Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa trình liên Bộ Tài chính – Công thương 4 phương án tăng giá điện năm nay. Theo đó, mức tăng thấp nhất là 6,2% và cao nhất lên đến gần 14%.
Theo đề xuất của EVN, có 4 phương án giá điện cho năm 2010. Bốn phương án này đều dựa trên sự biến động tăng giá yếu tố đầu vào, chủ yếu là giá than. EVN lý giải rằng, các mức giá than mà Tập đoàn Công nghiệp Than khoáng sản (TKV) đề xuất tăng rất cao so với hiện hành. Trong đó, than cám 4b tăng tới 148,87 và than cám 5b tăng 136,74%. Với giá này, chi phí SX điện năm 2010 sẽ tăng khoảng 4.182 tỷ đồng. Ứng với đó, giá điện có thể tăng tới 13,81% theo than.
Do đó, EVN đề xuất các phương án giá điện tương ứng với giá bán than. Phương án 1, nếu than tăng 138% so với hiện hành thì giá điện tăng lên mức 13,81%, tức là từ 948,5 đồng cho mỗi kWh lên 1.079,5 đồng một kWh. Giá năm 2009 là 948,5 đồng một kWh. Phương án 2, nếu than tăng giá than tăng 47%, giá điện sẽ tăng lên khoảng 1.034,7 đồng cho mỗi kWh. Phương án 3, nếu giá than tăng 15% thì giá điện tăng mức tương ứng 6,94%, lên 1.014,3 đồng mỗi kWh. Và phương án 4, giá than tăng 10% so với hiện hành, giá điện năm 2010 sẽ tăng lên 1.007,3 đồng mỗi kWh (tương đương tăng 6,2%).
Tuy nhiên, theo tính toán của Cục Điều tiết điện lực, nếu tính theo tỷ lệ tương ứng giữa giá điện - giá than, áp dụng theo giá than mà TKV đề xuất thì giá điện năm 2010 có thể tăng tới 17%, tức là lên mức bình quân 1.110,8 đồng mỗi kWh.
Trao đổi với NNVN trong cuộc họp báo Chính phủ mới đây, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cho rằng, Bộ mới nhận được văn bản của EVN, tuy nhiên cơ quan này sẽ nghiên cứu và lấy ý kiến của nhiều Bộ, ngành liên quan cũng như DN và người tiêu dùng để ra phương án thống nhất trình Chính phủ phê duyệt. “Việc tăng giá điện sẽ phải được thực hiện, vì giá than cho ngành điện sẽ tăng. Trước đây, TKV vẫn bán than cho EVN với mức giá dưới giá thành sản xuất, và nay cần phải bình đẳng giữa các ngành kinh tế mũi nhọn”, Bộ trưởng Hoàng nói.
Theo Bộ trưởng KH-ĐT Võ Hồng Phúc, nếu giá than nội địa chỉ bằng 70% giá thế giới thì giá điện cũng thấp và như vậy sẽ không chỉ là bao cấp cho người dân mà cả DN nước ngoài, tạo ra một mặt bằng cạnh tranh không bình đẳng, trong khi DN than bị lỗ. Vì vậy, từng bước trong quí I năm nay, tuỳ theo thu nhập của người dân, sẽ tính toán điều tiết giá điện cho hợp lí.
Ông Trần Viết Ngãi - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cho rằng, quan điểm của Hiệp hội Năng lượng là giá điện phải tăng tương ứng. Lâu nay, ngành điện cũng phải bù lỗ, giá bán điện vẫn thấp hơn giá thành. Nếu ngành điện mua than với giá gấp 1,5-2 lần mà bán với giá như cũ thì ngành điện lỗ to. Tỷ lệ tăng giá điện là bao nhiêu thì Bộ Công thương, Bộ Tài chính, EVN phải nghiên cứu kỹ lưỡng và có lộ trình.
Trong tỷ trọng ngành điện, thủy điện chiếm hơn 60%. Ngành điện có thể lấy lợi nhuận thủy điện bù chéo cho nhiệt điện than nhưng chỉ dừng lại ở mức độ thôi. Lợi nhuận ngành điện chỉ khoảng 6.000 tỷ đồng/năm, nếu không tăng giá thì ngành điện cũng không đủ vốn đối ứng đầu tư các dự án điện: phong điện, điện mặt trời, thủy điện Sơn La, Lai Châu…
“Tôi cho rằng điểm cần lưu ý là than tăng giá chỉ tác động 2 đối tượng là than và điện. Nhưng điện tăng giá thì tác động lớn đến xã hội nên phải điều chỉnh hợp lý”, ông Ngãi bày tỏ. Cũng theo ông Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng thì giá điện sẽ tăng khoảng 17% nếu giá bán than mới của TKV cho EVN được chấp thuận. Tuy nhiên, theo ông Ngãi, mức tăng khoảng 10-11% là hợp lý. Nếu lấy giá điện bình quân là 800-850 đồng/kWh thì tăng lên sẽ ở mức 1.100 đồng/kWh, các DN sản xuất sẽ chịu đựng được. Điện trong sản xuất kinh doanh chiếm khoảng 10-15% giá thành. Người tiêu dùng hơi khó chấp nhận nhưng họ sẽ tiết kiệm điện hơn.
