Trong khi con tôm thẻ chân trắng chết như ngả rạ vì dịch bệnh khiến người nuôi khuynh gia bại sản, thì anh Nguyễn Văn Dương, Giám đốc Cty TNHH Hải Dương, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận lại rất phát đạt nhờ nuôi tôm và không ngừng mở rộng quy mô.
Năng suất 15 tấn/ha thì… vứt
Với nghề viết lách, thường trú các tỉnh miền Trung nên tôi được tiếp xúc nhiều với giới nuôi trồng thủy sản, nhưng có một điều mà họ e ngại nhất là… cánh báo chí. Bởi, họ tâm niệm đang ăn lên làm ra mà lên mặt báo thì một thời gian sau đó sẽ thất bại thê thảm. Chính vì quan niệm đó mà tôi đã nhiều lần muốn viết bài về các mô hình hiệu quả để thông tin trên mặt báo nhằm chia sẻ kinh nghiệm nhưng đều nhận được cái lắc đầu.
Tình cờ trong chuyến công tác tại Ninh Thuận, tôi được một lãnh đạo Sở NN-PTNT giới thiệu có một người nuôi tôm cực kỳ hiệu quả giữa thời dịch bệnh xảy ra tràn lan, đó chính là anh Dương như đã nói trên, người có diện tích nuôi tôm lớn thứ nhì tại miền Trung, chỉ sau Cty TNHH Thông Thuận. Máu nghề nghiệp nổi lên, tôi quyết tìm gặp anh bằng được dù chưa biết anh có chịu gặp không.
Một buổi chiều cuối năm tôi quyết định bấm số điện hẹn gặp anh. Không như suy nghĩ, qua lời nói tôi thấy anh là người rất cởi mở. Anh hẹn gặp tôi tại xã Phước Thể, huyện Tuy Phong. Tôi phóng xe gấp vào trang trại tôm của Dương, nhưng vì có việc đột xuất nên anh phải trở ra TP Phan Rang (Ninh Thuận) để ký kết hợp đồng mua thêm 6 ha đìa tôm tại xã An Hải, huyện Ninh Phước (Ninh Thuận) và mời tôi quay trở ra gặp anh ở đó.
Trên đường xuống xã biển An Hải, vùng nuôi tôm nổi tiếng của Ninh Thuận đâu đâu cũng thấy bỏ hoang, cỏ dại mọc đầy, máy móc han gỉ nằm chỏng chơ dưới cái nắng nghịch mùa. Những đàn cò về đây kiếm mồi bay lượn trắng xóa một góc trời. Đối nghịch với thảm cảnh ấy, khu nuôi tôm của anh Dương vẫn hoạt động hết công suất, quạt nước ngày đêm hối hả quay phun bọt nước trắng xóa trên mặt hồ để có lứa tôm xuất bán vào dịp Tết.
Trong khi người nuôi tôm méo mặt vì dich bệnh thì anh Nguyễn Văn Dương lại cười như Tết bởi nuôi tôm thắng lớn
Đã quá trưa nhưng anh Dương vẫn đang miệt mài chỉ đạo anh em xử lý nước trong hồ nuôi. Gặp tôi, anh nói ngay: “Thông cảm nhé làm nghề nuôi tôm nó vậy, tối qua có trận mưa làm cho môi trường nước biến động nên phải chỉ đạo anh em cho thêm vôi bột vào hồ để giữa môi trường nước ổn định, đồng thời tăng thêm thuốc… bổ để giữ tôm khỏe mạnh. Anh em nuôi tôm cho tôi đều nắm được quy trình kỹ thuật đấy. Giữa lúc dịch bệnh lan tràn khắp Bắc - Trung - Nam, mình sơ xuất một chút là mất ngay tiền tỷ”.
Ánh nắng cuối chiều như dát bạc trên mặt biển, từng làn gió mơn man thổi. Dương dẫn tôi đi thăm khu đìa nuôi tôm. Anh bộc bạch: "Sau bao năm sống chết với con tôm, nay mình đã xây dựng được quy trình nuôi tôm. Nhờ có quy trình này mà mỗi năm Cty thả 3 vụ...".
Nghe vậy tôi hỏi: "Năng suất tôm chân trắng bình quân của các tỉnh miền Trung đang ở mức 5 - 7 tấn/ha, còn Cty anh đạt bao nhiêu?".
Dường như không phải suy nghĩ, anh trả lời luôn: "Nếu nuôi tôm năng suất chỉ đạt 15 tấn/ha thì… vứt, không đủ trả tiền điện. Đã gọi là thành công thì tôm tôi nuôi phải đạt 25 - 30 tấn/ha, kích cỡ khi xuất bán nhỏ nhất cũng phải đạt 70 - 80 con/kg, còn bình thường chỉ 45 - 50 con/kg, thời gian nuôi phải dưới 90 ngày.
Thực tế có người nuôi tôm đạt 60 tấn/ha nhưng đó là họ nuôi ít chỉ có một vài hồ nhỏ, còn diện tích nuôi tôm của tôi hiện nay lên tới 74 ha với 98 hồ nuôi thì tôi đố họ nuôi đạt được năng suất như vậy?".
Nghe anh nói vậy tôi như bị “sốc”. Nhưng đó là sự thật hoàn toàn.
Thành công nhờ… thất bại
Có được bí quyết nuôi tôm thành công để trở thành tỷ phú ngày hôm nay, không phải con đường đi của anh Dương được trải hoa hồng mà đầy chông gai. Sinh ra và lớn lên tại xứ Nghệ, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, anh Dương thi vào Trường ĐH Thủy sản Nha Trang. Đến năm 2000, khi học xong anh xin vào làm cho Cty TNHH Thông Thuận. Sau 2 năm làm thuê, anh Dương đã nắm bắt được kinh nghiệm thực tế cũng như có chút vốn anh đã thôi việc và cùng hai anh bạn hùm vốn mua 4 hồ tôm tại thôn 7, xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong.
“Thời ấy nuôi tôm sú rất dễ, dịch bệnh không có, thả tôm xuống là có lãi. Mỗi hồ thu lãi một vài triệu là chuyện thường ngày. Đến năm 2005 tôi tiếp tục mua 5 hồ, lúc này dịch bệnh đã xuất hiện, con tôm sú chậm lớn, tôi chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng. Thành công cứ tiếp nối, đến năm 2009 và 2010, tôi quyết định mở rộng quy mô nuôi tôm và mua các hồ tôm của người khác tại xã Phước Thể và An Hải đến nay đã đạt 74 ha”, anh Dương kể.
Tuy nhiên bước vào vụ nuôi tôm đầu tiên năm 2011, thời điểm này dịch bệnh trên con tôm thẻ hoành hành dữ dội, với 98 hồ nuôi, cứ thả tôm giống xuống là chết, chết lại thả, mỗi hồ như vậy ngốn của anh từ 50 - 70 triệu đồng. Chỉ trong gần 1 tháng giáp Tết âm lịch mà anh đã "xả" ra biển trên 10 tỷ đồng. Anh Dương tâm sự: “Con tôm nhanh mang lại tiền tỷ cho mình nhưng nó lấy đi còn nhanh hơn”.
Đau lòng nhìn tiền của công sức bao nhiêu năm trời bị con tôm lấy đi trong chốc lát. Sau Tết âm lịch, anh lại thả tiếp và lần này anh quyết định đi “tầm sư học đạo”. Anh bắt đầu hành trình rong ruổi khắp các vùng miền, từ các tỉnh miền Tây sông nước ngược ra Hà Tĩnh, Thừa Thiên - Huế, Phú Yên… ở đâu có mô hình nuôi tôm hiệu quả anh đều đến học hỏi.
Cũng trong thời gian này dịch bệnh tôm trên cả nước "nổ ra", các nhà khoa học, các địa phương vào cuộc tổ chức nhiều hội thảo tìm tác nhân gây bệnh, nghe nói ở đâu có hội thảo là anh đến dự. Nhưng mỗi nơi nói một kiểu không biết đâu mà làm theo.
Thế rồi anh quyết định "khăn gói quả mướp" sang các nước có ngành nuôi tôm phát triển như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia. Malaysia học hỏi kinh nghiệm. Sau gần một tháng bôn ba nơi xứ người, khi quay về trại tôm thì lúc này tôm chết đã gần hết chỉ còn lại một số hồ, tuy chưa chết nhưng cũng thoi thóp. Thế là gần 15 tỷ đồng chỉ chưa đầy 3 tháng đổ vào con tôm đã mất sạch.
“Bí kíp” thành công
Đi khắp các vùng tôm, anh Dương đã rút ra bài học quý báu, nguyên nhân gây bệnh trên con tôm là do môi trường nước bị biến động, vi khuẩn có hại biến thể tiêu diệt các vi khuẩn có lợi khiến tôm chết nhanh. Anh Dương kể: “Mình nuôi tôm thất bại là do nuôi tràn lan, không có quy hoạch, còn ở nước ngoài họ thành công chính là các trại tôm được đầu tư bài bản khép kín, trong quá trình nuôi tôm họ không hề sử dụng kháng sinh”.
Từ những điều mắt thấy, tai nghe, anh Dương bắt tay ngay vào cải tạo ao hồ, đầu tư máy móc, lót bạt dưới đáy hồ đây là kỹ thuật rất quan trọng bởi trước đây anh chỉ lót bạt quanh hồ còn đáy là cát, chính yếu tốt này khiến cho mọi tồn dư dưới đáy hồ tồn lại sinh ra dịch bệnh, đầu tư xây dựng lại đường nước cấp và nước thải cho thật bài bản…
Anh Trần Văn Nam, người nuôi tôm cho anh Dương đang kiểm tra tôm
Sau gần 1 tháng cật lực cải tạo, đến cuối tháng 3 anh Dương bắt đầu thả tôm lại. Lần này, trong quá trình nuôi anh đã có sự điều chỉnh liều lượng vi sinh, vôi bột mỗi khi môi trường thay đổi để giữ cho môi trường nước ổn định, điều đặc biệt là không lấy nước trực tiếp từ biển mà khoan ngay giếng gần mép biển lấy nước ngầm bơm lên các ao lắng để xử lý sau đó mới đưa vào hồ nuôi. Tôm của anh được nuôi theo chương trình an toàn, trong quá trình nuôi không hề sử dụng kháng sinh hoàn toàn bằng vi sinh.
| + "Từ mô hình nuôi tôm của tôi, Chi cục Nuôi trồng thủy sản Ninh Thuận đã triển khai mô hình nuôi tôm theo tiêu chuẩn VietGAP trên hai hồ với diện tích 5.200 m2. Mục đích là không có dư lượng kháng sinh còn tồn dư trong tôm khi xuất bán. Tuy nhiên, kỹ thuật nuôi theo tiêu chuẩn VietGAP cũng chẳng khác nhiều với quy trình nuôi của tôi, bởi mình nuôi hoàn toàn sạch”, anh Nguyễn Văn Dương. + “Nếu không có thất bại trong vụ nuôi tôm đầu năm 2011, có lẽ tôi không có thành công như ngày hôm nay. Chính thất bại cùng những chuyến đi học hỏi ấy đã giúp tôi nhiều bài học quý báu để từ đó có những đầu tư tốt hơn, bài bản hơn, điều chỉnh, hoàn thiện quy trình nuôi tôm ngày càng chuẩn, từ đó năng suất tôm ngày càng cao”, anh Nguyễn Văn Dương. |
Anh Dương chia sẻ: “Nuôi tôm theo phương pháp mới này, tôi không thể ngờ được tôm mau lớn lạ kỳ, không còn tôm chết mà chi phí giảm 20 - 30% so với dùng kháng sinh. Chỉ cần một vụ nuôi thành công tôi đã lấy lại toàn bộ những gì đã mất trước đó.
Để nuôi tôm thành công, bên cạnh yếu tố con giống sạch bệnh, nước sạch, nền đáy sạch không bị nhớt, mỗi khi môi trường nước biến đổi do thời tiết phải dùng vi sinh liều cao để khống chế vi khuẩn có hại thì yếu tố con người rất quan trọng, do vậy hàng tuần tôi đều họp anh em để chấn chỉnh nâng cao ý thức trách nhiệm cũng như truyền đạt chuyên môn kỹ thuật. Điều đặc biệt là phải gắn trách nhiệm của những người phụ trách kỹ thuật các trại nuôi, theo đó họ phải đóng góp một số vốn nhất định có như vậy anh em mới tận tâm, tận lực nuôi tôm”.
Tiếng lành đồn xa, thấy anh Dương nuôi tôm siêu năng suất giữa thời buổi tôm chết như ngả rạ, từ các nhà quản lý đến người nuôi tôm khắp các vùng miền trong cả nước nườm nượp đến học hỏi và đều được anh truyền đạt những kinh nghiệm nuôi tôm của mình mà không đòi hỏi bất cứ điều gì. Với người khác, có lẽ họ sẽ lắm lấy cơ hội này để làm giàu nhưng với anh không dấu diếm quy trình nuôi của mình. Ngay cả ngành chức năng các tỉnh Hà Tĩnh, Phú Yên, Ninh Thuận… đề nghị được tổ chức hội thảo đầu bờ ngay tại đìa tôm của anh.
"Giấu làm gì, cùng giới nuôi tôm với nhau tôi rất hiểu thảm cảnh thất bại, do vậy tôi đang có quy trình nuôi tôm hiệu quả và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cho bất kỳ người nuôi tôm nào. Chuyển giao quy trình nuôi cũng là để mọi người cùng làm giàu”. Anh Dương tâm sự.
Trời chạng vạng tối, tôi rời trại nuôi tôm, văng vẳng sau lưng tiếng quạt nước vẫn hối hả những vòng quay. Tôi chợt nghĩ, trong thời gian tới nếu quy trình nuôi tôm an toàn, sạch bệnh của anh Dương được nhiều người biết đến và áp dụng thì ngành nuôi tôm nước ta sẽ thịnh hơn…
