Giám sát chặt chuyển đổi đất lúa

* Giữ trên 3,8 triệu ha đất lúa

* Đất khu công nghiệp chỉ lấp đầy trên 45% 

Ảnh minh họa

Về cơ bản, báo cáo thẩm tra nhất trí với nhiều nội dung mà Chính phủ đã nêu, tuy nhiên ông Giàu cho rằng: Trong đánh giá thực hiện các chỉ tiêu theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, nhiều chỉ tiêu chỉ mới đề cập dưới dạng thống kê và phản ánh tình hình thực hiện, chưa đi sâu phân tích chất lượng, hiệu quả KT-XH của việc thực hiện chỉ tiêu, chưa phân tích rõ mặt được, chưa được của từng chỉ tiêu đạt, vượt và chưa đạt so với quy hoạch, kế hoạch.

Nhiều vấn đề tồn tại yếu kém, bức xúc chưa được đề cập một cách đầy đủ như sử dụng đất sai mục đích, kém hiệu quả, những bất cập về thể chế, chính sách, phân cấp trong quản lý quy hoạch, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lí vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo…

Theo Ủy ban Kinh tế, mặc dù đất lúa nước đạt 103,55%, vượt chỉ tiêu nhưng trong 10 năm qua đã sử dụng 270 nghìn ha chuyển cho các mục đích sử dụng khác. Việc lấy đất chuyên trồng lúa nước năng suất cao để phát triển công nghiệp, đô thị trong khi có thể bố trí trên các loại đất khác vẫn xảy ra ở một số địa phương.

Đất KCN đạt 100% song đầu tư còn dàn trải, một số KCN triển khai quá chậm, nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính phải dừng lại chờ nhà đầu tư mới… tính bình quân tỷ lệ lấp đầy thấp, chỉ đạt 45,63%, trong khi đó đất cơ sở SX-KD vượt cao, đạt tới 211,36%.

Hầu hết khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu đầu tư kéo dài, thiếu đồng bộ về hạ tầng, tỷ lệ sử dụng đất đạt thấp. Việc sử dụng đất xây sân bay, cảng biển, sân gôn thời gian qua cũng được dư luận quan tâm. Đất ở tại đô thị đạt 120,72% nhưng nhiều khu đô thị còn để trống kéo dài, không có người ở, nhiều khu có mật độ xây dựng dày, không đủ điều kiện phát triển đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng.

Đất quốc phòng-an ninh đạt 120,28% kế hoạch, vượt quá cao (57 nghìn ha) so với chỉ tiêu và tăng 146 nghìn ha so với năm 2000. Đất rừng phòng hộ chỉ đạt 88,3%. Tại một số vùng, diện tích rừng phòng hộ giảm mạnh do chuyển sang rừng đặc dụng, rừng SX và xây dựng các công trình thủy điện…

Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung thêm chỉ tiêu đất rừng SX, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, bởi đất rừng SX chiếm tỷ trọng lớn trong đất lâm nghiệp (gần 50%), ảnh hưởng lớn đến tỷ lệ độ che phủ rừng và bảo vệ môi trường. Đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối ngoài mục đích kinh tế, còn có ý nghĩa quan trọng về ổn định xã hội.

Về nhóm đất nông nghiệp, cụ thể đất trồng lúa đến 2010 là trên 4,1 triệu ha, quy hoạch đất lúa đến 2020 giảm còn trên 3,8 triệu ha. Ủy ban Kinh tế nhất trí với mục tiêu giữ đất lúa ở mức 3,8 triệu ha để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia trong dài hạn và một phần dành cho XK.

Hiện trạng đất rừng phòng hộ đến 2010 là 5.795 nghìn ha, quy hoạch đến 2020 là 5.842 nghìn ha (tăng 47.000 ha). Ủy ban Kinh tế nhất trí tăng diện tích rừng phòng hộ là cần thiết để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành tiêu chí để phân bổ chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch, đồng thời có cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực hiện sử dụng đất đúng quy hoạch; chỉ đạo các địa phương khẩn trương rà soát, phê duyệt quy hoạch, xác định ranh giới, cắm mốc và công khai diện tích đất trồng lúa, đất rừng, giám sát chặt chẽ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sang các loại đất khác.