| Hotline: 0983.970.780

Gian nan lấy mật ngọt cho đời

Thứ Bảy 13/04/2019 , 13:10 (GMT+7)

Để có những chai mật ngọt cho đời, những người làm nghề nuôi ong quanh năm suốt tháng sống xa nhà, rong ruổi khắp những khu vườn, rừng, nơi nào có hoa thơm là họ tìm đến, cùng với những đàn ong. Trong những giọt mật ngọt lấy được có hoà lẫn cả nước mắt.

Màn trời chiếu đất

Mùa cạo mủ cao su ở xã Thuận Phú, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước đã xong nên vắng bóng người. Bên dưới tán cây là đàn ong thợ hàng chục ngàn con đang tấp nập bay đi bay về, cần mẫn làm mật. Thấp thoáng trong vườn cây, là những lán trại được dựng tạm với vách nứa, mái bạt nilong, trống trước hở sau của những người nuôi ong. Họ là dân nuôi ong du mục, mới từ Bình Thuận vào đây.

13-36-59_nh_1
Kiểm tra sức khoẻ và chăm sóc đàn ong

Lại gần khu lán, chúng tôi mới thấy những người thợ đang bận rộn với việc thu hoạch mật. Ông Nguyễn Mạnh Hà, 60 tuổi, có hơn 200 thùng ong mật đặt song song hai bên khu lán của gia đình, đang thoăn thoát đôi tay bám vào các cầu ong đã kết mật vàng sóng sánh, nhẹ nhàng kéo ra. Bị động, bầy ong bay tứ tán, tấn công chủ trại nhưng do đã chuẩn bị chiếc mũ có gắn lưới che nên ông không bị con nào “đánh”. Công việc của người nuôi ong thường bắt đầu từ lúc sáng sớm và kết thúc khi ánh mặt trời.

Vừa làm ông Hà vừa nói: “Thùng này vừa “quay mật” được hai ngày trước nhưng ong đã tạo gần 3 cầu mật nên phải chú ý tăng cường thêm thức ăn để cuối tuần thêm 1 lần quay mới. Dịp này không có mưa nên ong tìm hoa lấy mật đều, chẳng mấy ngày nữa lại có thêm hoa lợi”.

Trong mỗi thùng ong có một con ong chúa màu vàng óng được tạo ra lúc chia đàn và cả ngàn con ong thợ có nhiệm vụ tìm hoa kiếm mật hễ khi “có động” lại phát ra âm thanh ầm ĩ. Cứ thế trong vòng 3 tiếng đồng hồ, hơn 200 thùng đã được cung cấp thức ăn để tiếp thêm năng lượng cho bầy ong hàng ngàn con bay đi tìm mật.

Hơn 12 giờ trưa, nắng bắt đầu gay gắt, không khí oi bức khiến ông Hà ướt đẫm mồ hôi. Gạt những giọt mồ hôi lăn trên gò má, ông cho biết, mỗi lần “thăm mật” thì chỉ cần 1 - 2 người, nhưng lúc thu hoạch thì phải có 10 người và hoàn tất xong việc lọc mật để có thành phẩm tung ra thị trường. Nuôi ong phải tùy theo “nguồn đổ” có nghĩa là tùy lượng mật mà một thùng ong có thể “quay” mật 2 - 3 lần/tuần, nếu ong mạnh, có thể quay 5 lần/tháng nên với số lượng hiện nay thu nhập mỗi tháng có thể lên tới 120 triệu đồng, trừ chi phí mỗi tháng khoảng 30 triệu, chưa tính công.

Năm nay 17 tuổi, Đoàn Đình Ngọc (quê Bình Thuận) có 2 năm theo cha mẹ rong ruổi nhiều nơi đưa đàn ong của gia đình đến các vùng đất để tìm hoa hút mật. Anh cho biết, mùa mật đánh mật chỉ trong vòng 6 tháng (từ tháng 1 đến tháng 6 âm lịch), quãng thời gian sau phải đưa đàn về để dưỡng ong rồi chia đàn và nhân giống. Trong lúc chia đàn phải tạo ra một con ong chúa cho mỗi thùng, ong chúa có nhiệm vụ đẻ trứng sinh ra ong thợ để đi hút mật và cân đối các cầu ong trong một thùng để tiếp tục lên đường “đánh mật”.

13-36-59_nh_3
Thu hoạch mật

“Mùa nào mật đó nên đã theo nghề phải chấp nhận rong ruổi khắp nơi. Khi lên tận Đắk Nông, Đắk Lắk để “đánh mật” hoa cà phê, lúc về Đồng Nai để tìm hương hoa tràm hoặc phải ngược ra Hưng Yên, Bắc Giang tìm hoa nhãn lồng. Công việc xa nhà nên mỗi năm về chỉ một lần về thăm nhà”, anh Ngọc cho biết.

Cuộc sống tạm bợ, nay đây mai đó nên hành trang của gia đình Ngọc cũng như những người làm nghề du mục này ngoài vật dụng làm lán trại, chỉ có vật dụng cá nhân và những thứ thiết yếu trong sinh hoạt hàng ngày.

“Làm nghề này, sống cảnh “màn trời chiếu đất” là bình thường, nếu súc khoẻ không tốt, rất dễ ốm đau, bệnh tật. Chỗ ở xa khu dân cư nên việc thiếu nước sinh hoạt và nước cho ong là thường nhật, do đó phải tìm nơi đặt trại gần hồ chứa nước. Đã vậy, đầu ra sản phẩm mật ong không tránh khỏi giá cả bấp bênh, bị tiểu thương ép giá. Có thời điểm lên 50 ngàn đồng/kg, nhưng có khi tụt xuống còn 26 ngàn đồng”, Ngọc kể.
 

Không chỉ có mật ngọt

Cách lán của gia đình ông Hà vài trăm mét là trại ong của gia đình ông Vũ Tiến Hoàng, 59 tuổi. Ông Hoàng quê ở ngay xã Tiến Thành, TP Đồng Xoài (Bình Phước), nhưng cũng là dân nuôi ong du mục, nên cuộc sống của ông chẳng khác những người quê miền Bắc, miền Tây là bao. Chỉ khác ở chỗ, ông được biết đến là người đầu tiên và cũng là người nuôi ong nhiều nhất nhì tỉnh Bình Phước. Vào nghề từ năm 1998, chỉ với 100 thùng ong, sau hơn 15 năm, ông đã tạo dựng được cơ nghiệp mà nhiều người trong nghề mơ ước. Hiện tại ông sở hữu 5 trại ong với hơn 1.500 thùng, trung bình mỗi năm cho thu nhập cả tỷ đồng.

Ông Hoàng kể, nghề “ăn lộc trời” khi gặp may thì trúng tiền tỷ nhưng cũng có lúc về tay không. Nghề này vất vả hơn so với nhiều nghề khác nhưng nếu có tâm huyết, cần cù chịu khó thì trời không phụ lòng người. Hơn nữa, nước ta được người trong nghề gọi là thiên đường của loài ong khi có điều kiện tự nhiên lý tưởng. Ở Tây Nguyên có cây cà phê, ở miền Đông Nam bộ có cây ăn trái là nguồn mật dồi dào cho người nuôi ong khai thác. Bình Phước có khí hậu tương đối phù hợp với ong. Ngoài ra, ở đây còn diện tích điều, cao su lớn nhất nước, 2 loại cây có hoa rất tốt cho mật ong. Vì thế, khi đến mùa, có hàng trăm trại ong từ khắp nơi đổ về. Cũng vì thế mà những năm gần đây phong trào nuôi ong nở rộ, nhiều người bỏ vốn ra đầu tư làm trang trại ong lớn và giàu lên rất nhanh.

13-36-59_nh_5
Quay lấy mật

Nhưng, bên cạnh những thành công, nghề nuôi ong cũng ẩn chứa vô vàn bất trắc. Ông Nguyễn Văn Hoan, 51 tuổi, quê Tiền Giang kể: “Làm nghề này, may mắn thì giàu rất nhanh nhưng trắng tay cũng chỉ trong nháy mắt. Tôi có anh bạn đồng nghiệp, cách đây mấy năm, đưa ong ra miền Trung hút mật hoa cây tràm, vì nghe nói hoa cây này cho mật nhiều. Mới ra được ít ngày, đàn ong lăn ra chết sạch. Bao nhiêu vốn liếng vay mượn đầu tư tiêu tan hết. Đã vậy, tiền thuê xe vận chuyển những thùng ong rỗng về tốn thêm cả trăm triệu đồng. Nợ nần, gia đình xào xáo, anh chán nản bỏ nghề. Sau tìm hiểu mới biết, nguyên nhân ong chết là do thay đổi thời tiết đột ngột, ở miền Nam thời tiết đang dịu mát, ra miền Trung nắng nóng, ong không thích nghi kịp”, anh Hoan kể. 

Ông Hoan kể, năm 2011, người nuôi ong từng gặp “đại nạn”, hàng trăm trại ong ở các tỉnh Tây Nguyên và Bình Phước, Long An, Cà Mau... ôm nợ khi giá ong đột ngột giảm tận đáy, chỉ còn 8.000-10.000 đồng/kg. Giá bán thấp trong khi chi phí đầu tư cao nên nhiều chủ trại phải bỏ nghề, một số khá hơn vẫn còn đam mê nghề thì thế chấp nhà cửa, đất đai để vay tiền tái đầu tư.

Bình quân, chi phí đầu tư cho 1 thùng ong từ 1,5 triệu đồng trở lên, bao gồm chi phí mua ong giống, cầu ong, thức ăn... trại ong càng lớn thu nhập càng nhiều, nhưng khi thất bại thì thiệt hại cũng rất lớn.

“Thuyền to thì sóng lớn. Làm nghề này rủi ro rất cao, đó là những chuyến đi xa không may bị tai nạn, ong nằm giữa đường vài ngày sẽ chết vì nóng. Ong rất nhạy cảm khi thay đổi thời tiết hay chuyển mùa, dễ bị thối ấu trùng, ong trưởng thành cũng dễ bệnh, có khi mất trắng”, ông Nguyễn Mạnh Hà cho hay.

 

(Kiến thức gia đình số 15)

  • Rủ nhau đi hái lộc rừng
    Phóng sự 18/03/2024 - 06:00

    Quảng Bình Cứ vào tháng Ba hàng năm, nhiều người dân sống ở các xã Quảng Kim, Quảng Châu, Quảng Hợp (Quảng Trạch, Quảng Bình) rủ nhau lên rừng hái dâu và có nguồn thu đáng kể.

  • Mùa hoa mộc miên
    Phóng sự 15/03/2024 - 06:00

    Mộc miên, loài cây chung thủy với tháng Ba, cứ độ sau xuân lại rạo rực tự đốt cháy mình thắp lửa những góc trời, từ vùng đồng rừng đến những miền quê yên ả…

  • Hang Táu - miền cổ tích còn phong kín
    Phóng sự 12/03/2024 - 06:05

    Hang Táu là một thung lũng được giấu kín giữa bốn bề núi. Trời đất như chừa ra một khoảng đất tương đối bằng phẳng chỉ để cỏ cây khoe sắc...

  • Chuyện giữ rừng giữa biển
    Phóng sự 11/03/2024 - 06:15

    Qua Tết Nguyên đán, vùng đảo Tây Nam Tổ quốc bước vào cao điểm mùa khô, lực lượng chức năng bắt đầu ‘mướt mồ hôi’ với công tác giữ rừng trên các hòn đảo…

  • Bà Xuân 'hủi'
    Phóng sự 08/03/2024 - 08:45

    Từng là giáo viên mầm non nhưng đến nay nữ y tá Nguyễn Thị Xuân đã có gần 40 năm đồng hành cùng những bệnh nhân tại trại phong Quả Cảm - Bắc Ninh.

  • Những 'bông hồng' trên mâm pháo
    Phóng sự 08/03/2024 - 06:30

    Đó là những nữ dân quân trẻ tuổi thuộc Đại đội pháo phòng không 37 ly ở Đồng Hới, Quảng Bình. Bất kể trong điều kiện thời tiết nào, họ vẫn hăng say luyện tập…

  • Thu hoạch tiêu, nghề nguy hiểm
    Phóng sự 06/03/2024 - 06:33

    Nghề hái tiêu nhìn bên ngoài có thể dễ dàng nhưng công việc luôn đứng trên thang cao, tai nạn có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đây được xem là nghề nguy hiểm.

  • Gã họa sĩ lập dị móng tay dài cả mét
    Phóng sự 05/03/2024 - 09:08

    Sau hơn 30 năm nuôi móng tay, ông Huyền không thể tự chủ trong sinh hoạt hàng ngày nhưng lại là họa sỹ nổi tiếng vùng biển.

  • Độc đáo chuyện học trên đảo Hòn Chuối
    Phóng sự 04/03/2024 - 06:54

    Ngày mới tập làm quen với con chữ, học sinh của 'lớp học tình thương’ trên đảo Hòn Chuối được người thầy mặc áo lính tập trung dạy làm người, hình thành nhân cách…

  • Chuyện ông 'Thìn rồng' ở đền Đô
    Phóng sự 02/03/2024 - 06:00

    Về Từ Sơn, hỏi chuyện 'ông Thìn rồng', đứa trẻ lên 6 cũng tỏ tường bởi ông là người may mắn hai lần ghi được khoảnh khắc đám mây hình rồng trên đỉnh đền Đô.

  • Ngày hội của những chàng trai
    Phóng sự 01/03/2024 - 06:00

    Mới ngày nào, họ còn là những học sinh, sinh viên, hay lao động tự do, nay đã chỉnh tề trong bộ quân phục màu xanh, chuẩn bị lên đường làm nghĩa vụ quân nhân.

  • Nổi nênh nghề rọ tôm trên hồ Thác Bà
    Phóng sự 26/02/2024 - 10:05

    YÊN BÁI Nghề đan rọ tôm có lúc mai một bởi xuất hiện công nghệ đánh bắt hiện đại, nguồn tôm cá ít dần theo thời gian, nhưng bà con vẫn cần mẫn thủy chung với nghề.

Xem thêm
Uzbekistan mong muốn học hỏi kinh nghiệm Việt Nam trong sản xuất tơ tằm

Chiều 18/3, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến tiếp ông Kasimov Elzat, Thứ trưởng Bộ Đầu tư và Thương mại Uzbekistan. 

Đồng Tháp đặt mục tiêu thành tỉnh kiểu mẫu trong xây dựng nông nghiệp sinh thái

Mục tiêu là biến Đồng Tháp trở thành địa phương dẫn đầu cả nước trong lĩnh vực nông nghiệp và trở thành trung tâm nông nghiệp, du lịch sinh thái của vùng ĐBSCL.

Kia ưu đãi giá mới, giảm đến 75 triệu đồng trong tháng 9

Từ 11/9/2023, Kia áp dụng giá mới với mức điều chỉnh tương đương 50% lệ phí trước bạ. Chương trình được áp dụng tùy theo dòng xe và phiên bản.

149 dự án tham gia cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh trung học

Cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh trung học năm học 2023-2024 có sự tham gia của 74 đơn vị, 149 dự án thuộc 21 lĩnh vực.