Nghị định mới ra đã tính sửa
Tăng nặng hình phạt
Tại hội nghị phổ biến Nghị định 15/2010/NĐ-CP, Quy định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động SXKDPB do Cục Hóa chất (Bộ Công thương), đơn vị được giao phối hợp với Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) chắp bút soạn thảo nghị định này, tổ chức tại TPHCM mới đây, bà Nguyễn Kim Liên, Phó Cục trưởng Cục Hóa chất cho biết Nghị định được soạn thảo từ yêu cầu của Chính phủ để chống lại nạn SXKDPB giả, phân bón kém chất lượng đang phát triển mạnh, gây thiệt hại lớn cho sản xuất và nông dân.
Theo bà Liên, mức phạt theo Nghị định về xử phạt hành chính trước đây là quá nhẹ, không đủ sức răn đe nên tệ nạn ngày càng phát triển, càng nhức nhối. Cũng bởi tính bức xúc của lĩnh vực này mà Nghị định có hiệu lực ngay từ ngày 14/04/2010 như điều 21 đã quy định mà không cần thông tư hướng dẫn.
 |
| Bà Nguyễn Kim Liên, PCT Cục Hóa chất (Bộ Công thương) tại hội nghị phổ biến nghị định 15/2010/NĐ-CP về xử phạt trong SXKDPB |
So với các văn bản pháp luật khác trước đây, Nghị định 15 đã lượng hóa được một số hành vi mà trước đây còn dùng từ định tính, chung chung nên khó vận dụng. Nghị định đã gom tất cả các dạng sai phạm trong lĩnh vực SXKDPB chia thành 14 hành vi, và mỗi hành vi lại có những khung hình phạt khác nhau tùy theo mức độ sai phạm.
Chẳng hạn, với hành vi SX phân bón giả, Nghị định mới quy định có 3 dấu hiệu, trong đó có dấu hiệu: Hàm lượng định lượng tổng các chất dinh dưỡng chỉ đạt từ 0%-50% mức tiêu chuẩn công bố hoặc mức quy định trong Danh mục phân bón. Mức phạt cũng được quy định theo hướng tăng nặng, trước đây mức phạt cao nhất được áp dụng là 100 triệu đồng thì nay mức cao nhất được áp dụng là 150 triệu đồng. Hành vi SX phân bón kém chất lượng trước đây thường có mức phạt 10 – 12 triệu đồng thì nay mức phạt đó được tăng lên 50-60 triệu. Với hành vi kinh doanh phân bón kém chất lượng (hệ thống đại lý) mức phạt cũng được tăng lên gấp 3-4 lần so với trước đây.
Chưa ráo mực đã lỗi thời
Bên lề hội nghị, một đại biểu đã bức xúc “Nếu tôi là Thủ tướng thì không hiểu tôi sẽ phạt các vị như thế nào” vì vừa mới trình ký chưa ráo mực đã “sẵn sàng nghe để chỉnh sửa”. Ngay tại hội nghị tổng kết công tác thanh tra phân bón năm 2009 các tỉnh phía Nam do Bộ NN- PTNT tổ chức tại Nha Trang ngày 24/5 hội nghị cũng đã dành thời gian cho ông Trương Hợp Tác, Trưởng phòng Quản lý đất và phân bón (Cục Trồng trọt) phổ biến nghị định này và một số bất cập đã được đại biểu phát hiện và ông Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT đã cho rằng việc triển khai nghị định 15 cần một thông tư hướng dẫn liên Bộ.
Điểm bất cập nhất trong nghị định này có thể nói là cố tình “triệt” các doanh nghiệp SXKDPB vừa và nhỏ. Điều 6 quy định phạt 50-60 triệu đồng cho hành vi SX gia công phân bón không đạt mức so với sai số định lượng cho phép. Với những Cty có quy mô SX lớn với doanh số cả nghìn tỷ đồng thì mức phạt trên có thể vận dụng được, nhưng với những DN phân bón lá, doanh số chỉ mấy trăm triệu thì chỉ việc phạt một lần là đã sập tiệm. Đấy là chưa kể các đơn vị dùng trong phân bón lá là phần triệu, phần tỷ nên sai số thường rất lớn. Điều 6 cũng mâu thuẫn với điều 10 (kinh doanh phân bón giả), cùng sai phạm đấy nhưng ở đại lý thì chỉ bị xử phạt 1-2 triệu đồng (giá trị lô hàng phân bón lá thường nhỏ).
Nghị định mới cũng thể hiện “bảo vệ người nhà” khi mức phạt cho cho hành vi “lấy mẫu sai”, “phân tích sai” , “làm sai lệch kết quả” chỉ chịu phạt ở mức 1- 5 triệu đồng mà tác hại của nó còn lớn hơn cả lô hàng với mức phạt 50- 60 triệu đồng.
Nghị định mới cũng không nhất quán trong các khái niệm. Ví dụ trong định nghĩa về phân bón giả có yếu tố “Hàm lượng định lượng tổng các chất dinh dưỡng chỉ đạt 0-50%”. Thế chất hữu cơ trong phân hữu cơ khoáng, phân hữu cơ sinh học có coi là yếu tố dinh dưỡng không? Nghị định 15 quy định “Sản xuất phân bón là quá trình chế tạo, tạo ra phân bón”. Thế thì những người kinh doanh phân bò khô không nằm trong phạm vi điều chỉnh của nghị định này vì họ đâu có chế tạo ra phân bò…
MỘT SỐ PHÂN BÓN QUÁ TỆ
1. Cty CP Thiên Minh (Bình Chánh, TP HCM)
| Tên sản phẩm | Kiểm tra tại | Chất lượng công bố | Chất lượng phân tích |
| Phân hữu cơ sinh học Trâu vàng số 7 | Bình Thuận | HC: 23%; N-P-K: 3-3-1 | HC: 9,1%; N-P-K: 0,68-0,2-0,035 |
| Phân hữu cơ sinh học trâu vàng số 9 | Trà Vinh | HC: 18%; N-P-K: 3-6-0 | HC: 9,7%; N-P-K: 0,9-1,4-0 |
| Phân bón lá TM5-L siêu lớn hột lúa | Bạc liêu | N: 5%; K2O: 40% | N: 3%; K2O: 6% |
| Phân hữu cơ sinh học Trâu vàng | Lâm Đồng | HC: 23%; N-P-K: 2,5-2,5-2,5 | HC: 9,4%; N-P-K: 0,8-0,8-0,8 |
| Phân hữu cơ sinh học Trâu vàng | Lâm Đồng | HC: 18%; N-P-K: 3-6-0 | HC: 13,1%; N-P-K: 1,6-1,4-0 |
| Phân hữu cơ sinh học | Lâm Đồng | HC: 22,5%; N-P-K: 0,75-0,95-0,5 | HC: 10%; N-P-K: 1,3-1,2-0,55 |
| Phân bón lá TM-5L | Cục Trồng trọt | N-P-K-Zn: 5-4-3-2,5 | N-P-K-Zn: 1,96-0,1-1-0,001 |
| Phân bón lá siêu lớn hạt lúa | Long An | N: 5%; K2O: 40% | N: 3,7%; K2O: 9,7% |
2. Cty TNHH Green Field ( KCN Phan Thiết, Bình Thuận)
| Phân hữu cơ LiO Thai | Bình Thuận | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC: 8,7%; N-P-K: 14,5-0-1,3 |
| Phân hữu cơ LiO Thai | Tiền Giang | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC:6,6%; N-P-K: 13,5-0-1,3 |
| Phân hữu cơ LiO Thai | Trà Vinh | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC:5,7%; N-P-K: 13,5 |
| Phân hữu cơ LiO Thai | Lâm Đồng | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC:3,5%; N-P-K: 9,9-0-0,88 |
| Phân hữu cơ LiO Thai | Kiên Giang | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC:5,9%; N-P-K: 13,4-0-1,1 |
| Phân hữu cơ LiO Thai | Long An | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC:9,4%; N-P-K: 11,4-0-1,4 |
| Phân hữu cơ LiO Thai | Cục Trồng trọt | HC:15%; N-P-K: 14,5-0-1,01 | HC: 11,6%; N-P-K: 14,1-0- 1 |
