưới trên toàn ruộng. Ẩm độ trong hạt và trong đất sẽ giúp cây mọc lên đồng đều.
Máy vừa gieo hạt vừa bón phân dưới sâu hiện có trên thế giới. Đặc biệt Hàn Quốc vừa có những máy tốt nhưng giá cả phải chăng phù hợp với nhiều loài cây trồng ở châu Á, có thể nhập khẩu về Việt Nam để gieo hạt bắp cho vùng này.
Trồng bắp sẽ tiết kiệm nước hơn trồng lúa. Điều này phù hợp với xu hướng thích ứng với biến đổi khí hậu, nước thượng nguồn sông Mê Kông đổ về ngày càng giảm, thiếu nước ngọt trong mùa nắng. Nếu cây bắp chuyển gen có mang gen kháng thuốc diệt cỏ triệt sinh sẽ phát huy tác dụng trong hệ thống này. Sau khi gieo hạt bón phân trong điều kiện không làm đất, tưới tràn, tưới thấm vừa đủ ẩm cho bắp nảy mầm và phát triển, giảm chi phí tưới phun trong một tháng đầu như truyền thống. Hạt cỏ dại cũng mọc lên nhiều, gốc rạ cũng mọc lên lúa chét. Chờ bắp khoảng một tháng tuổi, phun thuốc diệt cỏ triệt sinh để diệt toàn bộ các loài thực vật trên mặt đất, ngoại trừ cây bắp chuyển nạp gen. Trồng các giống ưu thế lai truyền thống thì không thể áp dụng kỹ thuật này.
Bắp chuyển nạp gen có tính kháng côn trùng trong bản thân di truyền của giống. Do đó, người nông dân không phải phun thuốc trừ sâu cho một loài cây trồng cao cây như cây bắp, giảm ô nhiễm môi trường, giảm nguy cơ ngộ độc cho người phun thuốc. Bỏ thuốc hạt vào loa kèn như trước đây cho từng cây rất tốn công lao động. Với cây bắp chuyển gen, tính năng kháng côn trùng thể hiện tính ưu việt của kỹ thuật mới này. Mặt khác, máy thu hoạch bắp liên hợp hiện có ở những nước phát triển. Cần chọn những loại máy phù hợp trên những cánh đồng nhỏ để nhập về Việt Nam phục vụ sản xuất.
Tiết kiệm chi phí trong quản lý cỏ dại, côn trùng, kết hợp với cơ giới hóa khâu gieo hạt và tưới tràn, tưới ẩm suốt vụ sẽ góp phần làm giảm chí phí. Thâm canh sẽ giúp cây bắp bộc lộ tính ưu việt vượt trội về mặt năng suất, dẫn đến thu nhập và lợi nhuận gia tăng so với cây lúa trong vụ xuân hè. Điều này khích lệ nông dân trồng bắp chuyển gen trong mùa nắng vụ xuân hè ngày càng nhiều và hình thành được vùng nguyên liệu rộng lớn. Với 300.000 ha và năng suất bình quân 10 tấn/ha, Việt Nam sẽ có thêm 3 triệu tấn bắp hạt so với hiện nay. Quá trình này sẽ khuyến khích các nhà đầu tư bỏ vốn vào máy móc cơ giới hóa gieo trồng, thu hoạch, chế biến, tạo thêm công ăn việc làm cho nông dân tại vùng nguyên liệu. Bắp hạt dồi dào, giá thành hạ sẽ giúp nhà máy sản xuất thức ăn gia súc giảm giá thành, giảm giá bán, giúp người chăn nuôi gia súc gia cầm, thủy sản giảm chi phí, gia tăng lợi nhuận, góp phần phát triển chăn nuôi, thủy sản trong vùng.
