Làng Tràng Cát, xã Kim An, huyện Thanh Oai, Hà Nội nằm cạnh sông Đáy, nổi tiếng hàng trăm năm nay nhờ nghề trồng lá dong. Là vùng đất bãi bồi ven sông, thích hợp cho dong phát triển nên gần như cả làng nhà nào cũng trồng loại cây này.

Đi dọc đường làng, dễ dàng bắt gặp những vườn dong xanh tốt, cao hàng mét, có khi mọc tràn ra khỏi hàng rào của các gia đình. Ở làng nhà ít thì vài thước, nhà nhiều trồng hàng mẫu dong và thu nhập từ dong vẫn giúp nông dân Tràng Cát sống ổn.

Lá dong Tràng Cát nổi tiếng từ hơn 600 năm nay, thường được người dân trồng xen canh với nhiều loại cây cao vì dong ưa ẩm, thích sống dưới tán cây khác. Lá dong có thể thu hoạch và bán quanh năm nhưng nhộn nhịp nhất vẫn là vào dịp trước Tết nguyên đán, thường kéo dài từ rằm đến 27-28 tháng Chạp.

Năm nay, người dân Tràng Cát cho biết thời tiết khắc nghiệt, khô hạn, ít mưa nên tỷ lệ lá dong đẹp không cao như các năm trước. Lá dong đến độ thu thường có chiều dài từ 60-80 cm, bề rộng từ 23-25 cm trở lên.

Sau khi cắt, dá dong Tràng Cát được dấp nước, tuyển chọn, bó cuộn rồi xếp thành từng chồng lớn chờ thương lái vào mua. Người dân ở đây cho biết do nổi tiếng từ lâu nên lá dong Tràng Cát thu đến đâu có người mua đến đó, không cần đem ra chợ bán lẻ.

Những tập lá dong Tràng Cát được bó gọn gàng sau khi dấp nước, tuyển chọn kỹ càng, chỉ cần một vết rách nhỏ cũng bị loại bỏ. Mỗi tập lá dong thế này gồm 50 lá, được bán tại nhà với giá từ 70.000-100.000 đồng tùy loại.

Lá dong Tràng Cát thường được bó cuống dài, lý do là để phân biệt với lá dong miền núi, thường cắt sát cuống lá. Lá dong Tràng Cát được biết đến vì lá bầu, rộng bề ngang, xanh, mỏng và dẻo hơn cả lá dong rừng.

Trung bình mỗi hộ có 1 sào (Bắc Bộ) trồng dong thì mùa Tết có thể cho thu nhập từ 15-20 triệu tùy vào khả năng trồng, chăm sóc của nông dân.

Tùng Đinh - Nhật Quang