Độc quyền xây mộ, ép tang chủ giá "cắt cổ"

Việc độc quyền xây mộ ở Công ty Môi trường Đô thị (MTĐT) Nha Trang đang làm người dân bức xúc, đã nhiều lần gửi đơn cầu cứu đến các cấp chính quyền và ngành chức năng địa phương về việc cai thầu Phạm Thanh Sơn ép tang chủ xây mộ với giá “cắt cổ”.

Nhiều người dân đã gửi đơn cầu cứu đến các cấp chính quyền và ngành chức năng về việc cai thầu Phạm Thanh Sơn ép tang chủ xây mộ với giá “cắt cổ”. Song cho đến nay, việc độc quyền xây mộ vẫn cứ ngang nhiên tồn tại và đang thách thức dư luận tại Nha Trang. 

Ép giá xây mộ cao, ký hợp đồng trị giá thấp

Theo kết luận của Thanh tra, lãnh đạo công ty này đã buông lỏng công tác quản lý việc lập hợp đồng xây mộ để cho chủ thầu lấy danh nghĩa công ty thỏa thuận giá xây mộ với khách hàng theo giá trị rất cao từ 11 triệu đến trên 50 triệu đồng (đối với các mộ ốp men hoặc ốp đá granit, mái đúc…).

Nhưng ngay sau đó, lại đại diện cho khách hàng ký hợp đồng với công ty giá chỉ từ 1,4-1,8 triệu đồng (ghi trong hợp đồng là kiểu 3, kiểu xây đơn giản) nhằm mục đích trốn thuế, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Đồng thời, Công ty MTĐT chỉ giao cho một mình ông Phạm Thanh Sơn được nhận thầu xây mộ, tạo điều kiện cho ông Sơn được độc quyền, tự đưa ra giá xây mộ lên cao, gây thiệt hại cho các gia đình tang chủ.

Việc một cá nhân được độc quyền nhận thầu xây mộ đã đưa ra giá xây mộ lên cao, gây thiệt hại cho các gia đình tang chủ.  (Ảnh: Hiển Vinh).

Điều đáng nói là tại các hợp đồng kinh tế Công ty MTĐT ký với chủ thầu xây mộ đều có quy định: Phải bổ sung phụ lục hợp đồng khi có phát sinh ngoài hợp đồng nhưng Công ty MTĐT không thực hiện. Kết quả kiểm tra các hợp đồng xây mộ lưu tại công ty đã thể hiện rõ vấn đề này. Công ty thì không có một phụ lục hợp đồng bổ sung nào, nhưng qua kiểm tra thực tế 120 mộ xây trong năm 2006 đều có phát sinh thêm kiểu dáng, chủng loại vật tư…

Từ sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng công tác quản lý trong việc ký hợp đồng xây mộ của Giám đốc Công ty MTĐT Nha Trang đã dẫn đến các thiếu sót sai phạm như: Hợp đồng xây mộ không có chữ ký giám đốc (hoặc người được ủy quyền); ghi tên nhiều người chết trong một bản hợp đồng xây mộ; nhiều trường hợp Công ty MTĐT không ký hợp đồng xây mộ trược tiếp với gia đình tang chủ mà ký với ông Sơn (chủ thầu).

Do buông lỏng quản lý nên ngay cả người nhà ông Sơn cũng giả chữ ký khách hàng trên một số hợp đồng ký với công ty mà công ty cũng không biết. Ông Sơn cũng được quyền tùy tiện cho chủ thầu xây mộ trên đường đi trong nghĩa trang; khi vi phạm các quy định xây mộ không đúng quy cách, hợp đồng, chủng loại vật tư, kiểu dáng,... thì ông Sơn cũng không bị xử lý...

Kiểm tra 50 mộ tại nghĩa trang Phước Đồng cho thấy, tỷ lệ vi phạm gần như 100%, còn ở nghĩa trang phía Bắc là 88,37% (43 mộ). Các sai phạm phổ biến là: Xây mộ lớn hơn diện tích quy định 111 cái, lấn chiếm tổng diện tích đất 131,614m², tương ứng với diện tích cấp cho 25 mộ; tự ý xây mộ cho tang chủ trước khi ký hợp đồng với công ty; không có hợp đồng bổ sung phần phát sinh trong xây mộ với công ty (để quản lý về doanh thu, tính thuế…).

Qua xác minh tại gia đình tang chủ của 46 mộ đã phát hiện chủ thầu đã không kê khai với công ty số tiền 410.482.000đ. Có trường hợp hợp đồng xây mộ chỉ ghi giá trị 1,8 triệu đồng/mộ hoặc thấp hơn, nhưng gia đình tang chủ cho biết đã thanh toán thực tế cho ông Sơn từ 11 triệu đồng/mộ trở lên.

Tương tự có 3 gia đình ký hợp đồng và thanh toán cho ông Sơn tổng cộng 53 triệu đồng, trong khi giá trị của các hợp đồng ông Sơn ký với công ty chỉ có 9,8 triệu đồng, chênh lệch hơn 43 triệu đồng.

"Ăn gian" cả... rác!

Mặc dù ông Lương Khánh Thuận, Giám đốc Công ty MTĐT Nha Trang cho rằng không có chủ trương cho công nhân thu dọn các đống xà bần dưới 1m³ đổ chung với rác và cũng không biết Đội môi trường 2 (MT2) có chủ trương này, nhưng qua công tác thanh tra đã cho thấy, chính ông Thuận từng  yêu cầu lãnh đạo các đội môi trường chỉ đạo công nhân hót thêm xà bần để làm tăng trọng lượng rác thực thu trong ngày.

Sau đó, còn thông đồng với nhân viên trạm cân nâng khống số liệu rác khi cân. Qua kiểm tra, đối chiếu sổ giao ca của Phòng QLĐT với phiếu cân của Đội MT2 thanh tra đã phát hiện số liệu trên phiếu cân và sổ giao ca không khớp nhau, trọng lượng trên phiếu cân nhiều hơn sổ giao ca đến 2.110kg trong ngày 6/12/2005.

Qua thanh tra các chứng từ tài liệu thanh toán kinh phí thu dọn xà bần tập trung do Công ty MTĐT thực hiện các năm 2005, 2006 còn cho thấy công ty này đã liên tục tìm cách rút ruột ngân sách Nhà nước một cách có hệ thống.

Đơn cử, trong đợt thu dọn xà bần tháng 6/2005, số lượng xà bần được “nâng khống” để thanh toán tăng so với số liệu qua cân là 62,175 tấn, với số tiền thanh toán là hơn 2 triệu đồng. Đã vậy, Công ty MTĐT còn cộng cả số liệu xà bần đã được thanh toán, làm tăng khối lượng rác lên 64,32 tấn với số tiền thanh toán trùng (lần 2) là hơn 3,7 triệu đồng.

Trong khi thành phố xây dựng trạm cân nhằm xác định khối lượng chất thải thu gom để thanh toán kinh phí từ ngân sách thì Phòng QLĐT lại tham mưu cho thành phố xây dựng đơn giá thu gom xà bần bằng m³: ước lượng bằng mắt và không đổ xà bần vào bãi rác để xác định lại khối lượng bằng hình thức qua cân.

Qua đó, Công ty MTĐT đã lợi dụng ký lại hợp đồng với các đối tác khác nhằm hưởng lợi với mức tỷ lệ lãi ròng lên đến 62,09%...

Cấm nhân viên đọc báo về công ty?

Mặc dù từ tháng 7/2006, đã có kết luận của cơ quan Công an TP. Nha Trang về việc Công ty MTĐT tạo điều kiện cho ông Sơn giấu doanh thu trốn thuế và qua phát hiện của Đoàn Thanh tra thành phố, nhưng công ty vẫn không chấn chỉnh, xử lý và ông Sơn mặc nhiên tiếp tục lộng hành tại các nghĩa trang, tiếp diễn sai phạm trong thời gian dài cho đến nay.

Chưa kể, lãnh đạo công ty này không tuân thủ các quy định về quản lý tài chính trong tổ chức thực hiện việc mua sắm, quản lý và sử dụng vật tư, thiết bị điện của công ty; không thực hiện đúng nguyên tắc của Nhà nước về quản lý tài chính, tài sản công.

Công ty còn bố trí sai nhân sự khi người mua hàng vừa là người kiểm tra chất lượng vật tư trước khi nhập hàng, vừa là người báo cáo hàng để nhận vật tư; phân công cán bộ không có nghiệp vụ về lĩnh vực tài chính đảm nhận công việc lập thủ tục mua sắm, vật tư, thiết bị điện; vật tư mua về không nhập kho mà sử dụng luôn nhưng lại hợp thức hóa thủ tục nhập, xuất cho đúng quy định…

Cách làm trên đã phát sinh các vụ việc: vật tư xuất kho nhiều hơn số vật tư được nghiệm thu; biên bản báo hỏng không có địa chỉ; nhận vật tư nhiều hơn số vật tư hỏng đã lập biên bản; mua hàng nơi này nhưng sử dụng hóa đơn của nơi khác để thanh quyết toán…

Dư luận người dân bức xúc với tình trạng chủ thầu độc quyền xây mộ.(Ảnh: Hiển Vinh).

Những sai phạm trên diễn ra từ năm 2005-2006, gây thất thoát cho ngân sách gần 77 triệu đồng.

Không những thế, ông Thuận còn tiếp nhận và bố trí một số người có quan hệ với mình và ông Phó Giám đốc vào các bộ phận gián tiếp tại công ty, trong số đó có một số người trình độ văn hóa chỉ 9/12, không có chuyên môn, nghiệp vụ. Tuy những vị trí này không phải là “vị trí chủ chốt” nhưng theo thanh tra thì cũng là những công việc quan trọng, đòi hỏi phải có chuyên môn, nghiệp vụ nhất định và có sự giám sát khách quan. 

Điều đáng nói là từ khi lên làm giám đốc, ông Thuận cho tuyển mới vô tội vạ gần 100 lao động vào làm việc, trong khi tỉnh đã có chủ trương cổ phần hóa đối với công ty. Sau đó, lấy lý do sắp xếp lao động, chuẩn bị cho việc cổ phần hóa và chuyển giao bộ phận nạo vét cho Công ty Cấp thoát nước Khánh Hòa. Ngoài ra còn vận động một số công nhân làm việc lâu năm tại công ty làm đơn xin nghỉ việc hưởng chế độ một lần và chấm dứt hợp đồng lao động với một số công nhân có thâm niên công tác tại công ty, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người lao động.

Nực cười là Giám đốc và Phó Giám đốc còn “cấm công nhân đọc báo, tài liệu viết về công ty và đe dọa sẽ đuổi việc những người tuyên truyền báo cho người khác”.

Nghiêm trọng hơn, mặc dù không có chức năng qui định việc thu thuế nhưng những người lãnh đạo ở công ty này còn tự đặt ra qui định miệng bắt buộc các gia đình tang chủ có đơn xin tự xây mộ phải đi đóng thuế xây dựng mới được tự xây mộ (trong các nghĩa trang do công ty quản lý) gây khó khăn cho người dân.