Hà Tĩnh- Lửng lơ tai họa

Hà Tĩnh, một trong những địa phương có nhiều mỏ đá đang khai thác. Điều dễ nhận thấy, dù đã từng xảy ra nhiều thảm nạn, nhưng việc thực hiện đảm bảo an toàn lao động ở các mỏ đá vẫn chưa được cải thiện.

>> Những ẩn họa mang tên ''Lèn Cờ''
>> Bồng Miêu sa khoáng hại người

Về lại mỏ đá Rú Mốc (xã Thạch Bàn, Thạch Hà), nơi cách đây hơn 3 năm đã từng xảy ra vụ sập mỏ đá kinh hoàng, làm 7 người chết và 1 người bị thương, chúng tôi vẫn còn nguyên cảm giác ớn lạnh về những đau thương, chết chóc. Sau 2 năm đóng cửa cấm khai thác, nay mỏ đá đã được chính quyền cấp phép trở lại cho một Cty vào tiếp tục khai thác. Sau loạt mìn phá đá làm rung chuyển đất trời, phải mất mấy phút chờ đợi cho đám bụi đá và khói thuốc mìn bay ra phía biển chúng tôi mới tiếp cận được những phu đá.

Chị Nguyễn Thị Hải, công dân xóm 7, xã Thạch Bàn tháo vội đôi găng tay, cởi chiếc khẩu trang rồi kể, giọng ho sù sụ có lẽ do bụi đá: “Tôi vẫn còn nhớ như in, lúc đó khoảng 4 giờ chiều ngày 27/12/2007, khi tôi cùng với hơn 10 người cả nam lẫn nữ đang bốc đá nơi giao nhau giữa 2 ràm (2 phần), ràm ông Nguyễn Trọng Nam và ràm của ông Đào Xuân Sơn thì nghe loạn xạ những tiếng kêu thất thanh: đá sập, đá sập… Mọi người ngơ ngác chưa định hướng được nơi đá sập, theo quán tính chen lấn nhau chạy ra cửa hầm nhưng tất cả đã quá muộn. Hàng trăm tảng đá bất ngờ ụp xuống vùi lấp nhiều người. Tôi may mắn thoát chết nhờ bốc đá ngoài mép ràm nhưng những người hàng xóm của tôi đều bị chôn vùi dưới núi đá”.

 Bảy người dân 4 thôn 5, 6, 7, 8 phải bỏ mạng lại nơi Rú Mốc, cả làng quê chìm trong tang tóc. "Vì nhà nghèo, không có việc gì khác nên chúng tôi đành phải đi bốc đá suốt đời thôi. Nhiều gia đình còn cha truyền con nối theo cái nghề nặng nhọc nguy hiểm này, thấy nhiều người chết như đợt rồi cũng sợ nhưng không làm thì lấy gì ăn" - chị Hải nói.

Ngoài vụ sập mỏ đá thương tâm ở Rú Mốc, ở Hà Tĩnh cũng đã xảy ra nhiều vụ tai nạn mỏ đá thương tâm khác. Trong năm 2010, ngay địa bàn thị xã Hồng Lĩnh cũng đã xảy ra 2 vụ tai nạn làm 3 người chết, nhiều người bị thương, như trường hợp chị Phan Thị Nguyệt ở phường Nam Hồng, trong lúc bốc đá lên xe bất ngờ một tảng đá lớn từ trên núi đổ ập xuống khiến chị Nguyệt chết thảm. Phần lớn những vụ tai nạn kể trên đều xảy ra ở các HTX khai thác đá do tư nhân đứng ra làm chủ.

“Những chủ khai thác đá ở khu vực thị xã này chỉ biết đến lợi ích của họ, còn tính mạng của các công nhân và người dân sống xung quanh khu vực mỏ như chúng tôi thì chẳng ai thèm đếm xỉa đến. Bởi khi nổ mìn họ cứ để nổ tứ tung, không tuân thủ giờ giấc, không cảnh báo cho dân biết để mà tránh, nhiều lúc đang nằm ngủ mà đá cứ rơi đôm đốp trên mái nhà, ngoài sân, chúng tôi thực sự bức xúc đến mức phát điên trước việc xem thường tính mạng người dân của những ông chủ khai thác đá ở đây” - một người dân sống gần mỏ đá ở Hồng Lĩnh cho biết.

Kể về những ẩn họa trong khai thác mỏ, ông Nguyễn Văn Hải - Phó Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh vẫn còn "cảm ơn trời đất" vì trong năm 2010, trên địa bàn suýt nữa đã xảy ra một vụ chết tập thể. "Tại một mỏ đá tư nhân, sau khi tra kíp mìn xong thì cơn giông ập đến, hàng chục con người vừa mới ra khỏi ràm đá để trú mưa thì bất ngờ có sét đánh và mìn nổ đồng loạt. May mà đám công nhân kia đã chạy đi trú, nếu có sét sớm hơn ít phút, chắc chắn hàng chục công nhân tại mỏ đá này đã bị thiệt mạng!” - ông Hải nhớ lại.

Cũng theo ông Hải, phần lớn các mỏ tư nhân khai thác đều không đảm bảo an toàn lao động, chế độ chính sách cho người công nhân cũng không thực hiện nên khi xảy ra sự cố, người dân rơi vào tình cảnh chết oan. Rất nhiều người dân đã bỏ mạng trên những lèn đá ở Hà Tĩnh. Trong tương lai, liệu có xảy ra những vụ việc đau lòng như vậy nữa hay không, sẽ chẳng ai dám trả lời nếu tình trạng khai thác mỏ đá vẫn duy trì như hiện nay.