Gỡ khó về vốn trong xây dựng NTM

Triển khai xây dựng NTM, bên cạnh nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, các địa phương đều phải huy động nguồn nội lực từ xã hội hóa, đóng góp của doanh nghiệp, người dân và việc huy động vốn thông qua đấu giá đất… Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, hầu hết các địa phương chưa đấu giá được đất dẫn đến thiếu kinh phí, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện xây dựng NTM.

Nhiều địa phương gặp khó khăn về vốn do chậm đấu giá đất

Tắc vốn do chậm đấu giá đất

Theo báo cáo của BCĐ Chương trình 02 Thành ủy Hà Nội, hiện tiến độ xây dựng NTM tại hầu hết các địa phương đều chậm hơn so với kế hoạch. Tại xã Võng Xuyên, xã điểm NTM của huyện Phúc Thọ, trong tổng số 76 dự án thành phần được duyệt, xã mới tổ chức phê duyệt và triển khai được 20 dự án, chủ yếu tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng như: Quy hoạch, hệ thống đường giao thông trục xã, liên xã, cơ sở vật chất các trường học, hệ thống thu gom rác thải…; 7 dự án đã khảo sát và lập xong báo cáo kinh tế kỹ thuật, 14 dự án khác đang trong quá trình tổ chức khảo sát và lập báo cáo kinh tế kỹ thuật.

Hơn một thời gian triển khai thực hiện xây dựng NTM, Võng Xuyên có 14 tiêu chí đạt và cơ bản đạt, 5 tiêu chí chưa đạt. Theo đánh giá của Phó ban Thường trực xây dựng NTM huyện Phúc Thọ Đặng Ngọc Hiên, tiến độ trên vẫn rất chậm so với yêu cầu đề ra. Việc chậm do nguyên nhân, trong đó có thiếu vốn do việc huy động nguồn lực của các doanh nghiệp, nguồn đóng góp của nhân dân đặc biệt là việc tổ chức đấu giá đất xen kẹt trong khu dân cư chậm. Triển khai xây dựng NTM, xã đã quy hoạch 3,03ha đất xen kẹt để đấu giá nhưng đến nay vẫn chưa đấu được do các khu đất này nằm ở vị trí không đẹp, lại tản mạn thành nhiều khu, nhu cầu về đất của người dân không cao.

Không riêng gì Võng Xuyên, Chủ tịch UBND xã Sơn Đông (Sơn Tây) Nguyễn Long Giang cho biết: Sơn Đông đã có 12/19 tiêu chí đạt và cơ bản đạt. Tuy vậy, so với mặt bằng các xã cùng xây dựng NTM, Sơn Đông vẫn thuộc tốp cuối. Đặc biệt, xã chưa thực hiện được việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ vườn, ao liền kề và đất nông nghiệp xen kẹt trong khu dân cư để tạo nguồn kinh phí đối ứng; chưa huy động được các nguồn vốn xã hội hóa, vốn doanh nghiệp, vốn nhân dân đóng góp để đẩy nhanh tiến độ đề án. Cụ thể, trong khi đề án NTM của xã được duyệt với kinh phí hơn 264 tỷ đồng thì đến hết tháng 4, tổng nguồn vốn xây dựng NTM của xã mới đạt 30,5 tỷ đồng...

Theo ông Giang, nguyên nhân do đời sống người dân trên địa bàn còn nhiều khó khăn, doanh nghiệp ít. Khi triển khai xây dựng NTM, xã Sơn Đông đã đưa 10ha vào đấu giá, dự kiến thu gần 52 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa đấu giá được do việc đấu giá đất hiện giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất triển khai, nhưng ở Sơn Tây, Trung tâm này mới được thành lập.

Chọn vấn đề ưu tiên đầu tư

Đánh giá của BCĐ Chương trình 02 cho thấy, nguồn lực thực hiện xây dựng NTM chủ yếu vẫn dựa vào nguồn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, việc huy động đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp còn rất hạn chế, chưa đa dạng phương thức huy động nguồn lực trong nhân dân. Trong khi đó, việc đấu giá quyền sử dụng đất gặp nhiều khó khăn cả về trình tự thủ tục hành chính và nhu cầu thị trường…

Để tháo gỡ khó khăn cơ bản này, Phó Giám đốc Sở KH - ĐT Phạm Văn Khương cho rằng: Chương trình nào thì có nguồn vốn đó. Ngoài nguồn vốn xây dựng NTM còn có nhiều nguồn vốn khác như vốn từ các Chương trình MTQG: Giáo dục, y tế, nước sạch. Gần đây, HĐND TP Hà Nội đã thông qua chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, do đó, các địa phương cũng cần phải bán theo các chương trình này để có vốn xây dựng hạ tầng, phát triển sản xuất gắn với NTM. Việc đấu giá đất xen kẹt, đề nghị các huyện, thị xã cử cán bộ các phòng chuyên môn xuống hướng dẫn cụ thể cho các xã. Bên cạnh đó, các xã cũng cần quản lý tốt và xử lý triệt để các vi phạm đất đai để có quỹ đất sạch phục vụ đấu giá.

Ngoài vấn đề huy động vốn, Giám đốc Sở NN-PTNT Hoàng Thanh Vân cũng lưu ý các địa phương cần coi trọng tỷ lệ đầu tư, cơ cấu đầu tư, giải ngân nguồn vốn và đặc biệt là phải sử dụng nguồn vốn đầu tư hiệu quả. “Nguồn vốn sử dụng không sai nhưng làm cái gì trước, làm cái gì sau thì chưa ổn, phải tính toán rất kỹ để đạt tối đa hiệu quả đồng vốn", ông Vân cho biết.

Tại buổi làm việc với thị xã Sơn Tây về Chương trình xây dựng NTM, một lần nữa, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Trưởng BCĐ Chương trình 02 Hà Nội Nguyễn Công Soái yêu cầu các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức cán bộ, đang viên và nhân dân về Chương trình xây dựng NTM. Trong khi nguồn vốn còn hạn chế, cần quan tâm triển khai các dự án không cần nhiều kinh phí như: Dồn điền đổi thửa, xây dựng làng văn hóa, thực hiện việc cưới, việc tang văn minh, sống tình làng nghĩa xóm, không sinh con thứ 3, bảo vệ môi trường… Các địa phương cũng cần xác định những việc khó, việc phức tạp để ưu tiên thực hiện trước như dồn điền đổi thửa, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, áp dụng KHKT vào sản xuất; tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng để phục vụ sản xuất như kênh muơng, thủy lợi nội đồng…