Những ngày qua tại các huyện Tây Hòa, Tuy An, Đồng Xuân, Sơn Hòa (Phú Yên) người dân đổ xô đi chặt cây sắn bán. Cách đây 2 năm, cảnh mua bán cây sắn cũng diễn ra rầm rộ, làm cho nhiều nơi sau này không có hom sắn giống để trồng dặm...
MUA BÁN RẦM RỘ
Sau 2 năm vắng bóng, hiện thương lái sùng sục về tận các miền quê để đặt hàng mua cây sắn, tình trạng này diễn ra rầm rộ gần một tháng nay. Dọc theo tuyến đường trục dọc phía Tây Phú Yên từ xã Sơn Hội (huyện Sơn Hoà) đến xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân) có đến vài chục điểm thu mua cây sắn.
Hì hục băm chặt cây sắn, chị Nguyễn Thị Tình, một nông dân ở xã Xuân Quang 3 cho hay: “Năng đi chặt, cứ 20 cây bó thành một bó, bán 6.000 đ. Một ngày, đàn ông mạnh tay chặt bán kiếm 150.000 đến 200.000 đ”. Cây sắn bán có tiền nên có nhiều gia đình cả hai vợ chồng cùng đi chặt. Ban đầu họ chặt cây sắn của gia đình trồng trên vùng gò đồi gần nhà, sau đó “cơm đùm, cơm nắm” lên tận các xã Sơn Định, Sơn Long (Sơn Hòa) tìm chặt cây sắn để bán.
Cũng vì ham đi chặt cây sắn “liên xã”, mới đây (ngày 30/5), ông Trương Tấn Thảo (52 tuổi), ở xã Xuân Quang 3 lên xã Sơn Định chặt cây sắn, trên đường lái xe công nông về, khi đổ dốc, xe lật làm ông Thảo chết tại chỗ.
Thấy cây sắn có giá, nhiều nông dân ở các xã Sơn Thành Đông, Hòa Phú (Tây Hòa) đổ xô chặt cây sắn bán. Các ngã ba, ngã tư cây sắn giống được tập kết đủ các kích cỡ chờ xe chở đi tiêu thụ. Bà Nguyễn Thị Xuân, ở xã Sơn Thành Tây đang vác bó sắn cây chất đống bên vệ đường, chờ xe tải chở, cho biết: “Năm nay cây sắn “ăn” lại sau 2 năm vắng bóng. Mấy ngày qua ai cũng đổ xô đi chặt về bán nên nhà nào cũng có cây sắn chất đống trước nhà chờ thương lái đem xe tải đến chở”.
Nhiều người ở huyện Đồng Xuân đổ xô chặt cây sắn về bán cho thương lái vận chuyển bằng xe tải
Tại vùng trồng sắn ở các xã An Thọ, An Xuân (Tuy An), cây sắn cũng được thương lái săn lùng ráo riết. Trước đây chỉ mua cây sắn to khỏe, sau đó khan hiếm dần thì “mót” cả cây nhỏ thương lái cũng đồng ý mua. Thấy cây sắn có giá, nhiều nông dân ở các địa phương này đổ xô chặt bán.
Bà Trần Thị Diệu ở xã An Thọ (Tuy An), cho biết: “Thấy thương lái lùng sục từng nhà hỏi mua cây sắn nên tôi vác dao ra các bờ gò tìm chặt sắn giống bán kiếm thêm thu nhập. Đến nơi đống cây sắn nhà tôi bị chặt trộm sạch rồi”. Không riêng gì bà Diệu, nhiều nông dân ở xã An Thọ chất cây sắn để dự trữ trồng dặm sợ nắng hạn sắn chết nhưng hiện tại cây sắn giống không còn.
LÂY LAN DỊCH BỆNH
Tình trạng thiếu hụt nguồn cây sắn giống cũng diễn ra tại nhiều địa phương. Khi giá hom sắn tăng cao tạo điều kiện cho nhiều nông dân kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, cũng khiến cho nhiều diện tích sắn trồng trước đó bị nắng hạn sau này thiếu giống để trồng dặm.
Bà Lê Thị Linh, ở xã Xuân Phước (Đồng Xuân) giải bày: “Ở đây có nhiều gia đình trồng sắn cùng thời điểm với tôi, sắn mọc thưa thớt do nắng nóng kéo dài. Mấy ngày qua tôi đi tìm sắn cây để trồng dặm nhưng không có”. Cách đây 2 năm, nhiều người rủ nhau đi chặt cây sắn bán, đầu mùa nhiều người thu nhập 200.000 đến 300.000 đ/ngày. Có người chở cây sắn về nhà chất đống chờ khô làm củi, thương lái hỏi mua bán tiền triệu.
Tuy nhiên, một thời gian sau khi nhà nhà đi chặt cây sắn chất đầy xung quanh nhà chờ thì thương lái biến mất. Thương lái đặt hàng số lượng khủng rồi không mua vì thế cây sắn ế chất đầy vườn nhà ra cả ngoài ngõ, một số đống chết khô, còn một số nảy mầm. Tình trạng cây sắn ế lan rộng ra các huyện Đồng Xuân, Tuy An, Tây Hòa.
| Theo ông Nguyễn Văn Tri, Phó phòng phụ trách Phòng NN- PTNT huyện Đồng Xuân: Năm 2011, phòng có công văn gởi các địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân không nên nhất thời chạy theo lợi nhuận trước mắt, mà quên đi yếu tố sản xuất lâu dài vì dễ dẫn đến nguy cơ thiếu giống sắn trầm trọng. |
Ông Huỳnh Văn Tuấn, một tài xế xe tải ở huyện Đồng Xuân cho hay: Cây sắn mua rồi chở thẳng lên Gia Lai bán lại cho các thương lái đặt hàng. Tại đây họ bán đi đâu thì không rõ. Còn chị Thủy, một thương lái mua cây sắn ở huyện Tây Hòa cho hay: Cây sắn mua xong chở vô các tỉnh phía Nam bán lại cho khách hàng đặt sẵn theo thỏa thuận.
Điều đáng lo ngại đó là hiện nay các vùng trồng sắn ở Sơn Hòa, Sông Hinh, Đồng Xuân, Tuy An đang bị bệnh chổi rồng. Bệnh nhện đỏ hại sắn đang phát sinh gây hại tại huyện Sông Hinh, Sơn Hòa. Đây là các bệnh lây truyền nhanh qua đường vận chuyển hom giống, vì vậy nếu không ngăn chặn kịp thời thì bệnh lây lan trên diện rộng, khả năng bùng phát thành dịch.
Ông Đặng Văn Mạnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục BYTV Phú Yên, cho hay: Để phòng trừ bệnh chổi rồng, nhện đỏ hại sắn, tuyệt đối không sử dụng các hom sắn ở khu vực đã bị bệnh. Tiêu hủy triệt để thân cây sắn và tàn dư còn tươi ở các vùng sắn đã bị bệnh. Khi trồng sắn sử dụng hom đã sạch bệnh. Không được vận chuyển cây sắn từ vùng có bệnh sang các vùng khác.
Song, hiện tại làm sao ngăn nổi "cơn lốc" hom sắn ở Phú Yên?
