Những con lợn ỉ được cho là có nguồn gốc Việt Nam từng là thú cưng bị bỏ đói phải tự tìm kiếm thức ăn ngoài tự nhiên ở Puerto Rico. Ảnh: Pixabay
Từ năm 2018 đến nay hai tổ chức ủng hộ phúc lợi động vật gồm Women United For Animal Waters (WUFAW) và ARYA Pets đã nỗ lực để ngăn chặn kế hoạch "vô nhân đạo" của giới chức Mỹ nhằm tiêu diệt hàng trăm con lợn đen bụng phệ của Việt Nam (Vietnamese pot-belly pigs- tạm dịch là lợn ỉ Việt Nam) đang bị bỏ hoang, phải tự tìm kiếm thức ăn ở Puerto Rico- hòn đảo thuộc chủ quyền nước Mỹ.
Theo NBCnews, tính đến cuối năm ngoái trên lãnh thổ Puerto Rico đã có tới hàng nghìn con lợn ỉ xuất xứ từ Việt Nam quậy phá trên các đường phố và khu dân cư gây sợ hãi cho cộng đồng và mất vệ sinh công cộng.
Gustavo Olivieri, chuyên viên quận Caribbean, thuộc Cơ quan Dịch vụ Kiểm tra Sức khỏe Động thực vật (USDA) cho biết, đàn lợn ỉ bụng phệ màu đen được coi là loài vật ngoại lai mới nhất xâm nhập vào các cộng đồng ở Puerto Rico, sau cự đà và thằn lằn caimans đã gây ra những khó khăn trong kiểm soát và chúng cũng không thể giết mổ làm thực phẩm vì có thể mang rất nhiều bệnh.
“Chúng kiếm ăn xuyên qua các khu vườn và trang trại, dùng mõm dũi đổ những thùng rác và phóng uế bừa bãi gây hôi thối khắp vùng. Đáng lo ngại là những con lợn từng là thú cưng này hiện bị thả rông đã sinh sản với tốc độ đáng báo động, đến mức các nhà quản lý địa phương phải cảnh báo nguy cơ về sức khỏe”, theo AP.
Ông Olivieri nói: “Chúng không thể kiểm soát được bởi không chỉ tập trung ở một khu vực ổ chuột của thủ phủ San Juan. Mặc dù không có con số chính thức nhưng ước tính hiện có hàng nghìn con lợn đang thả rông khắp Puerto Rico”.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo địa phương cho biết, trước đó chính giống lợn này đã từng gây sức hút rất lớn đối với người dân. “Khi chúng còn nhỏ, chúng trông rất dễ thương. Tuy nhiên khi bị thả rông ở ngoài môi trường tự nhiên thì những con lợn này bắt đầu tăng trọng và sinh sản trước khi chúng được một tuổi và chúng có thể đẻ ra 10 con một lứa. Đó thực sự là một thách thức, đặc biệt là với tỷ lệ sống sót cao và háu ăn nên khi đói chúng quậy phá và tìm thức ăn ở khắp nơi”, Valerie Figueroa, một chức sắc cho hay.
Tiến sĩ Natalia Soto, phó chủ tịch kiêm đồng sáng lập của WUFAW cho biết: “Chúng tôi vẫn đang đấu tranh chống lại kế hoạch này, trong bối cảnh Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) muốn hoàn thành việc này càng sớm càng tốt. Chúng tôi quyết tâm cứu được càng nhiều con lợn càng tốt”.
Theo hai tổ chức bảo vệ động vật trên, kể từ khi trận bão Maria hồi trung tuần tháng 9 năm 2017 đổ bộ vào hòn đảo nhỏ bé Puerto Rico và gây ra những trận lốc xoáy mạnh xô đổ nhiều nhà cửa và công trình hạ tầng.
Tại khu vực Caño Martin Peña, thuộc thủ phủ San Juan lúc đó có nhiều hộ dân nuôi lợn ỉ làm thú cưng và bão tố tàn phá đã làm cho những con lợn này tràn ra môi trường tự nhiên và sau đó giao phối sinh sôi thành bầy đàn lợn hoang vô chủ.
Một đàn lợn ỉ sinh sôi ngoài tự nhiên đang kiếm ăn ở quận Cantera, thủ phủ San Juan, Puerto Rico hôm 11/12/2020. Ảnh: AP
“Ước tính đến cuối năm 2018, toàn khu vực San Juan có khoảng 360 con lợn vô chủ đi lang thang trên các đường phố lục lọi kiếm ăn, thậm chí trong những lúc đói đã phá phách đào bới lung tung và có xu hướng gia tăng mật số. Do sức ép từ cộng đồng “tố cáo” việc phá phách và nguy cơ mang mầm bệnh từ giống loài ngoại lai, USDA đã lên kế hoạch xử lý tiêu hủy tất cả những con vật này, bao gồm cả lợn con và lợn nái đang mang thai”, báo cáo của WUFAW cho biết.
Theo đó, phương pháp tiêu diệt đàn lợn vô chủ ở Puerto Rico mà USDA đề xuất được các tổ chức bảo vệ phúc lợi động vật mô tả là “gây sốc”, bằng việc đặt bẫy những con lợn hoang và chuyển chúng đến một bãi rác và bắn chết rồi tiêu hủy hàng loạt.
Và điều kinh hoàng hơn nữa, giới chức thực thi còn đề xuất cho trẻ em từ cộng đồng địa phương tham gia vào hoạt động giết chóc tàn ác này như một "khoảnh khắc trải nghiệm". Các nhà bảo tồn cho rằng, việc để trẻ em tiếp xúc với hành vi này là rất không nên bởi chúng ta nên dạy dỗ trẻ về lòng trắc ẩn và tìm cách kiểm soát được bầy đàn một cách có trách nhiệm, chứ không phải là việc giết chóc.
Ngay lập tức, hai tổ chức bảo vệ phúc lợi động vật đã ký vào bản kiến nghị phản đối kế hoạch trên, trong đó kêu gọi USDA và Thống đốc Puerto Rico không nên bắn giết những con lợn đi lạc này. “Chúng tôi cần mọi người đoàn kết vì sự nghiệp chung và giúp chúng tôi giữ áp lực lên giới chức cho đến khi từng con lợn cuối cùng thoát khỏi vòng nguy hiểm”, tiến sĩ Soto nói.
Kế hoạch của WUFAW và ARYA PETS là cố gắng tìm ra các giải pháp thay thế nhân đạo, bằng việc tìm kiếm một khu đất thích hợp để có thể tái định cư cho đàn lợn trong ngắn hạn. Sau bước đầu tiên này, các tổ chức sẽ cố gắng tìm một nơi ở thích hợp cho đàn lợn bị bỏ roi cũng như tiến đến thiết lập một khu bảo tồn tại Puerto Rico.
