Hà Tĩnh ưu tiên tái cơ cấu ngành nông nghiệp

Để hiểu được cách làm hay của địa phương, PV Báo NNVN đã có cuộc trao đổi với ông Lê Đình Sơn (ảnh), Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Thưa ông, Hà Tĩnh có miền núi, đồng bằng và ven biển, vậy nội dung cần phải làm ngay để định hướng cho tái cơ cấu nông nghiệp ở Hà Tĩnh là gì?

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp là yêu cầu khách quan, là một chủ trương lớn của Chính phủ. Hà Tĩnh là địa phương sớm thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, bắt đầu từ năm 2011 và đạt được những kết quả bước đầu quan trọng; tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành giai đoạn 2011-2014 đạt 4,4%/năm; đến nay đã hình thành mới được 3.524 mô hình SX có hiệu quả cao, thu nhập trên 100 triệu đồng/năm đến hàng tỷ đồng, góp phần quan trọng thực hiện Đề án phát triển SX, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn trong xây dựng NTM.

Thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo Quyết định số 899/QĐ-TTg ngày 10/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Tĩnh đã ban hành đề án của tỉnh với định hướng tập trung phát triển các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa chủ lực có lợi thế, đặc biệt là có giá trị gia tăng cao và xây dựng được liên kết SX theo chuỗi giá trị với 3 vùng sinh thái (miền núi, đồng bằng, ven biển).

Hiện nay, tỉnh đang tập trung chỉ đạo, triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp của đề án, trọng tâm hướng vào 4 nội dung cơ bản sau đây:

- Khuyến khích phát triển mạnh các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa chủ lực, nhất là các sản phẩm có lợi thế lớn của tỉnh, như lợn, bò, hươu, tôm, rau củ quả công nghệ cao, cam chất lượng cao, bưởi Phúc Trạch.

- Tiếp tục khuyến khích mạnh mẽ DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn bằng các cơ chế, chính sách; phát triển hình thức tổ chức SX vừa tập trung vừa phân tán, đồng nhất về giống, công nghệ SX, để tạo sự đồng nhất về sản phẩm, có quy mô lớn và hàm lượng khoa học cao trong sản phẩm, xây dựng thương hiệu, nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

- Tăng cường ứng dụng khoa học và công nghệ trong SXNN, đặc biệt là khâu SX giống, trong đó ưu tiên thỏa đáng cho SX giống lợn, bò, tôm, cá, hươu, lúa, rau củ quả... nhất là các loại giống để phát triển liên kết chăn nuôi quy mô vừa và nhỏ, phát triển kinh tế nông hộ nhằm thực hiện tốt Quyết định số 50/2014/QĐ-TTg ngày 04/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nâng cao hiệu quả chăn nuôi nông hộ giai đoạn 2015-2020.

- Đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai sâu rộng các chính sách của Trung ương, của tỉnh đã ban hành, trong đó: Vừa ưu tiên phát triển liên kết giữa hộ nông dân với DN từ SX đến tiêu thụ sản phẩm; vừa tập trung khuyến khích tạo bước đột phá về thu hút đầu tư phát triển, mở rộng quy mô, hình thành vùng SX hàng hóa tập trung.

Tóm lại, tập trung thực hiện tái cơ cấu hiện nay là: Liên kết hoá trong SX, DN hoá trong chuỗi giá trị, quốc tế hoá trong khoa học công nghệ và thị trường, xã hội hoá trong SX và nguồn lực.

Theo tinh thần Nghị quyết số 90, 91 của HĐND tỉnh thì Hà Tĩnh đặt mức hỗ trợ lớn cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp ở nhiều lĩnh vực. Vậy nguồn lực để bảo đảm các khoản hỗ trợ này từ đâu?

Những năm qua, mặc dù trong điều kiện ngân sách còn hạn chế, nhưng Hà Tĩnh đã ưu tiên bố trí ngân sách các cấp khá cao để hỗ trợ phát triển SXNN, nông thôn. Trước năm 2010, mỗi năm chỉ dành 5-7 tỷ đồng cho chính sách nông nghiệp, thì giai đoạn 2011-2014 tổng kinh phí hỗ trợ là 345 tỷ đồng, bình quân 86,25 tỷ đồng/năm.

Để thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, gắn với xây dựng NTM, HĐND tỉnh đã ban hành một số chính sách khuyến khích thực hiện tại Nghị quyết 90, chính sách hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm tại Nghị quyết 91 (theo các khâu của chuỗi sản phẩm, từ giống, khoa học công nghệ, tổ chức SX, đến bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm). Với dự toán kinh phí thực hiện giai đoạn 2015-2020 theo Nghị quyết 90 là 825 tỷ đồng (trung bình 137,5 tỷ đồng/năm), Nghị quyết 91 là 231 tỷ đồng (trung bình 38,5 tỷ đồng/năm).

Bộ trưởng Cao Đức Phát (thứ 2 từ trái sang) kiểm tra vùng SX rau quả công nghệ cao ở xã Thạch Văn, huyện Thạch Hà

Nguồn kinh phí thực hiện chính sách từ ngân sách tỉnh, ngân sách huyện và bố trí lồng ghép các nguồn vốn (Chương trình MTQG, nguồn kinh phí sự nghiệp, nguồn hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách Trung ương, kinh phí phát triển kinh tế tập thể, nguồn vốn quốc tế và các nguồn vốn hợp pháp khác).

Đối với phần ngân sách tỉnh, với tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh tăng khá cao, năm 2013 đạt 5.418 tỷ đồng, phấn đấu năm 2014 đạt trên 11.000 tỷ đồng và tiếp tục phấn đấu duy trì tốc độ tăng thu ngân sách cao trong năm 2015 và những năm tiếp theo. Từ nguồn thu ngân sách, tỉnh chủ trương ưu tiên thoả đáng cho thực hiện các chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn và xây dựng NTM.

Tuy vậy, để đảm bảo nguồn lực cho thực hiện các chính sách nêu trên, Hà Tĩnh đề nghị tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ từ Trung ương thông qua hỗ trợ trực tiếp cũng như lồng ghép qua các chương trình, dự án.

Chương trình phát triển SX rau xanh trên cát hoang hóa có ý nghĩa rất lớn cả về kinh tế và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, chi phí cho SX công nghệ cao là rất lớn trong khi các sản phẩm bán giá bằng các loại sản phẩm thường. Về lâu dài, câu chuyện này sẽ được giải quyết ra sao?

Hà Tĩnh đã thực hiện thành công mô hình SX rau, củ, quả công nghệ cao trên cát ven biển; xác định được một số giống thích ứng và có hiệu quả cao, như: Củ cải trắng lớn, củ cải trắng nhỏ, cải bẹ, măng tây… đạt năng suất từ 52-58 tấn/ha, mở ra hướng mới để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân và bảo vệ môi trường sinh thái vùng ven biển.

Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người SX, ngành nông nghiệp Hà Tĩnh sẽ tập trung thực hiện một số giải pháp như, tiếp tục mở rộng diện tích, ứng dụng công nghệ cao để SX ra sản phẩm rau, củ, quả "tươi, sạch" với số lượng lớn, đồng nhất chất lượng; tổ chức SX theo hình thức liên kết với DN, theo hợp đồng SX và bao tiêu sản phẩm. Trong đó, Tổng Cty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh là DN chủ lực, “đầu kéo” trong chuỗi liên kết SX, tiêu thụ sản phẩm.

Đồng thời thu hút các DN trong và ngoài tỉnh, kể cả các DN nước ngoài vào đầu tư xây dựng chuỗi liên kết. Nghiên cứu, thử nghiệm, đưa các giống mới, công nghệ cao, hệ thống tưới chuẩn (tưới nước tiết kiệm) vào SX để hoàn thiện quy trình canh tác, sử dụng hợp lý phân bón, thuốc BVTV, các khâu dịch vụ đầu vào nhằm giảm giá thành SX.

Thực hiện kế hoạch SX theo hướng “rải vụ” trên cơ sở nhu cầu thị trường, nhằm tránh tình trạng thu hoạch, xuất bán lượng sản phẩm quá lớn trong một thời điểm, hoặc trùng với thời vụ SX rau, củ, quả đại trà của bà con nông dân.

Tập trung tuyên truyền, thực hiện tốt chính sách hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm rau, củ, quả theo Nghị quyết 91 của HĐND tỉnh, nhất là về hỗ trợ xây dựng kho đông lạnh, xe lạnh vận chuyển, hỗ trợ biến động giá thị trường, tiến tới xúc tiến đầu tư xây dựng Nhà máy chế biến rau củ quả, hướng tới XK. Đẩy mạnh việc xây dựng và phát triển thương hiệu “Rau tươi sạch Hà Tĩnh”; hỗ trợ các DN trong việc tìm kiếm, xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Xin cảm ơn ông!