Hà Nội nâng cao chất lượng giống vật nuôi

Hà Nội có đàn gia súc, gia cầm lớn ở TOP đầu cả nước với tổng đàn lợn 1,42 triệu con, gia cầm trên 23 triệu con, trâu bò gần 160 ngàn con. Năm 2013, giá trị SX chăn nuôi đạt 52,1% tỷ trọng trong nông nghiệp.

Nét nổi bật của Hà Nội trong những năm qua là phát triển chăn nuôi theo vùng, xã trọng điểm, chăn nuôi quy mô lớn ngoài khu dân cư. Đặc biệt đã hình thành các chuỗi liên kết từ SX đến giết mổ, chế biến tiêu thụ sản phẩm theo mô hình “từ nông trại đến bàn ăn của mỗi gia đình”. Để chăn nuôi có bước phát triển hiệu quả, công tác nâng cao chất lượng giống gia cầm được đặt lên hàng đầu, vì đây là yếu tố quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế.

Với chăn nuôi bò sữa, nhìn lại trước năm 2009, tổng đàn bò sữa chỉ trên 7 ngàn con, chất lượng giống thấp, sản lượng sữa chỉ đạt dưới 4 ngàn lít/chu kỳ/con (305 ngày), bò Holstein Friesian (HF) F3 đạt dưới 35%, còn chủ yếu bò HFF1, HFF2 chiếm trên 60%, bò sữa thuần chủng, số lượng quá ít với tỷ lệ dưới 5%.

Bò sữa chủ hộ ông Khanh ở Ba Vì

5 năm trở lại đây, TP đã triển khai nhiều chính sách như hỗ trợ nhập giống bò sữa ngoại và mua ngoài TP bò cái sữa HFF2 trở lên, phối tinh bò sữa nhập ngoại, tinh phân ly giới tính... Đến nay, số lượng và chất lượng đàn bò sữa toàn TP đã được cải thiện đáng kể, được người chăn nuôi đánh giá cao với tổng đàn đạt trên 13 ngàn con, tỷ lệ bò cái HFF3 chiếm trên 65%, bò HFF2, HFF1 dưới 25%, bò thuần chủng đạt trên 10%. Năng suất sữa bình quân hiện tại đạt 4,5 tấn/con/chu kỳ. Đặc biệt với bò sữa, bước đầu (năm 2012) đưa tinh phân ly giới tính vào đến nay đã có hiệu quả tốt được người dân ghi nhận đánh giá cao.

Về chăn nuôi bò thịt, kết quả nổi bật trong nâng cao chất lượng giống là đưa giống bò chất lượng cao vào thực tiễn SX. Sau khi chương trình Sind hóa đàn bò thành công, Hà Nội đã có đàn bò cái nền tốt nên việc đưa giống bò chất lượng cao vào là rất phù hợp, một bước đi tất yếu. Một số giống bò chất lượng cao được tập trung đưa vào trên nền bò lai Sind thời gian quan là bò Droughmater, Brahman, bò BBB (Blanc-Blue-Belgium), Angus...

Để khuyến khích việc đưa các giống bò này vào nhanh thực tiễn SX, TP đã có chính sách hỗ trợ miễn phí cho người chăn nuôi khi áp dụng phương pháp lai thụ tinh nhân tạo (TTNT). Đồng thời tăng cường các hình thức tuyên truyền, tập huấn đến người dân, đào tạo đội ngũ dẫn tinh viên có tay nghề cao để thực hiện tốt công tác TTNT bò.

Đến nay đã có bước chuyển biến tích cực, đa số người chăn nuôi đã áp dựng phương pháp TTNT cho bò, đàn bò đực trên địa bàn TP đã giảm đáng kể, chỉ còn gần 300 con. Đây chính là một thành công lớn sau 5 năm thực hiện nâng cao chất lượng giống bò thịt.

Chỉ tính riêng trong năm 2013, gần 20 ngàn bê lai chất lượng cao sinh ra, bê sinh trưởng nhanh, hiệu quả kinh tế cao. Bê nuôi từ khi sơ sinh đến 3 tháng tuổi đạt 90 - 120 kg/con, đến 6 tháng tuổi đạt 150 - 200 kg/con, 12 tháng đạt trên 300 kg/con.

Trong chăn nuôi lợn, trước đây, chủ yếu theo phương thức truyền thống, người dân vẫn sử dụng các giống lợn địa phương vừa tiêu tốn thức ăn và chất lượng thịt xẻ thấp, hiệu quả chăn nuôi không cao. 5 năm qua, TP tập trung việc cải tạo và phát triển chăn nuôi lợn hướng nạc, hỗ trợ các trang trại chăn nuôi theo công nghệ tiên tiến, như cải tạo chuồng nuôi từ chuồng hở sang chuồng kín.

Đến nay, chất lượng giống lợn trên địa bàn TP có bước chuyển biến tích cực, với số lượng đàn nái đạt 153,7 ngàn con trong đó tỷ lệ lợn nái ngoại thuần chủng đạt trên 20% tổng đàn nái. Đàn lợn đực giống với tổng số với 2.086 con trong đó lợn đực cao sản dùng khai thác tinh nhân tạo chiếm 16% tổng đàn đực giống.

Một số cơ sở SX giống lợn chất lượng cao đang có uy tín như trang trại ông Nguyễn Đắc Cử ở Sơn Tây, ông Nguyễn Văn Thanh ở Ứng Hòa, đây là những cơ sở với trang trại quy mô hàng ngàn lợn giống ông, bà nhằm cung cấp cho các hộ chăn nuôi trên địa bàn TP và các tỉnh lân cận.

Về chăn nuôi gia cầm, thủy cầm nét nổi bật về nâng cao chất lượng giống những năm qua là tăng cường đưa các giống mới có năng suất, chất lượng cao vào SX; cùng với việc duy trì và phát triển các giống bản địa như giống gà Ri, gà Mía, vịt Cỏ… nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Các giống nhập nội chủ yếu những năm qua là gà bố mẹ, đến nay đã SX 54.702.980 con giống/năm, trong đó trại giống của nước ngoài 96.000 con; các công ty trong nước 349.000 con; các trang trại 64.000 con; nông hộ 64.300 con. Nhu cầu sử dụng 27.000.000 con giống /năm; xuất ra các tỉnh 27.702.980 con.

Ông Nguyễn Tích Phương ở Chương Mỹ chuyên cung cấp gà D300

Trong chăn nuôi nông hộ, điển hình về giống gia cầm, từ năm 2012 đưa giống gà kiêm dụng thịt - trứng từ Cộng hòa Séc là Dominant Patridge (thường gọi là gà D300). Giống gà này có nhiều đặc điểm giống với gà ta của VN và cũng phù hợp với điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng, khí hậu tại VN. Đến nay đã cho hiệu quả rõ rệt, đáp ứng nhu cầu người chăn nuôi cũng như thị hiếu người tiêu dùng.

Về thủy cầm chủ yếu tập trung chủ yếu ở một số huyện như Phú Xuyên, Thường Tín. Đến nay tổng số thủy cầm là 12.780 con, SX 700 ngàn con giống/năm, cung cấp cho 31 tỉnh, thành. Máy ấp nở có 1.024 máy, trong đó 69 máy công suất 10.000 - 30.000 quả, 240 máy công suất 31.000 - 50.000 quả, 640 máy công suất 51.000 - 100.000 quả, 75 máy công suất trên 100.000 quả.

Công tác nâng cao chất lượng giống 5 năm qua đạt được hiệu quả trên do TP có chính sách phù hợp, bên cạch đó ngành Nông nghiệp Hà Nội đã làm tốt công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn đến người dân. Hàng năm đã có hàng ngàn lượt người chăn nuôi được tập huấn, hàng trăm cán bộ kỹ thuật được đào tạo nghề TTNT chuyên sâu. Đã tổ chức hội thi dẫn tinh viên giỏi, hội thi bò sữa, bò thịt, hội thi hộ chăn nuôi bò giỏi.

Năm 2013 đã tổ chức Hội chợ chăn nuôi thú y, thủy sản trong đó việc giao dịch về giống vật nuôi được nhiều tổ chức cá nhân trong nước, nước ngoài rất quan tâm. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc nâng cao chất lượng giống vật nuôi trong 5 năm qua trên địa bàn TP cũng gặp không ít khó khăn như sự quan tâm của các cấp các ngành ở một số địa phương chưa thật sự quan tâm chú trọng.

Phương thức chăn nuôi hiện còn trên 60% là nhỏ lẻ, giá cả thị trường, thức ăn chăn nuôi, giá giống quá nhiều biến động, không ổn định. Đặc biệt công tác quản lý giống, việc giám định bình tuyển bò chưa được triển khai đồng bộ, chưa xây dựng được vùng chuyên canh SX giống chất lượng cao. Việc xuất, nhập, lưu thông con giống quản lý còn thiếu chặt chẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả phát triển giống trên địa bàn TP.

Về định hướng công tác phát triển giống trong những năm tới, với bò sữa áp dụng thí điểm cấy phôi, tăng số lượng bò được áp dụng bằng tinh phân ly giới tính, với bò thịt, đưa tiếp một số giống như bò Charolais, Angus, Lymousine… với lợn và gia cầm tập trung giữ các giống bản địa nuôi mang lại hiệu quả kinh tế, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng.

Bên cạnh đó tập trung xây dựng các vùng, các xã trọng điểm chuyên canh SX giống nhằm đáp ứng phát triển giống tại chỗ và cung cấp cho các tỉnh, thành. Xây dựng nhãn hiệu thương hiệu về chất lượng giống để tạo sự phát triển bền vững, hiệu quả. Đây cũng là một xu thế tất yếu của Thủ đô phát triển chăn nuôi theo hướng công nghệ cao trong thời gian tới.