Điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2

Điều trị cho loại bệnh tiểu đường này có thể bao gồm:

• Kế hoạch ăn uống cho bệnh nhân tiểu đường
• Tập thể dục
• Giảm cân
• Thuốc uống
• Thuốc tiêm
• Điều trị các vấn đề khác như căng thẳng hoặc ngưng thở khi ngủ
• Bổ sung chế độ ăn uống

Một kế hoạch ăn uống lành mạnh và tập thể dục có thể là đủ nếu người đó thay đổi đáng kể lối sống. Các dấu hiệu, triệu chứng và biến chứng khác có thể cần phải điều trị.

Ví dụ, sự thiếu hụt dinh dưỡng cần được khắc phục, bệnh tim hoặc thận có thể cần được điều trị và phải kiểm tra thị lực cho các vấn đề về mắt như bệnh võng mạc tiểu đường.

Kế hoạch ăn kiêng cho bệnh tiểu đường tuýp 2

Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, các loại thực phẩm bạn ăn nên có lượng đường huyết thấp - thực phẩm giàu chất xơ, protein hoặc chất béo - như rau và protein chất lượng tốt như cá, gà, đậu, và đậu lăng.

Từ cơ sở đó, thêm các loại thực phẩm bổ dưỡng khác như trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa ít béo và các loại hạt.

Tránh các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao (thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu quá nhanh) như thực phẩm chế biến và thực phẩm chứa nhiều carbohydrate, đường hoặc chất béo động vật. Ví dụ về các loại thực phẩm cần tránh bao gồm:

• Món tráng miệng
• Kẹo
• Bánh ngọt
• Bánh mì
• Khoai tây chiên
• Bánh quy giòn
• Mỳ ống

Một nguyên tắc tốt là tránh các thực phẩm màu trắng (trừ súp lơ!).

Vai trò của tập thể dục với bệnh tiểu đường tuýp 2

Tập thể dục đóng vai trò rất quan trọng trong kiểm soát bệnh tiểu đường tuýp 2. Tập thể dục làm cho các tế bào nhạy cảm hơn với insulin, loại glucose ra khỏi máu.

Điều này làm giảm lượng đường trong máu, và quan trọng hơn, cung cấp cho bạn năng lượng tốt hơn vì glucose đang được chuyển đến các tế bào. Bất kỳ loại bài tập nào cũng sẽ có tác dụng này, nhưng bạn có được lợi ích thêm khi hoạt động giúp tạo cơ bắp, chẳng hạn như tập tạ hoặc sử dụng dây đàn hồi tập gym.

Lợi ích của việc tập thể dục đối với lượng đường trong máu kéo dài khoảng 48-72 giờ, vì vậy điều quan trọng là bạn phải hoạt động thể chất gần như mỗi ngày.

Những loại thuốc điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2

Có nhiều loại thuốc trị tiểu đường khác nhau. Chúng hoạt động theo nhiều cách khác nhau để ngăn chặn gan tạo ra glucose, làm cho tuyến tụy tiết ra nhiều insulin hơn hoặc ngăn chặn glucose được hấp thụ. Insulin thay thế insulin tự nhiên khi tuyến tụy không thể tạo ra insulin nữa.

Metformin (Glucophage, Glucophage XR, Glumetza, Fortamet, Riomet)

Metformin (Glucophage, Glucophage XR, Glumetza, Fortamet, Riomet) là thuốc uống chống tăng đường huyết thuộc nhóm biguanid. Metformin là liệu pháp đầu tiên cho hầu hết bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Nó có tác dụng ngăn chặn gan tạo ra glucose dư thừa và có nguy cơ hạ đường huyết thấp.

Hạ đường huyết, hoặc lượng đường trong máu rất thấp có thể gây ra các triệu chứng như đổ mồ hôi, hồi hộp, tim đập nhanh, yếu, đói dữ dội, run rẩy và gặp vấn đề khi nói.

Nhiều bệnh nhân giảm cân khi dùng metformin, điều này cũng hữu ích cho việc kiểm soát lượng đường trong máu.

• Tác dụng chủ yếu là ức chế sản xuất đường từ gan và tăng tính nhạy cảm của cơ thể đối với insulin.
• Hiệu quả là làm giảm đường máu.
• Thường dùng giữa hoặc sau bữa ăn để tránh tác dụng không mong muốn (như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng có thể xảy ra trong những ngày đầu dùng thuốc).
• Ưu điểm: Metformin không gây tăng cân và có thể cải thiện mức độ cholesterol. Nó không gây ra hạ đường máu khi sử dụng một mình.
• Tác dụng phụ hay gặp là buồn nôn, tiêu chảy, hoặc mất cảm giác ngon miệng. Nhiễm toan lactic là tác dụng phụ nghiêm trọng nhưng rất hiếm.
• Metformin có thể không phù hợp khi bệnh nhân có suy thận, hoặc các bệnh lý về hô hấp nặng, bệnh nhân 80 tuổi trở lên, đang dùng thuốc điều trị suy tim, có tiền sử bệnh gan, uống rượu quá nhiều.
• Có thể điều trị kết hợp với thuốc sulfonylurea hoặc insulin.

Sulfonureas và meglitinides

- Sulfonureas (Sunfamit hạ đường huyết) và meglitinides là nhóm thuốc cũng được kê đơn để điều trị. Những loại thuốc này khiến tuyến tụy tiết ra nhiều insulin hơn. Vì tuyến tụy chỉ có thể làm việc rất chăm chỉ, những loại thuốc này có thời gian hữu dụng hạn chế.

Nhóm sulfonylurea có các thuốc như: Cơ chế tác dụng của nhóm là kích thích làm tăng tiết Insulin, nó có khả năng kích thích tế bào Beta tuyến tụy tiết Insulin nhờ có chứa nhóm Benzamido. Thuốc được dùng trước bữa ăn, có thể uống 1 – 2 lần/ngày tùy thuộc từng loại thuốc cụ thể.

Tác dụng phụ hay gặp: hạ đường máu quá mức. Không dùng được nhóm thuốc này cho người bị đái tháo đường týp 1, phụ nữ đái tháo đường mang thai, suy gan, suy thận nặng.

Các Sulfonylurea bao gồm 2 thế hệ: Thế hệ 1: Tolbutamid, Chlopropamid, Diabetol… hiện nay hầu như không sử dụng vì có trọng lượng phân tử cao, dễ gây độc với thận; Thế hệ 2: Gliclazide, Glibenclamide, Glipizid, Glimepiride, Glyburide có tác dụng hạ Glucose máu tốt, ít tác dụng phụ hơn thuốc thế hệ 1.

- Nhóm Meglitinide: tác dụng của thuốc giống sulfonylureas nhưng ngắn hơn và yếu hơn. Thuốc được hấp thu nhanh qua đường tiêu hoá, và được chuyển hoá hoàn toàn ở gan.

Thời gian bán huỷ là dưới 1 giờ, nên gây tăng insulin nhanh và trong thời gian ngắn. Uống thuốc 1-10 phút trước bữa ăn, thường là bữa chính.

Hiện nay có một số thuốc như: meglitinide (Starlix), repaglinide (Prandin, Novonorm viên 1 và 2mg). Thuốc có thể dùng được cho bệnh nhân suy thận hoặc bệnh nhân lớn tuổi. Thuốc có thể gây tăng cân, gây hạ đường máu nhưng ít hơn sulfonylurea.

Canagliflozin (Invokana) và dapagliflozin (Farxiga)

Canagliflozin (Invokana) và dapagliflozin (Farxiga) là thuốc uống được kê toa để điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2. Những loại thuốc này thuộc nhóm thuốc được gọi là chất ức chế đồng vận chuyển natri-glucose 2 (SGLT2).

Những loại thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự hấp thụ glucose ở thận, giúp cơ thể thải nhiều glucose qua nước tiểu. Sử dụng các loại thuốc này cũng có thể giúp giảm cân đôi chút và điều này rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường type 2..

Thuốc trị tiểu đường tuýp 2 khác

Có những loại thuốc uống và thuốc tiêm khác dành cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 như:

• Thiazolidinediones: pioglitazone (Actos) và rosiglitazone (Avandia). Thuốc làm tăng nhạy cảm của cơ và tổ chức mỡ với insulin bằng cách hoạt hoá PPARγ, vì vậy làm tăng thu nạp glucose từ máu. Thuốc làm tăng nhạy cảm của insulin ở cơ vân, đồng thời ngăn cản quá trình bài tiết glucose từ gan. Loại thuốc chính sẵn có là Pioglitazone, thuốc này có thể dùng đơn độc hoặc kết hợp với các thuốc khác hoặc insulin. Tác dụng phụ bao gồm tăng cân, giữ nước và rối loạn chức năng gan. Khi dùng thuốc xét nghiệm chức năng gan nên được làm thường quy 2 tháng 1 lần.
• Acarbose (Precose): Đây là loại thuốc ngăn chặn enzyme tiêu hóa tinh bột, làm chậm sự gia tăng lượng đường trong máu. Nó là nhóm thuốc gọi là thuốc ức chế alpha alpha-glucosidase.
• Pramlintide (hay Symlin): được nhân tạo từ một loại hormone gọi là amylin. Hormone này được tuyến tụy của bạn tạo ra cùng với insulin khi lượng đường trong máu tăng lên. Nó được sử dụng cho người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và 2 khi đang dùng insulin trong bữa ăn. Sử dụng pramlintide với insulin trước bữa ăn khiến chúng phối hợp với nhau để giảm lượng đường trong máu. Pramlintide cũng giúp tiêu hóa thức ăn chậm hơn. Lượng đường nạp vào cơ thể giảm xuống.

• Nhóm thuốc dựa bắt chước Incretin bao gồm exenatide (Byetta), liraglutide (Victoza), exenatide tác dụng dài (Bydureon), dulaglutide (Trulomatic) và semaglutide (Ozempic). Các thuốc này tác dụng theo cơ chế bắt chước hormon incretin sinh ra tự nhiên trong cơ thể kích thích sản xuất insulin sau bữa ăn. 
• Các chất ức chế DPP-IV: Tác dụng của nhóm thuốc ức chế Enzym DPP-4 (Dipeptidylpeptidase-4) là làm tăng nồng độ GLP1 nội sinh, GLP1 có tác dụng kích thích bài tiết Insulin, và ức chế sự tiết Glucagon khi có tăng Glucose máu sau khi ăn. Các thuốc trong nhóm ức chế Enzym DPP-4 gồm: Sitagliptin;  Vildagliptin;  Saxagliptin;  Linagliptin.
• Thuốc kết hợp (Glyburide / metformin [Glucovance], rosiglitazone / metformin [Avandamet], glipizide / metformin [Metaglip], pioglitazone / metformin [Actoplusmet], và metformin / sitagliptin

Đối với những người muốn tránh uống thuốc, giải pháp tốt nhất là thực hiện một cách tiếp cận tích cực đối với kế hoạch ăn uống lành mạnh và thay đổi lối sống. Điều đó không dễ, nhưng nếu ai đó rất tận tâm và có động lực, thay đổi lối sống có thể đủ để duy trì mức đường trong máu khỏe mạnh và giảm cân. Tìm hiểu về chế độ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường lành mạnh (chế độ ăn ít đường huyết) có thể là một khởi đầu tốt.

Những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 có phải dùng insulin không?

Insulin chỉ được khuyến nghị cho những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 khi họ không thể có được lượng đường trong máu đủ thấp để ngăn ngừa các biến chứng thông qua các phương tiện khác.

Để tránh insulin, những người mắc bệnh này nên chăm chỉ nỗ lực tuân theo kế hoạch ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều rau và protein nạc, tập thể dục mỗi ngày và giữ căng thẳng trong quan điểm.

Họ cũng nên dùng thuốc uống thường xuyên. Nếu khó thực hiện theo các khuyến nghị này, họ có thể tìm sự giúp đỡ của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, nhà giáo dục bệnh tiểu đường, huấn luyện viên sức khỏe hoặc bác sĩ y học tích hợp.

Nếu bạn muốn tránh dùng thuốc, hãy làm việc với các chuyên gia y tế am hiểu về liệu pháp điều chỉnh lối sống và có thể giúp bạn hiểu làm thế nào để phù hợp với những thay đổi trong cuộc sống của bạn.

Tiểu đường tuýp 2 và mang thai

Nếu bạn là một bệnh nhân tiểu đường và đang mang thai, bạn có thể có một thai kỳ khỏe mạnh bình thường, nhưng bạn cần phải thực hiện các bước bổ sung để tránh tăng cân và đường trong máu cao.

Thói quen sinh hoạt (ăn chủ yếu là rau và protein nạc và tập thể dục mỗi ngày) sẽ ngăn ngừa các vấn đề trong thai kỳ. Nếu bạn là một bệnh nhân tiểu đường và mang thai, hãy thường xuyên theo dõi lượng đường trong máu.

Nói chuyện với bác sĩ của bạn, tham khảo thêm các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, ví dụ, một chuyên gia dinh dưỡng, huấn luyện viên sức khỏe hoặc bác sĩ tự nhiên về một kế hoạch ăn uống lành mạnh. Nếu lượng đường trong máu của bạn vượt khỏi tầm kiểm soát, bạn có thể:

• Trọng lượng em bé lớn
• Bị tiền sản giật
• Sinh non

Các biến chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2 là gì?

Nếu lượng đường trong máu không được kiểm soát theo thời gian, các biến chứng có thể phát triển. Bao gồm các:

• Bệnh mắt do tiểu đường
• Bệnh tim
• Các vấn đề về chân như vết thương không lành, mất cảm giác, hoặc cảm giác ghim và kim
• Bệnh thần kinh hoặc đau dây thần kinh đặc biệt là ở chân và bàn chân
• Các vấn đề tình dục như rối loạn cương dương, không có khả năng đạt cực khoái hoặc cảm giác đầy đủ
• Tần số tiết niệu
• Mùi nước tiểu bất thường

Nếu bạn bị tiểu đường, bạn có nguy cơ mắc bệnh tim và đau tim cao hơn. Bởi vì điều này, điều quan trọng là kiểm soát cholesterol và huyết áp cao ngoài lượng đường trong máu. Tin tốt là tất cả các bệnh này đều đáp ứng với thay đổi lối sống lành mạnh.

Bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể được ngăn chặn?

Một lối sống lành mạnh có thể ngăn ngừa hầu hết các trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Một nghiên cứu lớn được gọi là Chương trình phòng chống bệnh tiểu đường, cho thấy những người thực hiện thay đổi lối sống bao gồm chế độ ăn uống và tập thể dục giúp giảm 58% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Những người trên 60 tuổi dường như trải nghiệm thêm lợi ích; họ đã giảm 71% rủi ro. So sánh, những người được cho dùng thuốc metformin để phòng ngừa bệnh tiểu đường chỉ giảm 31% nguy cơ.

Những chuyên khoa của bác sĩ điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2

Bác sĩ nội tiết người lớn và trẻ em, các chuyên gia trong điều trị mất cân bằng hormone và rối loạn của hệ thống nội tiết, là các chuyên gia trong việc giúp bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường quản lý bệnh của họ.

Những người mắc bệnh cũng có thể tìm kiếm sự chăm sóc từ một số nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc chính bao gồm gia đình hoặc bác sĩ nội khoa, bác sĩ tự nhiên hoặc bác sĩ y tá. Khi có biến chứng, những bệnh nhân này thường hỏi ý kiến ​​các chuyên gia khác, bao gồm bác sĩ thần kinh, bác sĩ tiêu hóa, bác sĩ nhãn khoa, bác sĩ châm cứu, bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ tim mạch.

Các chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ y học tích hợp và chức năng, và các chuyên gia hoạt động thể chất như huấn luyện viên cá nhân cũng là thành viên quan trọng của một nhóm điều trị bệnh tiểu đường.

Điều quan trọng là phải phỏng vấn các chuyên gia chăm sóc sức khỏe mới về kinh nghiệm, chuyên môn và thông tin đăng nhập của họ để đảm bảo rằng họ có đủ điều kiện để giúp bạn.