Đề nghị công an điều tra gian lận xăng dầu

Tình trạng vi phạm về đo lường trong kinh doanh xăng dầu đang ngày càng tinh vi và diễn ra khắp nơi. Sau TPHCM, Đồng Nai, Long An... nay đến lượt các tỉnh phía Bắc, đồng bằng sông Cửu Long cũng công bố hàng loạt cây xăng gian lận. 

Trong khi đó, cách thức để gian lận cũng trở nên tinh vi đến mức Bộ Khoa học - công nghệ phải đề nghị công an vào cuộc...

Trước tình trạng gian lận trong đo lường kinh doanh xăng dầu, Bộ Khoa học - công nghệ (KHCN) làm gì để triệt tận gốc hành vi này? Trao đổi với PV, ông Trần Minh Dũng - chánh thanh tra Bộ KHCN - cho biết:

- Mặc dù thanh tra KHCN các tỉnh, thành phố đã được tập huấn rất kỹ và khi kiểm tra đều có trinh sát trước, không để lọt thông tin ra ngoài, nhưng đến thời điểm này, việc phát hiện ăn gian xăng dầu, đặc biệt tìm nơi sản xuất chip giúp ăn bớt xăng dầu, vẫn rất khó khăn. Rất nhiều cây xăng mắc lỗi này nhưng các cơ sở vi phạm thường chỉ khai báo là họ mua trôi nổi ngoài thị trường. Chúng tôi đang kiến nghị bên công an vào cuộc để xác định nguồn gốc các thiết bị này. Những hành vi gian lận trên xảy ra nhiều ở các vùng xa trung tâm, nơi các ngành chức năng khó kiểm soát thường xuyên.

Thực tế qua kiểm tra, thanh tra KHCN gặp không ít khó khăn khi năng lực kiểm tra chất lượng xăng dầu hiện chỉ có một số ít đơn vị chuyên ngành mới làm được. Trong khi đó, thời gian từ khi lấy mẫu để phân tích đến khi có kết quả cụ thể mất ít nhất một tuần. Lúc này, các cây xăng vẫn bán hàng và khi có kết quả kiểm định là vi phạm thì xăng trong bồn đã bán hết. Phương tiện kiểm tra nhanh hiện mới phát hiện được xăng có pha dầu, mỡ động - thực vật, từ đó có thể ra quyết định niêm phong cửa hàng bán hay không chứ không thể cung cấp được các thông số kỹ thuật khác.

Mức độ ăn gian của các cây xăng như thế nào, thưa ông?

Việc phát hiện, rồi xử phạt cũng đã được thực hiện nhiều. Lần này, Bộ KHCN đã có hướng xử lý nào đủ mạnh để răn đe?

- Đúng là mức xử phạt tối đa 20 triệu đồng như hiện nay được cho là quá nhẹ so với lợi nhuận từ gian lận có thể đem lại cho chủ các cơ sở kinh doanh xăng dầu. Bộ KHCN cũng đang đề nghị sẽ nâng mức phạt đối với các cơ sở vi phạm lên mức cao nhất là 40 triệu đồng. Những trường hợp sai phạm nghiêm trọng có thể bị đình chỉ hoạt động, rút giấy phép kinh doanh, truy tố trách nhiệm hình sự.

Không thể xử phạt nếu như không bắt được tận tay hành vi gian lận, vậy bộ có những giải pháp gì để tăng khả năng phát hiện?

- Hiện tại, chúng tôi kiến nghị các sở KHCN địa phương cần sớm công bố đường dây nóng để người dân có thể tham gia mạng lưới giám sát chất lượng và đo lường xăng dầu. Người tiêu dùng nên căn cứ vào cảm quan của mình, tính toán lộ trình sẽ đi, về lượng xăng hao hụt khi được bơm vào bình, nếu thấy hao hụt bất thường so với những lần đo trước với cùng một lượng tiền bỏ ra thì có thể nghi ngờ và gọi điện đến đường dây nóng.

---o0o---

ThS Nguyễn Hùng Điệp - Trưởng ban Đo lường, Tổng cục TCĐLCL:

Gian lận không chỉ bằng chip

Hiện nay, tinh vi và hay được sử dụng hơn cả là công nghệ tự động, công nghệ thông tin. Họ lắp thêm một mạch đếm xung trung gian để thay đổi số lượng xung, tức thay đổi tỉ lệ xung/lít. Mạch đếm trung gian này thường có kích thước nhỏ, chỉ chứa một chip điện tử và vài linh kiện nhỏ hỗ trợ.

Sự tinh vi của thủ đoạn này là họ sử dụng điều khiển hoạt động đúng (sai) của mạch này bằng một công tắc giấu ở một nơi nào đó rất kín đáo. Chỉ cần một nút bấm, mọi thông số đều thay đổi. Có cơ quan quản lý đến thì tắt, còn không họ vô tư qua mặt khách hàng.

Một cách gian lận khác là tác động trực tiếp vào CPU (bộ phận điều khiển thiết bị). Bên cạnh đó, một hành vi gian lận mới được phát hiện là sửa chữa lại phần mềm điều khiển cột bơm.

Nhiều địa phương tiếp tục công bố các địa chỉ đen

Cần Thơ

Ông Nguyễn Văn Sanh, đội trưởng đội kiểm tra liên ngành của Ban chỉ đạo 127 TP Cần Thơ, cho biết từ tháng 8-2008 đến nay đã kiểm tra 21 cơ sở kinh doanh xăng dầu, phát hiện 11 cơ sở vi phạm. Trong đó DNTN Nam Thạnh có hai cây xăng tại huyện Phong Điền phá niêm chì cột bơm dầu diesel, bán gần 10.000 lít xăng A83 với giá xăng A92, bán xăng A92 có lẫn tạp chất.DNTN Tiến Thọ, huyện Thốt Nốt, bán xăng dầu không rõ nguồn gốc, đong thiếu và không thực hiện nộp thuế theo quy định doanh nghiệp. DNTN Hoàng Hương Trang, quận Ô Môn, vẫn bán mức giá cũ (19.000 đồng/lít) khi giá xăng A92 còn 18.000 đồng/lít.

An Giang

Ông Nguyễn Tấn Hùng - đội trưởng Đội quản lý thị trường số 1 - cho biết trong đợt kiểm tra có bảy trường hợp vi phạm kinh doanh xăng dầu không đạt chất lượng, vi phạm về đo lường, cột bơm không có tem kiểm định, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh.

Hòa Bình

Đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh Hòa Bình đã tiến hành thanh tra 81 cơ sở kinh doanh xăng dầu và phát hiện 12 cơ sở vi phạm. Về chất lượng, phát hiện cửa hàng xăng dầu số 5 thuộc huyện Tân Lạc có dầu diesel lẫn nước và các tạp chất lơ lửng. Năm cơ sở vi phạm về đo lường có sai số vượt mức cho phép từ +0,6% đến +0,8% (mức cho phép là +0,5%). Điển hình là cửa hàng xăng dầu TV21 huyện Lương Sơn sử dụng phương tiện đo có sai số +0,8%, đã xử phạt 7 triệu đồng; cửa hàng xăng dầu số 3 (TP Hòa Bình) phạt 9,5 triệu đồng.

Gia Lai

Sở KHCN tỉnh cho biết đã có báo cáo ba đợt thanh tra chuyên đề về xăng dầu. Theo đó, đợt một (từ đầu tháng 6 đến đầu tháng 7-2008) đã phát hiện ba trạm kinh doanh xăng dầu sử dụng phần mềm tin học để gian lận số lượng xăng dầu của người mua, mức đong thiếu phát hiện được 5-10%. đợt hai (trong tháng 7-2008) tiếp tục phát hiện ba cơ sở lắp thêm các bo mạch điện tử để làm thay đổi tình trạng kỹ thuật và đặc tính đo lường của các phương tiện đo. Và đợt ba (đến 1-9-2008) đã phát hiện thêm một trạm kinh doanh xăng dầu lắp bo mạch điện tử điều chỉnh đong thiếu số lượng cho khách hàng 7,4%.

Đà Nẵng

Qua kiểm tra 18 cây xăng dầu, Chi cục Quản lý thị trường TP Đà Nẵng đã phát hiện chín cửa hàng vi phạm: DNTN Hồ Thị Tâm (74 Lê Hồng Phong) sử dụng phương tiện đo sai, hỏng, không đạt yêu cầu về quy định đo lường; cửa hàng xăng dầu thuộc Công ty Sông Thu Đà Nẵng (01 Nguyễn Văn Trỗi) vi phạm gian lận và không đảm bảo trang thiết bị; trạm xăng dầu Cục Chính trị Quân khu V (273 Nguyễn Tri Phương) vi phạm không đảm bảo trang thiết bị và kinh doanh không đúng ngành nghề ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; Công ty TNHH dịch vụ thương mại Việt Thảo (380 Ngũ Hành Sơn) gian lận; Công ty TNHH thương mại Núi Thành (469 Núi Thành) vi phạm gian lận; cửa hàng xăng dầu Nam Khang thuộc Công ty TNHH một thành viên Hòa Khánh 1 (423 Ngô Quyền) vi phạm gian lận; cửa hàng xăng dầu Tiểu La (01 Phan Thành Tài) gian lận; Xí nghiệp tư nhân Vĩnh Phú (740 Ngô Quyền) vi phạm gian lận và cửa hàng xăng dầu số 4 thuộc Công ty Xăng dầu khu vực V (125 Trưng Nữ Vương) gian lận.