Lập vườn tượng sư tử
Báo NNVN có bài viết “Di dời linh vật ngoại lai tới đâu?” phản ánh tại Hội nghị sơ kết công tác triển khai thực hiện Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL ngày 8/8/2014 của Bộ VH-TT&DL về việc "Không sử dụng biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam", nhiều địa phương bày tỏ nỗi băn khoăn, lúng túng với việc chọn địa điểm di dời linh vật ngoại lai.
Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nội, ông Trương Minh Tiến thẳng thắn thừa nhận đơn vị này rất lúng túng với việc xử lý sư tử đá ngoại lai sau khi di dời khỏi di tích.
Đến tháng 11/2014, Hà Nội đã hoàn thành thống kê linh vật ngoại ở các di tích trong 30 quận, huyện, thị xã. Đã có 26 quận huyện thị xã triển khai di dời linh vật ngoại lai ra khỏi di tích. Tuy nhiên, việc xử lý ở các quận, huyện, thị xã lại phải tự tìm cách riêng thích hợp đặc thù từng nơi.
“Nhiều địa phương họ đưa vào kho, có nơi tính đem chôn…”, ông Trương Minh Tiến cho biết. Ý tưởng này ngay lập tức bị họa sĩ Trần Khánh Chương, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, cảnh báo: “Không nên chôn vì 500 - 1.000 năm sau, con cháu chúng ta đào lên thấy, sẽ nghĩ đó là linh vật Việt”.
Để tháo gỡ cho vấn đề của các địa phương, bà Đặng Thị Bích Liên cho biết: “Chúng tôi đã có phương án giải quyết khó khăn về chỗ di dời của Hà Nội. Hiện nay, theo thông tin chúng tôi biết gần Bảo tàng Hà Nội có một khu đất trống mà một DN chưa triển khai xây dựng. Chúng tôi sẽ đặt vấn đề mượn khu đất này để tập kết sư tử ngoại lai làm vườn tượng”.
Đồng tình với đề xuất của bà Đặng Thị Bích Liên, nhà nghiên cứu mỹ thuật Trần Hậu Yên Thế, cho rằng công viên này ghi dấu một giai đoạn văn hóa… mất phương hướng.
“Nếu ý tưởng của Thứ trưởng Liên thành hiện thực thì những người nghiên cứu chúng tôi thấy rất thỏa lòng”, ông Thế chia sẻ ý kiến.
Đừng đùa giỡn với thần linh
Không chỉ lo ngại về việc đưa sư tử đá ngoại lai, mà ngay cả việc đưa tỳ hưu, đưa tượng Quan âm trắng vào di tích cũng là trái với truyền thống.
Ông cha từ xưa chỉ để hổ và chó đứng canh cửa, mà chủ yếu là hổ với biểu tượng dân gian rất đẹp. Vì vậy, PGS.TS Trần Lâm Biền, người dành nhiều năm nghiên cứu tín ngưỡng văn hóa, lo ngại cần phải xử lý triệt để vấn đề linh vật ngoại lai, nếu không rồi đây, có người không hiểu đúng vấn đề lại cho đưa về di tích.
Nhà nghiên cứu này khẳng định, đưa những linh vật không đúng vào di tích, là do không hiểu biết nên những người làm văn hóa phải giải thích ý nghĩa biểu tượng, người dân sẽ hiểu và tự nguyện di dời, tránh được sự âm ỉ và có lúc trỗi dậy. Đặc biệt, ở nhiều di tích đề tên người công đức trên hiện vật, là điều xưa tuyệt đối không có.
“Đó là sự đùa giỡn, đặt cược với thần linh, không đúng cả về tín ngưỡng lẫn văn hóa. Ghi tên mình vào hiện vật để dâng cho thần linh ở thế giới bên kia là ghi tên mình vào sổ tử đó”, PGS.TS Trần Lâm Biền cảnh báo.
| Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Tổng thư ký Hội đồng trị sự, Chánh Văn phòng 1 Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định quan điểm đồng ý với chủ trương của Bộ VH-TT&DL về việc di dời linh vật ngoại lai ra khỏi các di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng theo Luật Di sản. Đồng thời Thượng tọa cũng đề nghị Sở VH-TT&DL các tỉnh vào cuộc quyết liệt hơn để giải quyết những mâu thuẫn dễ xảy ra giữa sư trụ trì và các cụ trong việc di dời linh vật ngoại lai. Tôn trọng di tích gốc nhưng cũng phải để cho phát triển, nên đề nghị Bộ VH-TT&DL có cái nhìn rộng hơn. |
