Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định ở nhiều địa phương đang có dấu hiệu lợi dụng chính sách thông tuyến BHYT để trục lợi…
Một chính sách đúng
Tại phiên giải trình, về những kết quả đạt được sau hai năm thực hiện thông tuyến, Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, năm 2015, số thẻ bảo hiểm y tế đã tăng hơn 5 triệu so với năm 2014, đạt gần 70 triệu thẻ, bao phủ 76,2% dân số cả nước. Đến năm 2016, số người tham gia đạt xấp xỉ 76 triệu người (tăng 8,3% so với 2015), bao phủ 81,7% dân số.
Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh
Đến 2016, số người tham gia BHYT theo hộ gia đình là 11,5 triệu người, tăng 37,4% so với năm 2015, cho thấy người dân đã tin tưởng và nhận thấy lợi ích của chính sách bảo hiểm y tế.
Những lợi ích lớn của thông tuyến bảo hiểm với người bệnh là thuận lợi hơn trong việc tiếp cận với các dịch vụ y tế. Người bệnh được hưởng các dịch vụ khám, chữa bệnh tốt hơn nhờ sự cạch tranh về chất lượng giữa các cơ sở khám chữa bệnh.
Với các bệnh viện tư nhân, khi thực hiện thông tuyến, số lượng người đến khám chữa bệnh tăng, tăng thu nhập cho nhân viên y tế. Các cơ sở khám chữa bệnh cũng bắt buộc phải đổi mới phong cách phục vụ, đầu tư về cơ sở vật chất, nhân lực nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút người bệnh.
Thống kê cho thấy tại tất cả các cơ sở y tế tư nhân tuyến huyện đều có số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh tăng gấp 2, 3 lần so với cùng kỳ năm 2015. Bên cạnh đó, một số bệnh viện tuyến huyện lại giảm số bệnh nhân do chất lượng không tốt (tại Quảng Nam, Bắc Giang…).
Những dấu hiệu bất thường
Nhưng Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh cũng cho biết còn có nhiều bất cập trong quản lý BHYT.
Cụ thể, năm 2016, lượt bệnh nhân khám thông tuyến giữa các trạm y tế xã cũng tăng 1,6 triệu lượt, gần 20% so với 2015 trong đó đáng chú ý là tình trạng người bệnh BHYT đi khám chữa bệnh nhiều lần trong ngày, tuần, tháng để lấy thuốc miễn phí.
“Số liệu thống kê cho thấy nhiều trường hợp không bình thường vì từ tháng 7/2016 đến tháng 2/2017, có trên 1,2 triệu người tham gia BHYT đi khám, chữa bệnh từ 2 lần trở lên mỗi tháng; 3 triệu lượt khám nhiều lần trong cùng ngày, nhiều lần trong tháng. Thậm chí có người bệnh đi khám, lấy thuốc tới 308 lần trong vài tháng. Một bệnh nhân ở An Giang trong quý 4/2016 đi khám bệnh 160 lần tại 20 bệnh viện khác nhau…
Mặc dù, việc thông tuyến giúp người bệnh được hưởng các dịch vụ khám, chữa bệnh tốt hơn nhờ sự cạnh tranh về chất lượng giữa các cơ sở để thu hút người bệnh nhưng do chưa kiểm soát tốt nên đối với một số đối tượng thì dường như Quỹ BHYT đang trở thành “miếng mồi” béo bở.
Bà Minh dẫn chứng việc các bệnh viện, phòng khám tuyến huyện, thu hút người bệnh bằng quà tặng, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... tạo nhu cầu khám, chữa bệnh tăng “ảo”, làm gia tăng chi phí khám, chữa bệnh BHYT.
Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến còn cho biết: “Một số bệnh viện tư nhân có xu hướng xin xuống hạng (từ hạng 1, 2 xuống hạng 3, 4) xếp tương đương với bệnh viện huyện để được áp dụng cơ chế thông tuyến”. Đây chính là kẽ hở để các bệnh viện tư nhân bản chất hoạt động như các doanh nghiệp có thể trục lợi từ quỹ BHYT.
Lỗi ở khâu quản lý
Đặt vấn đề thắt chặt kiểm soát quỹ BHYT, các ĐBQH cho rằng lỗi ở khâu quản lý chứ không phải là ở người đi khám chữa bệnh. Nguyên Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Nguyễn Văn Tiên cho rằng, thông tuyến là một trong những chính sách được hoan nghênh nhất năm qua. Còn việc tăng chi quỹ BHYT vừa qua, tình trạng lạm dụng BHYT chủ yếu là do kết quả áp dụng giá dịch vụ y tế sau khi đã điều chỉnh.
Hầu hết các ĐB đều đề nghị cần phải đẩy mạnh việc thông tuyến BHYT vì quyền lợi của nhân dân tuy nhiên cần phải sửa Luật BHYT. Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, giải pháp đột phá chính là tăng cường cho y tế cơ sở. Bộ đang quyết tâm đổi mới phương thức hoạt động, cơ chế tài chính, đầu tư cơ sở hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực.
“Đẩy mạnh thông tuyến để người dân được tiếp cận với những nơi có dịch vụ tốt nhất là yêu cầu chính đáng và là điều chúng ta phải trăn trở để hướng đến một ngày dân ta được hưởng như thế”, Bộ trưởng Tiến nói, tuy nhiên bà cho rằng để thực hiện được, cũng cần có lộ trình.
