XK gạo không phải qua trung gian nên gạo Việt Nam sang châu Phi bán với giá cạnh tranh hơn. Đây là lý do chính khiến gạo Việt đang chiếm lĩnh tốt ở thị trường này. Theo Bộ Công thương, nửa đầu tháng 9/2013, châu Phi đã lần đầu tiên chiếm tới gần 70% tổng lượng gạo XK cả nước, vượt qua thị trường châu Á chỉ chiếm 27%.
Phía DN cho biết, trong năm 2013, châu Phi đã ăn gạo Việt nhiều hơn. Lượng gạo đã tăng 10-30% so với năm ngoái. Người châu Phi ăn gạo Việt Nam nhiều hơn vì giá rẻ hơn so với các nước XK khác. Hơn nữa, do trước đây các DN XK gạo nước ta toàn xuất qua trung gian là các thương nhân châu Âu và Liban nên giá gạo Việt Nam vào châu Phi thường bị đẩy lên cao.
Nhu cầu nhập khẩu gạo của châu Phi rất lớn
Nhưng hiện nay, các DN nước ta đã ký hợp đồng trực tiếp với các nhà NK châu Phi, giá cả cạnh tranh nên họ mua nhiều hơn, sản lượng gạo XK nhờ đó tăng lên. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), trong khi XK gạo đang gặp khó nhưng gạo thơm vẫn XK tăng kỷ lục đạt 600.000 tấn trong 8 tháng 2013. Đáng chú ý, gạo thơm Việt Nam đã xâm nhập sâu vào thị trường châu Phi.
Các nhà NK ở châu lục đen đang ngày càng tìm mua nhiều hơn gạo thơm Việt Nam do giá cả dễ chịu hơn nhiều so với gạo thơm Thái Lan. Giá gạo thơm Việt Nam hiện nay chỉ còn bằng khoảng phân nửa so với gạo thơm của Thái Lan, trong khi chất lượng không thua kém mấy.
Người dân nhiều nước châu Phi, nhất là người dân thành thị, đang sử dụng gạo thơm nhiều hơn trong các bữa ăn hằng ngày, bởi thu nhập của họ đang ngày càng được cải thiện. Vụ châu Phi, Tây Á và Nam Á (Bộ Công thương) cho biết, Việt Nam xác định châu Phi là thị trường tiêu thụ gạo quan trọng nên Bộ Công thương đã có nhiều biện pháp để hỗ trợ DN XK vào khu vực này.
Trong đó, nổi bật là công tác thông tin thị trường, nghiên cứu khoa học, tổ chức các hội nghị chuyên đề XK gạo sang châu Phi, cuộc gặp giữa các DN XK gạo Việt Nam với các nhà NK gạo khu vực Tây và Trung Phi...
