Hết cứu chuối, giờ lại cứu đường

Trách ai bây giờ?

Hiện nay, ở một số nơi ở miền Tây đang kêu gọi “giải cứu” cho nhà máy đường (NMĐ) bằng cách vận động CBCNV mua đường nhằm giải phóng hàng tồn kho, bởi dù giá đường giảm sâu còn 12.000 đồng/kg nhưng vẫn không bán được. Trong đó, Cty CP Mía đường Cần Thơ (Casuco) tồn kho khoảng 30.000 tấn vừa được tỉnh Hậu Giang kêu gọi CBCNV và nhân dân trong tỉnh mua "giải cứu" lượng đường tồn kho của Casuco.

Mặc dù giá mía xuống thấp nhưng nông dân Tây Ninh vẫn chưa “bỏ mía trồng mì” bởi cây nào cũng đang gặp “nạn”

Ông Nguyễn Văn Hải, Tổng Thư ký Hiệp hội Mía đường VN cho biết lượng đường tồn kho trong cả nước hiện đã trên 300 ngàn tấn. Nguyên nhân chính là cạnh tranh không lại đường nhập lậu. Mặt khác, thời gian này được cho là buổi “giao thời” về hội nhập ATIGA (Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN) mà thuế suất nhập khẩu đường từ ASEAN về Việt Nam xuống còn 0%, nên tâm lý của các nhà phân phối e ngại không dám tích trữ hàng vì lo sợ đường ngoại có giá rẻ sắp tới đổ về Việt Nam.

Điều đáng nói, “căn bệnh” kinh niên đường lậu từ cả chục năm nay không có thuốc chữa, vô hình trung đã làm cho việc tiêu thụ đường trong nước ngày càng tê liệt, bởi đường Thái Lan bán ngoài thị trường rẻ hơn đường nội ít nhất là 1.000 đồng/kg.

"Chúng tôi kiến nghị rất nhiều năm nay và phối hợp với nhiều cơ quan chức năng của nhà nước nhưng vẫn không dẹp được đường lậu. Giá đường xuống thấp thì tất nhiên nhà máy đường mua mía giá thấp cho nông dân, từ đó nông dân có tâm lý chuyển đất trồng mía sang các loại cây trồng khác có hiệu quả hơn", ông Hải nói.
 

Cứu đường chưa đủ

Do giá đường rớt đáy nên hiện nay các nhà máy đường mua mía của nông dân chỉ còn 800.000 - 900.000 đồng/tấn (trong khi cách đây 3 năm giá mua mía nguyên liệu đã trên 1.000.000 đồng). Tại tỉnh Tây Ninh, nơi được coi là “vương quốc” mía đường với khoảng 15.000ha, hiện nông dân cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Ông Nguyễn Văn Triển ở ấp Suối Muồn, xã Thái Bình, huyện Châu Thành cho biết, ông thuê đất bên Campuchia trồng 170ha ở huyện Xoài Tiệp, tỉnh Xoài Riêng. Năm nay người dân có hợp đồng trồng mía bên Campuchia phần lớn bỏ mía do giá thu mua mía thấp, trong khi năng suất mía trồng cao nhất cũng chỉ mức 65 tấn/ha.

Nông dân trồng mía đang đối mặt khó khăn

Ngoài ra, bên cạnh chi phí đầu tư, chăm sóc, công thu hoạch, người trồng mía ở đất bạn còn phải chịu thêm các khoản chi phí khác như tiền thuê đất, phí kiểm dịch thực vật, kiểm dịch y tế, phí làm thủ tục hải quan... khi đưa mía về Việt Nam; nhưng khi bán thì chữ đường thấp (bình quân chất lượng mía chỉ đạt 8,5 CCS). Tính ra, sau khi trừ chi phí, người trồng mía từ hòa vốn đến lỗ.

“Sau vụ thu hoạch này, tôi sẽ chuyển 20ha đất sang trồng cây khác, số còn lại sẽ để sang mùa thứ tư vì chi phí đầu tư ít”, ông Triển chia sẻ.

Ông Hà Thành Trung, ấp Phước Trung, xã Phước Đồng, huyện Gò Dầu trồng 9ha mía, đã thu hoạch được 4ha, năng suất đạt 70 tấn/ha, nhưng với giá mua của nhà máy hiện chỉ còn 900.000 đồng/tấn (10 CCS), sau khi tính toán trừ chi phí, ông Trung huề vốn thậm chí bị lỗ.

Theo ông Lâm Văn Tính, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Tây Ninh, mía vốn là cây truyền thống của địa phương, trước đây theo quy hoạch phát triển 30.000ha, kế hoạch hiện nay dừng ở mức 20.000ha, năm rồi phát triển hơn 14.000ha, năm 2018 lên gần 15.000ha.

Mì cũng là cây truyền thống lại đang bị dịch bệnh khảm lá phá hại nghiêm trọng, tổng diện tích gần 60.000ha đã chết mất 6.000ha (bệnh khảm lá không có thuốc xử lý). Vụ ĐX 2017 - 2018 (từ giữa tháng 11 năm trước đến tháng 3 năm sau), cả tỉnh trồng được 22.000ha thì bị thiệt hại do bệnh khảm lên đến 6.000 - 7.000ha rồi. “Vì vậy, ở địa phương trước mắt dù giá mía xuống thấp nhưng chưa thấy ai phá mía trồng mì cả”, ông Tính nhấn mạnh.