Có nên nuôi tằm lai nhện?

Ưu điểm vượt trội của tơ được SX ra từ con tằm lai nhện này là có độ bền chắc gần như tơ nhện (tơ tằm có độ bền dai không bằng tơ nhện), độ dài của tơ tương đương tơ tằm (độ dài của tơ nhện thuần chỉ khoảng 20 - 30 cm so với độ dài trung bình của tơ tằm là 100 m).

"CÁCH MẠNG" DÂU TẰM?

Loại sản phẩm tơ mới này có thể đưa vào SX hàng may mặc “siêu bền”, ứng dụng trong y tế (SX các loại băng vết thương, dây chằng nhân tạo, phẫu thuật thẩm mỹ...), đưa vào ứng dụng trong chế tạo ô tô và ứng dụng trên nhiều lĩnh vực công nghiệp khác.

Trên cơ sở này, mới đây, Tập đoàn Kraig Biocraft Laboratores (KBL) của Mỹ đã đến Việt Nam và đặt vấn đề với tỉnh Lâm Đồng về việc nuôi thử nghiệm giống tằm lai nhện để phát triển kinh tế tơ tằm.

Việc lựa chọn Lâm Đồng để triển khai dự án của Tập đoàn KBL hoàn toàn có lý: Đây là địa phương được xem là thủ phủ dâu tằm tơ của Việt Nam, nhà nông trồng dâu nuôi tằm ở Lâm Đồng đã được tiếp cận kỹ thuật trồng dâu nuôi tằm ở cấp cao, đây cũng là tỉnh đi đầu về phát triển nông nghiệp công nghệ cao của cả nước.

Ngành trồng dâu nuôi tằm vẫn được tiến hành theo phương pháp truyền thống

Về phía Lâm Đồng, mặc dầu nhìn thấy đây là một cơ hội để làm cuộc cách mạng trên lĩnh vực trồng dâu nuôi tằm nhưng theo quy định là phải làm thủ tục xin phép Bộ NN-PTNT trước khi triển khai dự án hợp tác với KBL, và tỉnh đã tiến hành thủ tục này hồi giữa tháng 11/2014 vừa qua (công văn số 53/UBND-NN ngày 17/11/2014 của UBND tỉnh Lâm Đồng gửi Bộ NN-PTNT).

Nhận được văn bản của UBND tỉnh Lâm Đồng, Bộ NN-PTNT mới đây nhất đã có văn bản trả lời: “Việc quản lý động vật biến đổi gen và sinh vật biến đổi gen là lĩnh vực mới trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.

Đối với động vật biến đổi gen, rất ít chính sách trên thế giới áp dụng cho việc khảo nghiệm đánh giá ảnh hưởng đến môi trường và đa dạng sinh học, phần lớn do khó quản lý rủi ro. Hiện ở Việt Nam chưa có khung pháp lý và không đủ năng lực quản lý đối với lĩnh vực mới này”.

Do đó, Bộ NN-PTNT đã đề nghị Lâm Đồng tạm thời chưa triển khai việc phối hợp với Tập đoàn KBL thực hiện dự án nuôi tằm biến đổi gen đến khi Việt Nam có khung pháp lý trên lĩnh vực này.

Điều đáng lưu ý, trong công văn trả lời tỉnh Lâm Đồng, Bộ NN-PTNT chỉ nêu lý do là do Việt Nam chưa có khung pháp lý trên lĩnh vực hoàn toàn mới này nên phải tạm thời chưa triển khai chứ không phủ nhận việc nuôi tằm lai nhện cùng với những lợi ích của nó.

CẦN SỰ THẨM ĐỊNH

Trước ý kiến của Bộ NN-PTNT, có người cho rằng có thể Việt Nam đang đánh mất một cơ hội kinh doanh của các doanh nghiệp tơ tằm và của chính người dân chuyên trồng dâu nuôi tằm ở Lâm Đồng.

Tuy vậy, cũng có người cho rằng việc nuôi trồng các loài sinh vật biến đổi gen, đặc biệt là đối với động vật (như tằm lai nhện chẳng hạn) ở Việt Nam đang còn nhiều luồng ý kiến trái chiều nên việc “cẩn trọng” như trên của Bộ NN-PTNT là rất cần thiết; đặc biệt là trong điều kiện chúng ta chưa có khung pháp lý cho những động vật biến đổi gen như tằm lai nhện.

Thực ra, trên thế giới, xu hướng phát triển sinh vật theo công nghệ biến đổi gen đang là mối quan tâm đặc biệt của con người trong phát triển đời sống xã hội, đặc biệt là trong phát triển kinh tế, cải thiện môi trường, bảo vệ sự đa dạng sinh học...

Dưới một góc độ nào đó mà nói, ngay trong lúc này, Việt Nam cần có một kế hoạch tức thời dựa trên khung pháp lý mới về quản lý động vật biến đổi gen cần phải ban hành ngay để có thể đi tắt đón đầu những công nghệ mới của thế giới.

Rõ ràng, theo luật định thì Lâm Đồng chưa thể triển khai dự án nuôi tằm lai nhện nhưng vấn đề là ở chỗ: Các cơ quan có chịu vào cuộc để thẩm định hiệu quả của công nghệ mới nuôi tằm lai nhện để ban hành khung pháp lý về quản lý động vật biến đổi gen nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho “cuộc cách mạng” tơ tằm của thủ phủ tơ tằm Lâm Đồng hay không?