Trẻ 12 tuổi cũng bị hóc
Khoa Hô hấp - Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiến hành nội soi gắp thành công chiếc đinh ghim sắt đế nhựa dùng để ghim giấy trong phế quản bé gái Nguyễn Thị Th. (12 tuổi, tỉnh Sơn La).
 |
| Cách vỗ lưng để tống dị vật ra ngoài |
Theo người nhà bệnh nhân, chiều ngày 17/5, trong lúc chơi đùa với em gái ở nhà, bé Th. nhặt được chiếc đinh ghim bằng sắt có đế nhựa loại thường dùng để ghim giấy nên đã cầm nghịch chơi, trong lúc chơi bé cho đinh ghim vào miệng và bị sặc.
Sau tai nạn, bé ho sặc sụa, khạc ra máu, nôn nhiều nên được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Mộc Châu (Sơn La) khám. Tại đây, qua chụp X-quang các bác sĩ xác định lồng ngực cháu bé có dị vật hình đinh ghim. Bé Th. được chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương để theo dõi và tiếp tục điều trị.
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, các bác sĩ tiến hành chụp X-quang và hình ảnh chụp cho thấy có dị vật là một chiếc đinh ghim dài khoảng 1,5cm nằm trong đường thở của trẻ. Trẻ được chuyển phòng mổ để nội soi phế quản lấy dị vật. Rất may chiếc đinh ghim được lấy ra kịp thời nên đã không nguy hại đến tính mạng của bé.
Một trường hợp sặc dị vật khác điều trị tại Khoa Quốc tế - Bệnh viện Nhi Trung ương là bé trai 1 tuổi, quốc tịch Úc, bé trai nhập viện ngày 20/5 do nghi ngờ sặc dị vật sau ăn.Theo người nhà bệnh nhi, trước khi nhập viện một ngày, sau khi ăn trẻ bị ho sặc sụa, thở rít nên đã được người nhà chuyển thẳng đến Bệnh viện Nhi Trung ương khám. Tại đây, các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn và quyết định nội soi tìm dị vật đường thở cho bé trai. Sau gần 10 phút làm việc, ê kíp nội soi đã gắp ra được dị vật là đầu hạt ngô trong khí quản của bé trai.
BS Lê Thanh Chương - Khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Mỗi năm bệnh viện tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện do sặc dị vật, có tuần tới 4-5 ca. Dị vật thường là hạt thực vật (lạc, na, ngô…) hoặc đồ chơi (hạt vòng, đèn nhỏ, còi nhỏ, lò xo…) Đặc biệt một số trường hợp trẻ nuốt phải các vật sắc nhọn như đinh vít, đinh ghim, kim băng… đe dọa thủng đường thở gây nguy hiểm đến tính mạng”.
Có thể tử vong sau 5- 6 phút hóc dị vật
BS Lê Thanh Chương cũng cho biết thêm, mọi lứa tuổi đều có thể bị dị vật đường thở, hay gặp nhất là trẻ dưới 3 tuổi. Sặc dị vật có thể gây tử vong ngay do bít tắc đường thở hoặc để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy hô hấp, ho máu, tràn khí, viêm phổi tái diễn… Khi bị sặc dị vật, trẻ cần được sơ cứu kịp thời, đúng cách và được đưa ngay đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị.
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (nguyên Trưởng khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai) cho biết thêm, chỉ 5- 6 phút dị vật chèn đường thở nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ khiến bé ngừng thở, suy hô hấp dẫn tới tử vong. Tuy nhiên, khi sặc sữa, sặc cháo, hay hóc dị vật (thực phẩm cứng, đồ vật nhỏ…), cha mẹ hoặc người giữ trẻ cần bình tĩnh và xử lý thật nhanh những thao tác như sau:
Một tay giữ bé, một tay dùng lòng bàn tay vỗ thật mạnh 5-7 cái vào lưng bé, chỗ giữa hai xương bả vai. Hành động này sẽ khiến áp lực trong lồng ngực trẻ tăng lên để tống đẩy dị vật ra ngoài.
Sau khi thực hiện xong mà trẻ vẫn khó thở và tím tái, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa, dùng hai ngón trỏ ấn nhanh, mạnh, đột ngột vào xương ức. Nếu thấy cháo, sữa, canh… chảy từ mũi, miệng ra, cha mẹ cần hút sạch để thông đường thở cho con. Việc này cần làm sớm để tránh sữa không ứ đọng trong mũi, miệng.
Đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi, phụ huynh có thể dùng phương pháp vỗ lưng ấn ngực. Lấy 3 ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa chĩa ra) ấn mạnh 5 lần vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Làm động tác này tới khi nào bé thấy đỡ hơn, tỉnh táo hơn. Song song với việc đó là gọi xe cấp cứu.
Với những bé còn tỉnh táo, nói được, cha mẹ nên để trẻ đứng thẳng. Một người đứng ra sau lưng, ôm ngang thắt lưng bé, một tay tạo thành nắm đấm ấn mạnh lên vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên liên tiếp.
Trường hợp trẻ hôn mê, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa. Người sơ cứu quỳ gối, nắm 2 bàn tay thành 2 nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh liên tiếp tới khi nào bé tỉnh. Sau đó đưa bé ngay vào viện.
Đối với người lớn, PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng khuyên người thân nên bình tĩnh, đỡ bệnh nhân đứng thẳng, mặt hướng về phía trước. Hai tay thả lỏng, hai tay đưa về phía trước ôm ngang bụng, sau đó bế thốc nhẹ từng nhịp.
