Gói thầu số 5 Trung tâm Truyền hình VN tại Phú Yên: Đấu thầu trái luật?

Thứ Hai 31/05/2010 , 09:55 (GMT+7)

Đến nay những sai phạm vẫn chưa được giải quyết, gây bức xúc cho các DN không trúng thầu.

Cty Khánh Thuận là “nhà thầu phụ”, không đủ năng lực nhưng lại đang thi công phần chính của gói thầu số 5

NNVN đã từng phản ánh những dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu trong đấu thầu xây dựng TT Truyền hình VN tại Phú Yên. Tuy nhiên đến nay những sai phạm vẫn chưa được giải quyết, gây bức xúc cho các DN không trúng thầu.

Công trình xây dựng TT Truyền hình Việt Nam (CTXDTTTHVN) tại Phú Yên do chính Trung tâm làm chủ đầu tư. Hồ sơ mời thầu của gói thầu số 5 là toà nhà cao 7 tầng, diện tích sử dụng 3.849m2 với những hạng mục chuyên ngành như khối nhà SX chương trình, các trường quay…do Cty CP Tư vấn thiết kế và xây dựng Phú Yên (Cty CPTVTK&XDPY) lập. Ông Nguyễn Văn Thăng, Chủ tịch HĐQT Cty trên cũng là tổ trưởng tổ chấm thầu. Các nhà thầu đã gửi hồ sơ dự thầu là TCty CPXD Thương mại Việt Nam liên danh với Cty TNHH Xây dựng Khánh Thuận, Cty CPXD Ninh Thuận, Cty XD Hiệp Hoà...

Kết quả, ngày 10/11/2009, chủ đầu tư thông báo liên danh TCty CPXD Thương mại- Cty TNHH Xây dựng Khánh Thuận trúng thầu với hình thức hợp đồng trọn gói, thời gian thực hiện hợp đồng 540 ngày. Lý do trúng thầu do chủ đầu tư đưa ra là trong liên danh giữa TCty CPXD Thương mại Việt Nam và Cty TNHH Xây dựng Khánh Thuận thì TCty CPXD Thương mại Việt Nam là nhà thầu chính, còn Khánh Thuận là nhà thầu phụ. Và nhà thầu chính đã đạt được những tiêu chí trong hồ sơ mời thầu.

Cách chấm thầu này ngay lập tức đã bị phản ứng gay gắt. Luật Đấu thầu quy định “Nhà thầu tham gia đấu thầu một cách độc lập gọi là nhà thầu độc lập. Nhà thầu cùng với một hoặc nhiều nhà thầu khác tham gia đấu thầu trong một đơn dự thầu thì gọi là nhà thầu liên danh”. Luật cũng quy định trong liên danh không có nhà thầu phụ, tất cả đều là nhà thầu chính, và đều phải đạt được các tiêu chí do hồ sơ mời thầu quy định. Điều đó có nghĩa là, trong liên danh giữa hai hoặc nhiều nhà thầu, khi một thành viên của liên danh không đủ tiêu chuẩn về kinh nghiệm, năng lực thi công do hồ sơ mời thầu quy định, thì liên danh không thể trúng thầu. Trong liên danh TCty CPXD Thương mại Việt Nam- Cty TNHH Xây dựng Khánh Thuận, thì Khánh Thuận hoàn toàn không đáp ứng được một yêu cầu tối thiểu nào do hồ sơ mời thầu quy định.

Điều không ai có thể ngờ được là trong quá trình xét và chấm thầu, những thông tin quan trọng bậc nhất theo quy định là phải bảo mật lại được tiết lộ ra ngoài, từ chủ trương chấm thầu chỉ chấm một thành viên trong liên danh đến nội dung những cuộc họp mở rộng giữa chủ đầu tư và tổ chấm thầu…Tại biên bản làm việc giữa Tổ công tác của Đài THVN với Cty CPTVTK&XDPY ngày 16/3/2010, ông Nguyễn Văn Thăng, Chủ tịch HĐQT Cty, tổ trưởng tổ chấm thầu, đã phải thừa nhận việc để lộ thông tin và phải nhận trách nhiệm. Làm việc với báo chí, ông Đinh Văn Mẹo, thành viên tổ chấm thầu, đã phải kêu lên “Chủ đầu tư can thiệp quá sâu vào công việc của tư vấn”.

Để làm rõ đơn khiếu nại của một số nhà thầu khác xung quanh việc đấu thầu gói thầu số 5, Tổng giám đốc Đài THVN đã cử một tổ công tác do bà Vũ Thị Thanh Tâm, quyền Trưởng ban Kiểm tra của Đài THVN làm tổ trưởng vào Phú Yên xác minh. Ngày 16/3/2010, Tổ công tác đã có buổi làm việc với Cty CTCPTVTKPY- đơn vị tư vấn thầu gói thầu số 5, buổi làm việc đã được lập biên bản làm việc (BBLV). Tiếp theo, ngày 29/4/2010, bà Vũ Thị Thanh Tâm ký công văn số 598/THVN-KT trả lời khiếu nại của Cty XD Hiệp Hoà. Đặt 2 văn bản này cạnh nhau, chúng tôi thấy 2 thái độ của cùng 1 người ký trái ngược nhau một cách kỳ lạ.

Thứ nhất, BBLV cho thấy, ngay từ đầu, tổ công tác đã rất kiên quyết làm sáng tỏ vấn đề cũng như trách nhiệm của đơn vị tư vấn là Cty CPTVTKPY trong việc để lộ thông tin. Điều đó có nghĩa là việc để lộ thông tin là có thật. Ông Nguyễn Văn Thăng, Chủ tịch HĐQT của Cty CPTVTKPY, đồng thời là tổ trưởng tổ chấm thầu gói thầu số 5, đã phải thừa nhận “Khi lộ thông tin, công ty tư vấn chưa có văn bản cho chủ đầu tư để xử lý dứt điểm. Việc này công ty xin nhận thiếu sót và trách nhiệm”. Thế mà không hiểu sao trong CV 598, bà Vũ Thị Thanh Tâm lại hoàn toàn bỏ qua sai sót, trách nhiệm này của ông Nguyễn Văn Thăng, mà đổ thừa cho Cty XD Hiệp Hoà…tố cáo sai.

Thứ hai, điều quan trọng nhất, có phải chỉ là “lỗi do câu chữ” trong hồ sơ mời thầu (HSMT) hay không? Là chủ tịch HĐQT của một Cty tư vấn, người trực tiếp soạn thảo HSMT gói thầu số 5, đồng thời là tổ trưởng tổ chấm thầu, ông Nguyễn Văn Thăng chắc chắn phải là người hiểu sâu sắc về Luật Đấu Thầu (LĐT). Trong LĐT không có khái niệm nhà thầu chính trong một liên danh dự thầu mà chỉ có khái niệm “nhà thầu đứng đầu liên danh” trong liên danh đó. Hai khái niệm trên hoàn toàn khác nhau. Không thể dùng khái niệm “nhà thầu chính trong liên danh” để chỉ “nhà thầu đứng đầu liên danh” được. Tại sao ông Thăng không viết thẳng “nhà thầu đứng đầu liên danh” vào trong HSMT mà lại phải “tự sáng tạo” ra một khái niệm không có trong luật để chỉ nó, để rồi cuối cùng lại đưa ra lý giải là chỉ “sai sót về chữ nghĩa”?

Sai lầm nghiêm trọng và rõ ràng như vậy, nhưng lại được bà Vũ Thị Thanh Tâm bênh vực khá nhiệt thành. Và để cho sự bênh vực có thêm tính thuyết phục, trong CV 598 bà hết thanh minh rằng đã đi hỏi cơ quan này, cơ quan nọ, lại “đá ngược cái sai” lại cho người khiếu nại, rằng sao không thắc mắc từ đầu, mặc dầu trong BBLV, tổ công tác do bà làm tổ trưởng đã nói thẳng thừng với ông Nguyễn Văn Thăng rằng “Là công ty tư vấn mà các ông làm việc thiếu chuyên nghiệp”.

Nếu chỉ có vậy thôi, thì cách giải thích của ông Nguyễn Văn Thăng là “sai sót về chữ nghĩa” có thể chấp nhận được. Nhưng đọc tiếp HSMT do ông soạn thảo, đến chương III (tiêu chuẩn đánh giá và nội dung xác định giá đánh giá), thì chúng tôi thấy đây hoàn toàn không còn là sự “sai sót về chữ nghĩa” nữa, mà là một ý đồ hẳn hoi. Sau khi đã đánh tráo khái niệm “nhà thầu đứng đầu trong liên danh” trong LĐT bằng khái niệm do mình nghĩ ra là “nhà thầu chính trong liên danh”, trong chương “đánh giá” này, những phần yêu cầu kinh nghiệm chung về thi công xây lắp; kinh nghiệm thi công xây lắp mới; năng lực kỹ thuật; nhân sự chủ chốt của nhà thầu, sau khi nêu những yêu cầu cụ thể, ông đều chỉ đưa ra một tiêu chí: nếu là nhà thầu liên danh thì nhà thầu chính phải đạt tiêu chuẩn này.

Chính điều này đã làm cho Cty XD Khánh Thuận, một công ty không có đủ một tiêu chuẩn tối thiểu nào về năng lực để có thể tham gia đấu thầu, được trúng thầu nhờ liên danh với một “nhà thầu chính trong liên danh”. Cách ra đầu bài và cách chấm bài của ông Nguyễn Văn Thăng thật đặc sắc. Ông đã đánh tráo khái niệm khiến đầu bài sai, rồi lại chấm cái sai đó thành cái đúng, và cuối cùng thì chỉ một câu tưng tửng “sai sót về chữ nghĩa”, là xong.

Thanh Vũ