Hệ thống tiết niệu gồm có 2 quả thận, đài - bể thận, niệu quản 2 bên nối từ thận xuống tới bàng quang, bàng quang và niệu đạo. Niệu đạo là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài.
Viêm đường tiết niệu là thuật ngữ dùng để chỉ bệnh lý viêm nhiễm xảy ra trên đường tiết niệu. Nếu viêm xảy ra trên khu vực đài - bể thận thì sẽ có tên gọi là viêm đài - bể thận (là một bệnh lý cấp tính rất nặng); còn từ viêm đường tiết niệu là chỉ viêm nhiễm của đường tiết niệu vùng thấp (gồm có bàng quang và niệu đạo).
Ảnh minh họa
Viêm đường tiết niệu thường do các loại vi khuẩn gây nên, loại vi khuẩn hay gặp nhất là E.Coli (chiếm tới khoảng 80% các trường hợp viêm đường tiết niệu ở người lớn). Vi khuẩn có thể thâm nhập trực tiếp vào đường tiết niệu, hoặc qua sinh hoạt tình dục, qua các dụng cụ (như đặt xông dẫn lưu, phẫu thuật nội soi…). Các yếu tố thuận lợi cho viêm đường tiết liệu xảy ra là: Sỏi đường tiết niệu (ở thấp gồm có sỏi bàng quang, sỏi niệu đạo), ứ trệ nước tiểu do u phì đại tiền liệt tuyến, sinh hoạt tình dục với người bị bệnh đường sinh dục, tiết niệu mà không dùng phương tiện bảo vệ; những người bị mắc các bệnh làm suy giảm khả năng chống đỡ của cơ thể ví dụ đái tháo đường, suy giảm miễn dịch; người già yếu, suy kiệt…
Cách điều trị bệnh phải hoàn toàn tuỳ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, nếu là do vi khuẩn thông thường thì có thể điều trị như sau:
- Trước hết phải bảo đảm uống nhiều nước, khoảng hơn 2 lít/ngày (uống chủ yếu vào ban ngày, không uống vào buổi đêm vì gây mất ngủ do phải thức dậy đi tiểu), có thể uống nước râu ngô, bông mã đề cũng có tác dụng tốt.
Viêm đường tiết niệu có thể gây ra các tình trạng tiểu tiện khác nhau: Tiểu tiện đục, tiểu tiện vàng nóng, tiểu tiện ra dưỡng chất, tiểu tiện không tự chủ.
Dưới đây là các bài thuốc đông y điều trị từng trường hợp cụ thể:
* Tiểu tiện đục: Thường không đau, người mệt mỏi, ăn ít, chóng mặt, lòng bàn tay, bàn chân nóng, họng khô, miệng ráo.
Dùng bài thuốc: Khiếm thực 12g, Nhân sâm 10g, Bạch truật 10g, Sài hồ 10g, Hoàng kỳ 16g, Trần bì 8g, Đương quy 12g, Thăng ma 6g, Cam thảo 6g.
Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Chia uống 3 lần trong ngày, uống sau khi ăn, uống liên tục 7 ngày.
* Tiểu tiện vàng, nóng: Tiểu tiện nóng đau, lòng bàn tay bàn chân mỏ ác móng, chóng mặt, lưng đau âm ỉ.
Dùng bài thuốc: Huyền sâm 12g, Mộc thông 8g, Mạch môn 12g, Sinh địa 12g, Xa tiền 8g, Trúc diệp 10g, Xích linh 6g.
Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Chia uống 3 lần trong ngày, uống sau khi ăn, uống liên tục 7 ngày.
* Tiểu tiện ra dưỡng thấp: Tiểu tiện đục như nước vo gạo, lưng đau mỏi, ù tai chóng mặt.
Dùng bài thuốc: Khiếm thực 8g, Hoài sơn 16g, Thục địa 16g, Sơn thù 10g, Phục linh 12g, Trạch tả 8g, Đan bì 8g, Tang phiêu tiêu 6g.
Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Chia uống 3 lần trong ngày, uống sau khi ăn, uống liên tục 10 ngày.
* Tiểu tiện không tự chủ: Tiểu tiện nhiều lần, tiểu tiện không cầm được (không tự chủ), nước tiểu trong dài hoặc vàng ngắn, tâm phiền, khó ngủ.
Dùng bài thuốc: Cốt toái bổ 8g, Mạch môn 8g, Ngũ vị tử 6g, Trần bì 8g, Nhân sâm 8g, Phục linh 10g, Kỷ tử 10g, Ngô thù 8g.
Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Chia uống 3 lần trong ngày, uống sau khi ăn, uống liên tục 10 ngày.
