Điều thô cung sẽ vượt cầu?

Giá nhân điều vẫn thấp

Thông tin từ các doanh nhân ngành điều cho thấy, giá nhân điều XK hiện đang tiếp tục đứng ở mức thấp. Nhân điều mã W320 hiện chỉ từ 3,2-3,3 USD/pao. Ông Nguyễn Minh Họa, PCT Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), cho rằng, giá nhân điều chưa có xu hướng tăng lên, thậm chí có thể còn giảm xuống thêm.

Bóc tách vỏ hạt điều

Điều đáng nói là vào thời điểm này, một nước sản xuất điều thô quan trọng ở Châu Phi là Tanzania vẫn đang “đóng băng” khoảng 250.000 tấn điều thô, chưa đưa ra thị trường XK, đồng nghĩa với việc nguồn cung điều thô trên thị trường chưa dồi dào. Ở Việt Nam, các nhà máy nhỏ hầu như đã tạm ngừng sản xuất, các nhà máy lớn hoạt động cầm chừng. Nhưng 2 yếu tố trên vẫn không làm cho giá nhân điều tăng lên được.

Theo ông Vũ Thái Sơn, Chủ tịch HĐQT Cty CP Long Sơn, giá nhân điều không tăng vì đến thời điểm này, các nhà NK, nhất là những khách hàng Châu Âu vẫn đang có tâm lý chờ xem diễn biến thị trường như thế nào. Họ cho rằng năm nay nguồn cung nhân điều trên thị trường rất dồi dào, do đó, giá nhân điều trong thời gian tới có thể sẽ không còn ở mức như hiện tại.

Mặt khác, do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, việc XK hạt hạnh nhân của Mỹ sang Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn. Điều này khiến cho một lượng hạt hạnh nhân lớn đang tồn lại ở Mỹ, buộc phải gia tăng tiêu thụ trên thị trường nội địa nước này. Đó cũng là một nguyên nhân khiến cho một lượng nhân điều không nhỏ vẫn đang tồn kho ở Mỹ, khiến các nhà NK chưa mặn mà với việc mua hàng mới.

Chính vì vậy, nếu như những năm trước đây, vào tháng đầu năm, các DN lớn trong ngành điều đều đã có những hợp đồng kỳ hạn, giao xa. Nhưng năm nay, đến thời điểm này, gần như chưa có DN nào có trong tay những hợp đồng giao xa như vậy, hoặc nếu có thì rất thấp.
 

Cung vượt cầu?

Theo Hội đồng hạt quả khô quốc tế (INC) và Hội đồng điều toàn cầu (GCC), niên vụ điều 2018-2019, tổng sản lượng điều thô thu hoạch trên toàn cầu là 3,485 triệu tấn, tăng 160.000 tấn so với niên vụ 2017-2018.

Sản lượng điều thô tăng trên toàn cầu, trước hết là do mùa vụ thuận lợi ở một số quốc gia Châu Phi và Đông Nam Á. Bên cạnh đó, do giá điều thô đang đảm bảo được thu nhập cho người trồng điều, nên nông dân trồng điều ở nhiều nước tiếp tục mở rộng diện tích. Mặt khác, do dư địa phát triển còn lớn và ít chịu sự cạnh tranh với những cây công nghiệp khác, nên nhiều nước như Bờ Biển Ngà, Guinea Bissau, Tanzania, Campuchia... đang đẩy mạnh phát triển cây điều. Đặc biệt, kể từ năm 2017, Chính phủ Campuchia đã tăng cường mở rộng đầu tư và hợp tác (với Vinacas) xây dựng vùng nguyên liệu điều ở nước này. Nhờ đó, đến niên vụ 2018-2019, sản lượng điều thô ở Campuchia ước đạt 120.000 tấn, tăng 30.000 tấn so với niên vụ trước đó.

Cũng theo INC/GCC, do lượng tồn kho nguyên liệu vụ 2018-2019 khá cao, khoảng 100.000 tấn điều thô từ vụ cũ đã được chuyển qua niên vụ 2018-2019, dẫn đến tổng sản lượng điều nguyên liệu đưa vào sản xuất lên đến 3,585 triệu tấn.

Một số doanh nhân ngành điều Việt Nam thì cho rằng, nếu cộng cả điều thô còn tồn từ vụ cũ chuyển sang, sản lượng điều thô toàn cầu vụ 2018-2019 sẽ lên tới trên dưới 4 triệu tấn. Sở dĩ họ đưa ra nhận định cao hơn đáng kể do với dự báo của INC/GCC là vì nhiều nước sản xuất điều có xu hướng dấu bớt sản lượng, do đó sản lượng thực tế cao hơn so với báo cáo tổng hợp của INC/GCC. Dù những con số dự báo có khác nhau, nhưng đều có một kết luận chung là sản lượng điều thô toàn cầu năm nay rất lớn và cung điều thô sẽ cao hơn so với nhu cầu tiêu thụ nhân điều.

Chính vì vậy, nhiều doanh nhân ngành điều cho rằng trong năm nay, các DN cần thận trọng trong việc NK điều thô và không nên mua xa. Theo ông Cao Thúc Uy, một doanh nhân ngành điều, nếu nhà NK đặt mua nhân điều đến đâu thì DN hãy NK điều thô để sản xuất đến đó. Còn nếu cứ vung tiền ra NK điều thô để đón đầu thị trường như những năm trước, thì rủi ro sẽ hoàn toàn thuộc về nhà chế biến nhân điều.