Cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc, tức Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương (CCDI) hồi tháng một cho biết đơn vị này giám sát chặt chẽ hơn các thành viên trong nội bộ, sau khi phát hiện nạn tham nhũng tại chính cơ quan này, theo SCMP.
Ngoài việc đã xử lý hơn một triệu quan chức dính líu tham nhũng tại các cơ quan nhà nước, CCDI cũng điều tra 17 quan chức là thành viên của đơn vị này từ năm 2012.
 |
| Trương Hoa Vi, thanh tra tương đương cấp thứ trưởng của CCDI, bị điều tra vì tham nhũng. Ảnh: Reuters. |
Giới quan sát nhận định đây là nét đặc trưng của Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, chống tham nhũng trở thành phong trào rộng khắp, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
Vòi vĩnh
Từ đầu năm, CCDI tuyên bố quyết tâm làm trong sạch đội ngũ, tránh tối đa chuyện “bóng tối ẩn nấp trong ánh sáng”.
Là mặt trận tiền tuyến và trung tâm trong cuộc chiến chống tham nhũng của ông Tập, CCDI trực tiếp điều tra, trừng phạt với các quan chức nhúng chàm trên khắp Trung Quốc. Tuy nhiên, cơ quan giám sát đầy quyền lực này, thừa nhận rằng họ không hoàn toàn miễn dịch với mặt trái của xã hội.
Một quan chức CCDI, chưa được tiết lộ danh tính, bị buộc tội đã vòi vĩnh nhiều đối tượng điều tra với tổng số tiền 141 triệu nhân dân tệ (20,4 triệu USD) và 1.000 chai rượu.
Các tiết lộ này gây sốc trong công chúng. Theo China Daily, từ khi hoạt động mạnh vào năm 2012, CCDI đã phải xử lý 7.900 quan chức trong nội bộ vi phạm kỷ luật.
Những điều này được hé lộ phần nào trong chương trình truyền hình thực tế của CCTV mang tên “Muốn làm được, tự mình phải làm gương”, gây chú ý cho người dân Trung Quốc hồi đầu năm.
Các quan chức CCDI bị kỷ luật, xuất hiện trong chương trình với những lời thú tội, được giới chức Trung Quốc coi là tấm gương nghiêm khắc cho người dân.
Chương trình này được giới phân tích Trung Quốc và phương Tây xem là lần “thú nhận” công khai nhất của CCDI trước nay.
Tháng 10/2016, CCTV từng phối hợp CCDI làm chương trình tương tự, cho các quan tham thú tội khi đang phải trả giá sau song sắt nhà tù.
Tin tưởng không thay được giám sát
Các vụ bắt giữ điều tra viên cấp cao của CCDI “là một sự thức tỉnh: tin tưởng vào bất cứ cán bộ đảng viên nào, cũng không thể vì thế mà thiếu giám sát”.
Động thái này của CCDI nhận được sự khen ngợi của công chúng Trung Quốc. Trong một bài viết đăng tải trên hãng thông tấn Trung Quốc Xinhua, 93% người dân khi được hỏi, nói họ hài lòng với các kết quả chống tham nhũng của chính phủ.
Trong khi đó, tờ Global Times, ấn phẩm phụ của People’s Daily, cơ quan ngôn luận Đảng Cộng sản Trung Quốc, ca ngợi chương trình của CCTV là “sự quyết tâm của đảng trong cuộc chiến chống tham nhũng và ngăn cản giới chức sa đọa”.
CCDI sau đó cũng ra tuyên bố, không quá chi tiết, song khẳng định cơ quan này sẽ “giám sát chặt chẽ quy trình làm việc”, bao gồm xử lý “rõ ràng và chính xác” trong công tác điều tra, nhận cảnh báo, tiền bạc và tài liệu các án tham nhũng.
“Sự tự giám sát của CCDI kết hợp với sự giám sát của đảng và xã hội. Tin tưởng không thay thế được giám sát. Chúng ta phải đảm bảo rằng quyền lực được đảng và nhân dân giao phó không bị lạm dụng”, trích tuyên bố của CCDI.
 |
| Chu Minh Quốc, một thành viên ủy ban CCDI, bị buộc tội tham nhũng. Ảnh: CCDI. |
Theo BBC, công tác cải tổ của CCDI còn đề cập tới việc điều chỉnh thủ tục thẩm vấn và thu thập chứng cứ, vốn là điều luôn bị truyền thông phương Tây cáo buộc “vi phạm nhân quyền”. Các điều tra viên CCDI, được cho là có quyền nhiều hơn trước, được phép bắt giữ người trên đường phố, thẩm vấn bí mật, không cần thiết phải có luật sư tham gia.
Trang web chính thức của CCDI không hề đề cập tới việc này. Một số quan chức tham nhũng, sau khi ra tù, kể với điều kiện giấu tên trên tờ Washington Post, rằng họ được điều tra viên CCDI mời tới các khách sạn địa phương để nói chuyện. “Họ không tra tấn tôi, chỉ tìm cách cho tôi hiểu rằng họ đã có mọi bằng chứng trong tay, tốt hơn hết là tôi nên nhận tội”, một quan chức giấu tên kể., sau khi ra tù.
Hồi tháng 8, CCDi tuyên bố ông Trương Hoa Vi (Zhang Huawei), thanh tra cấp thứ trưởng thuộc nhóm Thanh tra Trung ương, đã "để mất lý tưởng và niềm tin của bản thân", gây tổn hại đến danh dự CCDI.
Ông Trương bị khai trừ khỏi đảng Cộng sản Trung Quốc, sau khi cuộc điều tra kéo dài từ tháng 4, kết luận rằng ông lạm dụng chức vụ quyền hạn để trục lợi. SCMP dẫn nguồn thạo tin trong chính giới Trung Quốc, nói ông Trương tìm cách vòi vĩnh đối tượng khi xử lý một cuộc điều tra về tài chính.
| Tự tử để tránh đối mặt với CCDI Khi quan chức bị nghi dính líu tham nhũng đối diện với CCDI, họ không được liên lạc với bên ngoài trong thời gian thẩm vấn. Tài liệu điều tra sau đó được CCDI chuyển sang cơ quan công tố, sau đó thủ tục xét xử diễn ra như các vụ án thông thường. Truyền thông phương Tây trước kia chỉ trích cơ chế shuanggui (Song quy - kỷ luật nội bộ), do quá trình thẩm vấn không diễn ra công khai, và thời gian "hợp tác làm việc" của đối tượng với CCDI không có thời hạn. Tuy nhiên, CCDI cho biết các điều tra viên có thể làm việc với đối tượng trong tối đa 6 tháng, trường hợp lâu hơn cần có sự phê duyệt của lãnh đạo CCDI. Tờ Guangming Daily, có trụ sở tại Bắc Kinh, đưa con số thống kê rằng dưới thời cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào (2003 - 2012), ít nhất 68 quan chức đã tự kết liễu đời mình khi gặp rắc rối với CCDI. Từ khi ông Tập Cận Bình lên nhậm chức, chỉ trong hai năm đầu đã có ít nhất 77 quan chức tự tử để trốn tránh trách nhiệm. |
