Nhà sản xuất Trương Ngọc Ánh từng thành công với bộ phim “Hương Ga”, còn đạo diễn Victor Vũ từng bị lên án vì sao chép trắng trợn bộ phim “Giao lộ định mệnh” nhưng vẫn được công chúng ghi nhận qua bộ phim “Hoa vàng trên cỏ xanh”.
Tài lực và vật lực của họ hoàn toàn đủ sức đầu tư hoành tráng cho bộ phim “Sơn Tinh Thuỷ Tinh”, nhưng điều e ngại nhất là kịch bản khai thác chất liệu truyền thống như thế nào?
 |
| “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” được xem là một ví dụ thành công của dòng phim cổ tích |
“Sơn Tinh Thuỷ Tinh” không phải bộ phim đầu tiên chuyển thể cổ tích lên phim. Trước đây, bộ phim “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” từng tạo thành một làn sóng hâm mộ với những ý kiến khác nhau. Ngoài vài cảnh quay được dàn dựng đẹp mắt, bộ phim “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” có quá nhiều tình huống khiên cưỡng và gượng gạo. Nhất là diễn xuất của hai diễn viên chính, khiến những chi tiết cảm động bỗng dưng… thô kệch một cách tức cười.
Dù chưa phải tác phẩm xuất sắc, nhưng “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” vẫn không phản cảm bằng các bộ phim tương tự. Ví dụ, bộ phim “Cuộc chiến với chằn tinh” lấy cốt truyện Thạch Sanh, nhưng lại không tượng hình được nhân vật Thạch Sanh. Nhiều cảnh phim miêu tả Thạch Sanh không khác gì Tôn Ngộ Không hoặc… Tarzan. Còn mối tình Thạch Sanh và công chúa lại sướt mướt theo kiểu ngôn tình Hàn Quốc.
Các bộ phim như “Lục Vân Tiên - Tuyệt đỉnh kungfu” hoặc “Nhật ký Bạch Tuyết” đều đem lại cảm giác ê chề và ngán ngẩm cho người xem. Nếu không tính yếu tố mượn danh Lục Vân Tiên và Bạch Tuyết thì hai bộ phim kia chẳng giống cải lương mà cũng chẳng ra tấu hài.
Bên cạnh việc sử dụng cổ tích, các bộ phim xây dựng trên nền tảng những tác phẩm kinh điển cũng có những hạn chế khó chấp nhận. Vở kịch “Hồn Trương Ba da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ rung động chừng nào, thì bộ phim “Hồn Trương Ba da hàng thịt” ngây ngô chừng nấy.
Truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao thuyết phục chừng nào thì bộ phim “Chí Phèo ngoại truyện” ngớ ngẩn chừng nấy. Rõ ràng, miếng thịt ngon vào tay đầu bếp dở thì món ăn rất khó nuốt trôi!
Bên cạnh cải biên nội dung, trang phục trong phim cổ tích cũng không đơn giản. Dù quá trình thực hiện trang phục phải mất nhiều tháng chuẩn bị, từ khâu phác thảo thiết kế, chọn chất liệu, vải, phụ kiện đính kèm và kỹ thuật làm họa tiết của trang phục, đến may thử từng bộ xem thiết kế có phù hợp yêu cầu nhân vật, nhưng bộ phim “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” cũng bị chê hơi… cải lương.
Nhà sản xuất kiêm đạo diễn Ngô Thanh Vân giải thích: “Với ngôn ngữ điện ảnh, đẹp là một điều cần thiết, làng quê cũng phải đẹp, dân làng cũng phải đẹp, lấm lem bùn đất bắt tôm cá cũng phải đẹp, vấn đề là mình làm đẹp hợp lý với bối cảnh, ví dụ không cần phải mặc toàn bộ áo màu nâu để bắt tôm tép nhưng hiển nhiên chúng ta không được mặc áo đầm trắng như thiên thần để thể hiện sự thánh thiện trong bối cảnh đó. Ê kíp vẫn tôn trọng trang phục trong phim theo truyền thống trang phục Việt, mang tính thuần Việt, chỉ làm mới theo xu hướng đẹp hiện nay đang nhìn nhận, không phải sáng tạo quá mức lạ lẫm vì phim mục đích làm cho khán giả Việt".
Lấy một cái tích cũ để làm phim thì có thể ăn theo sự yêu mến sẵn có của đám đông. Tuy nhiên, nếu bộ phim không đưa ra được góc nhìn hiện đại và không có chi tiết gây ấn tượng mạnh mẽ, thì sẽ có tác dụng trái ngược. Vì vậy, “Sơn Tinh Thuỷ Tinh” hoặc những bộ phim khác có ý định khai thác chất liệu truyền thống đều phải cần bản lĩnh thực sự của người đam mê nghệ thuật thứ bảy!
| Thử thách lớn nhất của các bộ phim khai thác chất liệu truyền thống là làm sao kể được một câu chuyện đã rất quen thuộc bằng tinh thần sáng tạo mà vẫn giữ nguyên được hồn vía và cốt cách của nhân vật. Trước trở ngại ấy, nhiều nhà làm phim đã tìm cách né trách theo phương pháp… bịa đặt khiến tích xưa tuồng cũ trở nên méo mó. |
