| Hotline: 0983.970.780

Dự án nạo vét Hồ Núi Cốc: Thực tiễn cần nhưng dân không thiết

Thứ Sáu 30/06/2017 , 16:54 (GMT+7)

Trong khi dư luận cả nước đang đặc biệt quan tâm đến việc tìm các giải pháp cấp bách để khắc phục tình trạng nước thấm qua thân đập chính Hồ Núi Cốc thì Dự án nạo vét Hồ lại bị chính những người dân địa phương cản trở, gây khó khăn cho việc cải tạo lòng hồ.

Diện tích đất dưới cos 46,2 do Công ty TNHH Một thành viên khai thác thủy lợi Thái Nguyên quản lý nhưng người dân xóm Bẫu Châu, xã Lục Ba, huyện Đại Từ lại đòi được hỗ trợ.

Công trình Hồ Núi Cốc được khởi công xây dựng năm 1972. Đây là công trình nằm trong danh mục 6 hồ chứa là công trình thủy lợi quan trọng cấp Quốc gia. Hồ có diện tích lưu vực 535 km vuông, diện tích mặt nước trung bình là 25 km vuông với dung tích 175 triệu mét khối. 
 

Đòi hỏi khoa học và thực tiễn

Hồ Núi Cốc có nhiệm vụ đảm bảo nước cho sản xuất nông nghiệp của hơn 30.000 ha hoa màu mỗi năm. Nguồn nước từ hồ phục vụ thủy lợi cho tỉnh Bắc Giang với dung lượng 30 triệu mét khối/năm; phục vụ sinh hoạt cho thành phố Thái Nguyên với dung lượng 30.000 mét khối/ngày; cung cấp nước cho Nhà máy nước sạch Yên Bình với công suất 30.000 - 150.000 mét khối/ngày. Nguồn nước chảy qua cống hồ được tận dụng để phát điện 10 triệu KW/h/năm. Mặt nước hồ cho phép kết hợp nuôi trồng thủy sản với sản lượng 100 - 400 tấn/năm. Hồ cũng góp phần điều hòa khí hậu, tạo môi trường và cảnh quan thuận lợi cho phát triển khu du lịch trọng điểm quốc gia Hồ Núi Cốc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Với những chức năng đặc biệt như vậy nhưng kể từ khi đầu tư xây dựng đến nay, việc nâng cấp công trình thủy lợi Hồ Núi Cốc chưa được thực hiện. Cùng với sự thay đổi về môi trường do nạn chặt phá, khai thác rừng đầu nguồn, ảnh hưởng của việc biến đổi khí hậu của trái đất, lũ lụt xảy ra ngày càng khó lường hơn, cùng với đó là một lượng lớn bùn, cát, đất, đá và các tạp chất rắn khác được dòng chảy lũ mang về từ thượng nguồn, khi gặp đập Núi Cốc bị chặn lại, bồi lắng trong lòng hồ làm cho dung tích hồ chứa ngày càng nhỏ lại, khả năng lấy nước giảm, làm cho nguy cơ thiếu nước tưới, nước sinh hoạt và công nghiệp tăng cao. Mặt khác nước hồ cạn cũng ảnh hưởng nhiều đến việc nuôi trồng thủy sản và khai thác các dịch vụ du lịch có sử dụng mặt nước lòng hồ. Theo tính toán thì mỗi năm lòng hồ Núi Cốc bị bồi lắng trên 500.000 m3 bùn, đất, đá, cát, sỏi...

Số liệu khảo sát lòng hồ năm 2001 và kết quả tính toán đánh giá sự bồi lắng lòng hồ, chủ yếu phân bố bùn cát bồi lắng cho thấy, bùn, cát không chỉ lắng đọng ở phần dung tích chết mà còn bồi dần lên cả phần dung tích hiệu dụng. Lượng bùn cát bồi lắng tại khu cửa vào hồ làm cản trở dòng chảy từ thượng lưu vào hồ. Khi hồ bị bồi lắng vượt trên cao trình +34m thì lượng bùn cát sẽ lấp dần cửa cống lấy nước, việc lấy lưu lượng qua cửa cống để tưới sẽ rất khó khăn.

Ngoài ra bùn, cát lắng đọng làm giảm dung tích hồ, làm tăng mật độ bùn cát lơ lửng dẫn đến giảm hàm lượng hòa tan ôxy trong nước, điều này có tác động xấu tới đời sống thuỷ sinh vùng nước đáy, làm giảm năng suất nghề cá, giảm dung tích hồ chứa dẫn đến khả năng chống lũ cho hạ lưu của công trình cũng giảm theo. Để đáp ứng nhu cầu về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên hiện nay và những năm tiếp theo, phát huy được các công năng của hồ Núi Cốc thì việc nạo vét lòng hồ Núi Cốc là hết sức cần thiết và cấp bách bởi nhu cầu về nước sinh hoạt, nước cho phát triển Công - Nông nghiệp - Du lịch đòi hỏi ngày càng nhiều hơn về số lượng và khắt khe hơn về chất lượng; Đảm bảo khơi thông luồng lạch, tăng dung tích trữ nước của hồ chứa, tạo độ sâu mặt nước đảm bảo các hoạt động du lịch, vui chơi giải trí, nuôi trồng thủy sản. Nếu không được tiến hành nạo vét kịp thời thì sau 20 năm nữa hồ Núi Cốc sẽ bị bồi lắng với số lượng lớn hơn 20 triệu m3, có nghĩa là về mùa kiệt, hồ Núi Cốc bị bồi lắng hoàn toàn và không còn tác dụng nữa.
 

Dân cản trở

Ngày 26/8/2014, UBND tỉnh cấp cho Công ty CP đầu tư bất động sản và khoáng sản Đại Việt thực hiện đầu tư dự án Nạo vét lòng hồ Núi Cốc và tận thu các sản phẩm đi kèm đã xác định rõ về mục tiêu và quy mô dự án: Nâng cao tuổi thọ và tăng dung tích chứa nước công trình hồ Núi Cốc; Cải thiện môi trường, môi sinh và chất lượng nước của công trình hồ Núi Cốc nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội và du lịch; Tận thu cát, sỏi và một số sản phẩm khác trong quá trình nạo vét làm vật liệu xây dựng góp phần đảm bảo cung ứng kịp thời, ổn định về giá vật liệu xây dựng trên địa bàn và một số nhu cầu khác của xã hội; Ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép gây ảnh hưởng đến môi trường nước, việc vận hành và an toàn của các công trình thủy lợi hồ Núi Cốc. Dự án được các cơ quan chức năng của Trung ương và địa phương chấp thuận và cho phép triển khai đúng trình tự quy định của Pháp luật ban hành. Sau hơn 02 năm thực hiện, công tác nạo vét lòng Hồ Núi Cốc đã đạt được những kết quả đáng khích lệ: Tổng sản lượng nạo vét đã lên tới gần 1.000.000 m3, góp phần bình ổn giá vật liệu trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; làm giảm đáng kể tình trạng khai thác cát sỏi trái phép.

Công tác bảo vệ môi trường được thực hiện đảm bảo theo các yêu cầu của ĐTM đã được phê duyệt, được đánh giá qua các đợt kiểm tra của các sở, ban ngành cũng như kết quả quan trắc định kỳ của Dự án.

Thời gian vừa qua, do mực nước hồ Núi Cốc xuống thấp nên doanh nghiệp đã phải ngừng công tác nạo vét bằng tổ hợp tàu cuốc, xà lan từ ngày 26/04/2017. Để đáp ứng tiến độ và yêu cầu của Dự án, Công ty Đại Việt đã triển khai tổ hợp ô tô, máy xúc, máy ủi lên phía thượng nguồn để nạo vét, xây dựng bãi số 05 theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường.

Khi đến triển khai, đã có một số người dân ở xóm Bẫu Châu (xã Lục Ba, huyện Đại Từ) đã ra đóng cọc, ngăn cản không cho Công ty thực hiện, lấy lý do đất của cha ông khai phá trước năm 1975 (trước khi xây dựng Hồ Núi Cốc). Để giải quyết vấn đề này, ngày 08/05/2017, UBND xã Lục Ba đã có buổi làm việc với đại diện của Chi nhánh tại Thái Nguyên – Công ty CP Đầu tư bất động sản và khoáng sản Đại Việt và đại diện các hộ dân. Sau khi xem xét và đối chiếu với bản đồ địa chính, UBND xã đã giải thích cho người dân biết phần diện tích đất mà các hộ dân đề nghị không thể hiện trong bản đồ 299 của xã năm 1993. Bản đồ địa chính của xã Lục Ba năm 2008 thể hiện là đất mặt nước chuyên dùng thuộc lòng hồ Núi Cốc. Vậy theo đề nghị của các hộ dân thì UBND xã không có cơ sở để xem xét giải quyết.

Diện tích đất dưới cos 46,2 do Công ty TNHH Một thành viên khai thác thủy lợi Thái Nguyên quản lý nhưng người dân xóm Bẫu Châu, xã Lục Ba, huyện Đại Từ lại đòi được hỗ trợ.

Ngày 12/06/2017, UBND huyện Đại Từ đã ban hành công văn số 850, nêu rõ: “Qua kiểm tra hồ sơ và hiện trạng thực tế, xác định là đất nằm trong phạm vi lòng hồ Núi Cốc (dưới cos 46,2) do Nhà nước quản lý (đã giao cho Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Thái Nguyên quản lý, sử dụng) từ trước ngày 15/10/1993, ngày Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực thi hành. Theo hồ sơ quản lý đất đai của xã Lục Ba thể hiện là đất mặt nước chuyên dùng hồ Núi Cốc do Nhà nước quản lý, không giao cho hộ gia đình, cá nhân nào, không cho phép sử dụng vào mục đích canh tác, sản xuất khác. Căn cứ theo quy định tại Điều 82, Luật Đất đai năm 2013 thì phần diện tích thuộc lòng hồ Núi Cốc (dưới cos 46,2) do Nhà nước quản lý, không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng dất và không được bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất. Việc các hộ dân kê khai là tự khai phá từ trước năm 1975, nay đề nghị được bồi thường, hỗ trợ công khai phá, cải tạo đất là không có cơ sở thực hiện”.

Cùng ngày 12/06/2017, UBND huyện Đại Từ đã có Văn bản số 851 đề nghị xã Lục Ba chỉ đạo cấp ủy, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể xã tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chính sách pháp luật của nhà nước, không được tụ tập đông người, gây cản trở việc thực hiện dự án nạo vét lòng hồ Núi Cốc đã được UBND tỉnh cấp phép; vận động nhân dân không được tụ tập đông người, gây cản trở việc thực hiện dự án nạo vét lòng hồ Núi Cốc trong phạm vi diện tích đất lòng hồ (dưới cos 46,2); chỉ đạo bố trí các lực lượng của địa phương đảm bảo an ninh, trật tự tại khu vực, chủ động theo dõi nắm bắt tình hình; có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và lập hồ sơ xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng để tụ tập đông người, gây cản trở hoạt động sản xuất, gây rối trật tự công công trên địa bàn theo đúng chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền quy định của pháp luật.

UBND huyện Đại Từ giao cho Công an huyện Đại Từ bố trí lực lượng tuần tra, kiểm soát, đảm bảo an ninh, trật tự tại khu vực; phối hợp với UBND xã Lục Ba xử lý và tổ chức giải tỏa các hành vi tụ tập đông người, gây cản trở hoạt động sản xuất của dự án, đảm bảo an ninh, trật tự tại khu vực theo đúng quy định của pháp luật.

Mặc dù vậy, một số hộ dân vẫn cố tình vi phạm bằng hành vi xếp đá ra đường, dựng lều, tụ tập đông người ngay trong công trường của Dự án, ngăn cản không cho xe cộ, máy móc qua lại. Ngày 21/06/2017, Chủ tịch UBND huyện Đại Từ đã có cuộc đối thoại với người dân. Sau khi đối thoại, ông Phạm Duy Hùng (chủ tịch UBND huyện Đại Từ) đã kết luận việc nhân dân dựng lán trại tại khu vực đường vào bãi chứa vật liệu của Công ty Đại Việt là không đúng theo quy định của pháp luật; Diện tích mà nhân dân đề nghị bồi thường, hỗ trợ nằm trong phạm vi lòng hồ Núi Cốc (dưới cos 46,2) do nhà nước quản lý không được cấp giấy chứng nhận QSD đất và không được bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thu hồi. Việc các hộ dân kê khai là tự khai phá từ trước năm 1975, nay đề nghị được bồi thường hỗ trợ công khai phá, cải tạo đất là không có cơ sở thực hiện.

Kết luận rõ ràng từ phía các cơ quan và chính quyền địa phương như vậy nhưng một số người dân vẫn tiếp tục vi phạm. Cho đến nay, sự việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm bởi có những thành phần đứng sau xúi giục, kích động. Có thông tin cho rằng, thời gian vừa qua, một số đối tượng khai thác cát sỏi trái phép trên địa bàn đã bị lực lượng chức năng của huyện Đại Từ truy quét nên đã cố tình quấy rối, kích động người dân vi phạm pháp luật.

Hậu quả là đã tạo hình ảnh xấu cho người dân địa phương, trong khi doanh nghiệp bị thiệt thòi do phải ngừng thi công, tiến độ nạo vét không đảm bảo.

Để đảm bảo an ninh trật tự, thu hút đầu tư và đặc biệt là tiến độ, chất lượng của một Dự án quan trọng cho một công trình quan trọng cấp Quốc gia, trong thời gian gần nhất, các cấp chính quyền cần tiếp tục vào cuộc bằng những biện pháp hữu hiệu để giải toả dứt điểm các hành vi tụ tập đông người, gây cản trở sản xuất của dự án đồng thời tìm ra những thành phần kích động quần chúng và những đối tượng cố tình vi phạm để xử lý theo quy định của pháp luật.

Xem thêm
10 năm lực lượng kiểm ngư cùng ngư dân bám biển

Trong 10 năm qua, lực lượng kiểm ngư ngày đêm bám biển, điều động hơn 1.500 lượt tàu tuần tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá trên các vùng biển Việt Nam.

Kia ưu đãi giá mới, giảm đến 75 triệu đồng trong tháng 9

Từ 11/9/2023, Kia áp dụng giá mới với mức điều chỉnh tương đương 50% lệ phí trước bạ. Chương trình được áp dụng tùy theo dòng xe và phiên bản.

Thêm 4 điểm du lịch tiêu biểu ở ĐBSCL

Cần Thơ Hiệp hội Du lịch ĐBSCL vừa công nhận 4 điểm du lịch tiêu biểu của vùng, các đơn vị tiếp tục đầu tư, nâng chất, làm mới những sản phẩm du lịch hiện có.

Lão nông U70 với tham vọng đưa bưởi Diễn xuất ngoại

Bằng tình yêu nông nghiệp cùng óc sáng tạo trong sản xuất, ông Lê Hữu Diện đã trở thành người tiên phong làm nông nghiệp hữu cơ tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.

Bình luận mới nhất