Việc triển khai hướng dẫn cấp Thẻ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu dự kiến thực hiện từ tháng 4 đến hết năm 2014. Đến năm 2016, việc cấp Thẻ hành nghề cho tất cả các cá nhân tham gia hoạt động biểu diễn sẽ được hoàn thành.
Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL Hồ Anh Tuấn trong Hội nghị lấy ý kiến các cơ quan thông tấn, báo chí về Đề án “Cấp Thẻ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn” diễn ra cuối tuần qua tại Hà Nội.
Lo ngại "giấy phép con"
Ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT-DL), cho biết theo thống kê chưa chính thức, trên toàn quốc có khoảng gần 2.000 doanh nghiệp có chức năng tổ chức biểu diễn nghệ thuật, có khoảng gần 10.000 nghệ sĩ, người mẫu trong đó có khoảng 1/3 ngoài công lập.
Tuy con số nghệ sĩ đông đảo như vậy nhưng các cơ quan quản lý văn hóa địa phương thì hoàn toàn không nắm rõ được số lượng nghệ sĩ trên địa bàn mình, dẫn đến tình trạng xuất hiện nhiều lộn xộn trong nghệ thuật biểu diễn. Một số ca sĩ, người mẫu tham gia biểu diễn chỉ đặt lợi ích cá nhân lên trên, gây ra các vụ việc khiến dư luận bất bình.
Vì thế khi Cục NTBD tổ chức lấy phiếu thăm dò thì đã có 100% đại diện 63 Sở VH-TT-DL, 83% cán bộ quản lý, nghệ sĩ, nhà tổ chức đồng tình với việc cấp Thẻ hành nghề.
Nhiều trò lố lăng sẽ được hạn chế khi nghệ sĩ được cấp thẻ hành nghề? (ảnh có tính chất minh họa)
Trong thời gian xây dựng đề án, nhiều nghệ sĩ và nhà tổ chức biểu diễn đã bày tỏ băn khoăn trên báo chí rằng họ lo lắng về một sự xáo trộn lớn trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn khi sẽ có một cuộc “sát hạch” khổng lồ về chuyên môn của toàn bộ gần 10.000 nghệ sĩ đang hoạt động. Nhưng ông Chương khẳng định: Thẻ hành nghề là công cụ quản lý, không phải là nội dung đánh giá khả năng chuyên môn.
Nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại việc cấp thẻ hành nghề có gây phiền toái, chính là “giấy phép con” làm tăng thêm sự rườm rà của thủ tục hành chính. Ông Hồ Anh Tuấn khẳng định: “Thẻ hành nghề sẽ được cấp với phương thức thông thoáng hết mức có thể. Nhưng sẽ siết chặt sau khi cấp. Nếu người được cấp thẻ vi phạm quy định sẽ bị xử phạt ngay. Thẻ chính là một biện pháp để nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước và nâng cao trách nhiệm của nghệ sĩ”.
Ca sĩ nhí không được cấp thẻ
Tại Hội nghị, đại diện các cơ quan thông tấn, báo chí trong cả nước đã cùng nhau trao đổi, bổ sung ý kiến để hoàn thiện Đề án, đảm bảo hiệu quả thực tiễn, góp phần giải quyết thực trạng hiện nay trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn.
Ví dụ, trong dự thảo đề án, phần đối tượng cấp thẻ hành nghề đã quy định “Cá nhân đã đoạt giải tại các cuộc thi nghệ thuật, cuộc thi người đẹp, người mẫu trong nước và quốc tế” được giải thích là bao gồm cả các cuộc thi trên truyền hình. Vậy thì một vấn đề đặt ra là thí sinh của các cuộc thi như: Giọng hát Việt nhí, Đồ rê mí, Vietnam’s Got Talent… dù chưa đủ tuổi thành niên nhưng đoạt giải là được cấp thẻ hành nghề?
Ông Hồ Anh Tuấn khẳng định, các thí sinh tham gia các cuộc thi âm nhạc, năng khiếu nếu chưa đủ 18 tuổi thì sẽ không được cấp thẻ. Tuy nhiên, các em vẫn sẽ được biểu diễn nghệ thuật theo nhu cầu của bản thân và gia đình, thông qua cam kết của đại diện các em và gia đình.
Điều khoản về quy định việc thu hồi thẻ có quy định: “Nghệ sĩ, người mẫu là bị can trong một vụ án hình sự hoặc bị tòa án tuyên là có tội trong một vụ án hình sự” và đã bị thu hồi thẻ thì vĩnh viễn không được cấp lại. Việc này có quá hà khắc trong trường hợp nghệ sĩ đã chấp hành xong hình phạt của pháp luật mà vẫn có tài năng và tâm huyết muốn tham gia biểu diễn nghệ thuật thì cũng nên có một cánh cửa để họ quay trở lại sân khấu?
Bên cạnh đó, việc các nghệ sĩ, người mẫu vi phạm trên sân khấu khi biểu diễn thì có thể xử phạt, song với trường hợp ở ngoài đời sống thì đề án có quy định quản lý? Ví dụ gần đây nhất, hành động scandal của Đàm Vĩnh Hưng khi mặc áo của "Bác sĩ Cát Tường" (Nguyễn Mạnh Tường), nghi phạm vụ án vứt xác bệnh nhân xuống sông Hồng là ở ngoài đời sống chứ không trên sân khấu biểu diễn. Vậy, đề án có quy định như thế nào với các hành vi ngoài đời sống và trên sân khấu của nghệ sĩ thì cũng cần làm rõ.
Đa số các đại biểu đều cho rằng, đối tượng, phạm vi nêu trong Đề án đã thể hiện quan điểm thông thoáng của cơ quan quản lý, tuy nhiên cần bổ sung và làm rõ các chế tài xử lý cũng như trách nhiệm của các bên trong việc triển khai thực hiện.
Bên cạnh đó, một số đại biểu cũng kiến nghị nên giới hạn thời hạn có hiệu lực của Thẻ hành nghề như vậy sẽ giúp hoạt động quản lý nghệ thuật biểu diễn có hiệu quả hơn, đồng thời khuyến khích các ca sĩ, nghệ sĩ giữ gìn phong độ, tài năng, hình ảnh trước công chúng.
