ThS.BS. Phạm Định Chương, Đơn vị Đột quỵ Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn thăm khám bệnh nhân trước khi xuất viện.
Phình mạch máu não là hiện tượng thành mạch máu giãn khu trú tạo thành hình túi hoặc hình thoi. Dưới tác dụng của áp lực lên thành mạch máu, túi phình có thể gia tăng kích thước theo thời gian, gây chèn ép các tổ chức quan trọng xung quanh túi phình.
Biến chứng nguy hiểm nhất của túi phình mạch máu não là túi phình có thể vỡ và gây ra xuất huyết dưới nhện, với tỉ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Tỷ lệ tử vong có thể lên đến trên 80% nếu túi phình tái vỡ lần 2.
Phình mạch máu não có thể diễn tiến âm thầm không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ mơ hồ. Đôi lúc chỉ biểu hiện đau đầu nên người bệnh dễ bỏ qua.
Mới đây, bệnh nhân N.T.P (42 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TP.HCM) nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn (TP.HCM) với dấu hiệu lâm sàng đau đầu đột ngột, dữ dội.
Anh P. chia sẻ: “Tôi bị đau đầu dữ dội trong lúc đang tắm vào buổi chiều. Cơn đau dần tăng lên, ê buốt ở vùng gáy sau đầu, hoa mắt, lạnh người toát mồ hôi và nôn mửa. Trong khi trước giờ tôi là người rất khỏe mạnh, chơi thể thao, vận động thường xuyên”.
Các bác sĩ tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn đã tiến hành hội chẩn chuyên khoa, kết quả chụp CT sọ não cho thấy, bệnh nhân bị xuất huyết khoang dưới nhện. Tiếp tục thực hiện CTA (chụp cắt lớp mạch máu), các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có túi phình động mạch thông trước vỡ, kích thước khoảng 3mm, đây chính là nguyên nhân gây ra tình trạng xuất huyết dưới nhện.
Hình ảnh xuất huyết dưới nhện.
Nhằm loại bỏ túi phình và ngăn ngừa nguy cơ tái vỡ, các bác sĩ đã sử dụng phương pháp can thiệp nội mạch nút túi phình động mạch não bằng các vòng xoắn kim loại (hay còn gọi là Coils) thông qua hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền DSA hiện đại.
ThS.BS Phạm Định Chương, Đơn vị Đột quỵ Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn - bác sĩ điều trị cho anh P. cho biết, các vòng xoắn này sẽ lấp đầy túi phình, ngăn không cho dòng máu chảy vào túi phình, từ đó loại bỏ hoàn toàn túi phình và ngăn ngừa nguy cơ tái vỡ.
"Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, gây tắc túi phình ngay sau can thiệp, người bệnh có thể hồi phục và xuất viện sớm sau 2-3 ngày can thiệp thành công", bác sĩ Chương cho hay.
Cũng theo bác sĩ Chương, nguyên nhân gây phình động mạch não ở bệnh nhân này có thể là do tình trạng nghiện thuốc lá lâu năm, với tiền sử gần 30 năm hút thuốc lá, do trên bệnh nhân này không có các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, cũng như không có yếu tố gia đình có tiền sử túi phình mạch máu não. Khi túi phình vỡ gây xuất huyết dưới nhện, người bệnh có cơn đau đầu đột ngột dữ dội, nôn mửa, yếu liệt nửa người, và nặng hơn có thể có rối loạn ý thức, hôn mê và tử vong.
Hiện nay, đột quỵ ngày càng có xu hướng trẻ hóa, tình trạng xuất huyết não có thể xảy ra với cả người trẻ khỏe mạnh, có ít hoặc thậm chí không có các yếu tố nguy cơ.
Bác sĩ Chương khuyến cáo, không nên chủ quan khi có các triệu chứng như đau đầu đột ngột, nôn mửa thì nên nhập viện sớm để được điều trị tích cực.
Bên cạnh đó, nên tiến hành thăm khám sức khỏe định kỳ, để được sàng lọc phát hiện sớm các túi phình mạch máu não, dị dạng mạch máu não, cũng như xơ vữa hẹp tắc động mạch não, đặc biệt với các bệnh lý được xem là yếu tố nguy cơ tạo nên túi phình như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn lipid máu, tiền sử hay đau đầu, tiền sử gia đình có người đột quỵ, nghiện hút thuốc lá lâu năm…
Hai phương pháp chính điều trị túi phình mạch máu não
Phương pháp can thiệp nội mạch: đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, bệnh nhân có thể hồi phục và xuất viện trong thời gian sớm nhất, với các kỹ thuật can thiệp như nút túi phình bằng vòng xoắn kim loại (đặt Coils), sử dụng kết hợp Bóng và Coils, hoặc Stent – Coils, Stent đổi hướng dòng chảy…
Phương pháp phẫu thuật: Bệnh nhân được gây mê, mở sọ và bộc lộ túi phình, sau đó sẽ được kẹp loại bỏ bằng clip. Phương pháp này được áp dụng với các túi phình nằm ở vị trí nông dễ tiếp cận, và các túi phình cổ rộng khó khăn cho việc can thiệp nội mạch.
