Hoang tàn, chết chóc bao phủ Mà Sa Phìn - Thủ phủ vàng thổ phỉ

Tang tóc bao phủ

Trên đường vào Mà Sa Phìn, hàng loạt tốp người tháo chạy khỏi thủ phủ vàng thổ phỉ với nét mặt sợ hãi. Trong số họ, có những người đã nhịn đói hơn 2 ngày, có những người như muốn lả đi vì mệt mỏi. Tìm hiểu mãi mới biết được rằng, trước lúc các phu vàng rời núi, tất cả các chủ bưởng đều quán triệt họ phải im lặng.

Đường lên Mà Sa Phìn

Đứng cách xa hàng cây số, dãy núi Mà Sa Phìn nằm cạnh dãy Hoàng Liên Sơn loang lổ từng mảng đất đá khổng lồ. Con đường độc đạo lên núi bị nước lũ cày cho nát bấy. Đi qua Hang Đói, dấu tích của trận lũ quét kinh hoàng đêm 19/8 hiện hữu. Từng mảng núi đổ ập lấp từng khúc suối. Nước lũ bào xói con đường để lộ những tảng đá to như trâu mộng chắn đường. Không ít những cung đường bắt buộc chúng tôi vừa đi vừa bò.

Chân núi Mà Sa Phìn xẩm tối, một tốp người Mông vừa xuống núi. Họ là người bản Phìn Hồ được thuê lên núi để tìm xác người bị vùi lấp trong lòng đất. Họ nói rằng, có người từ trên núi xuống thuê dân bản, nếu tìm được xác người sẽ thưởng ngay 5 triệu đồng. Từ sáng tinh mơ đến sẩm tối, cả tốp có khoảng hơn chục người đào bới mãi nhưng chưa tiếp cận được điểm sạt lở sâu nhất. Dân bản nói, sáng mai họ sẽ huy động thêm người lên đào bới tiếp.

Hiện trường những bãi sạt lở trên đỉnh Mà Sa Phìn

Những người ở lại Mà Sa Phìn đều tập trung hết về lán trại của Cty CP Vàng Nhẫn. Trong câu chuyện của họ, chỉ có sự hãi hùng. Dưới ánh ngọn nến leo lét, gương mặt ông Hoàng Văn Thuận (quê ở huyện Võ Nhai, Thái Nguyên) càng thêm khắc khổ. Ông Thuận là người của Cty CP Vàng Nhẫn. Trong số những nạn nhân thiệt mạng trong cơn lũ cuốn có cả đứa cháu gọi ông bằng chú ruột tên là Hoàng Văn Từ mới chỉ ngoài 20.

Trong câu chuyện của những phu vàng ở Mà Sa Phìn, nơi này thực sự là thủ phủ của giới khai thác khoáng sản. Từ nhiều năm trước, hàng trăm, hàng nghìn phu vàng tứ xứ  về đây. Tranh cướp, đâm chém, nghiện hút, bài bạc đều có cả. Hàng loạt cái tên chủ đầu cai ở các bưởng vàng chỉ cần nhắc đến đã khiến người ta dựng cả tóc gáy: Minh Sẹo, Tuấn Kiên…

Gã phu vàng tên là Nông Văn Thành, ở huyện Ngân Sơn, Bắc Kạn, kể tường tận tấm thảm kịch chiều tối 19/8 thế này: Từ khoảng 4 giờ chiều, mưa như trút. Dòng suối Chăn ầm ầm gào thét, thúc từng mảng nước đục ngầu vào vách núi. Mưa triền miên khoảng 2 tiếng đồng hồ thì đất đá trên những ngọn núi cao bắt đầu rục ra từng mảng rồi sạt xuống.

Lán ông Thành tổng cộng có 24 người vừa trở về từ một ca đào vàng, đang tắm, chuẩn bị cơm tối thì cả một mảng núi đổ ập ngay bên cạnh. Mọi người nháo nhác, băng làn mưa xối xả lên lán chỉ huy của ông Chu Đình Ngao. Nhưng chỉ vừa lên được vài phút, một mảng núi khác lại tiếp tục đổ ập lên lán. Chủ hầm vàng tên Chu Đình Ngao bị vùi lấp, người vợ tên Chiến bị dòng nước cuốn xuống dưới, giơ đôi tay cầu cứu trong vô vọng. Ông Thành may mắn thoát chết trong gang tấc.

Vô vọng tìm người thân

Cơn thịnh nộ của đất trời khiến 3 người trong lán ông Thành bị chết, 1 người bị thương. Đau đớn nhất có lẽ là cái chết của một đứa bé khoảng chừng 15 tuổi. Ông Thành bảo rằng, chính mắt ông nhìn thấy rõ đất đá vùi lấp thằng bé. Một bàn tay của nó chới với cầu cứu nhưng tất cả đều bất lực, không ai đủ sức ra cứu.

"Con đang ở đâu?"

Sáng 24/8. Mà Sa Phìn chìm trong làn sương bảng lảng. Bầu trời sau cơn lũ quét kinh hoàng nhất trong vòng mấy chục năm qua khá yên bình, nhưng trên thủ phủ vàng nỗi đau vẫn cứ chất chồng thêm mỗi khi có người nhà nạn nhân lên núi tìm xác người.

Một tốp đàn ông ngồi thẫn thờ bên dòng suối Chăn. Đã ròng rã suốt ba ngày đêm rồi ông Phạm Văn Liên (quê ở huyện Ngọc Lặc, Thanh Hóa) cùng với hai người khác gần như lùng sục khắp nơi để tìm xác đứa con trai mà vẫn chưa hề có một chút hi vọng nào.

Con trai ông, Phạm Văn Chức, là một phu vàng mới 19 tuổi. Chỉ vừa nhắc đến nó thôi nước mắt đã ầng ậng trên khuôn mặt đen sạm của người đàn ông khắc khổ. “Cũng vì gia cảnh nghèo túng quá mà nó phải bỏ học giữa chừng theo bạn lên đây đào vàng. Ngày nó đi, tôi nghe nói là đào vàng ở Lào Cai chứ có biết cụ thể chỗ nào đâu. Nó đi đã được một năm nay, thỉnh thoảng có gửi tiền về cho bố mẹ góp lướm, vừa mua được chiếc xe máy cho cả nhà đi thì hay tin con chết”, ông Liên bật khóc.

Một hầm vàng ở Mà Sa Phìn

Tin con mất mạng trong trận lũ quét như sét đánh ngang tai. Ông Liên gọi thêm đứa con rể lên tìm thằng bạn của nó cũng ở bãi vàng này. Phạm Văn Dự (21 tuổi), bạn thằng Chức. Gạt nước mắt bằng bàn tay đã cụt một ngón trong lúc đào vàng, Dự kể lại cái hôm kinh hoàng ấy bằng giọng run rẩy và ánh mắt thất thần.

“Đêm hôm ấy lũ về, chúng tôi đang nằm trong lán thì lán đổ sập xuống rồi cứ thế bị cuốn trôi phăng phăng theo dòng nước xiết xuống suối. Tôi nhìn thấy Chức giơ hai tay lên cao khỏi mặt nước và ngoi đầu lên hô cứu, tôi định nhảy xuống cứu Chức nhưng không thể", Dự nhớ lại.

Lán trại của Dự lúc này có 16 người khác cùng làm phu vàng tại khu vực Mà Sa Phìn nhưng Chức là người không may mắn bị nước cuốn trôi và hiện giờ vẫn chưa tìm thấy tung tích. Ông Liên nói rằng, sẽ cố gắng tìm kiếm Chức thêm một vài ngày nữa, nếu không thấy, ông đành bốc một nắm đất nơi lán trại của con nằm mang về để cầu mong cho con.

“Con đang ở đâu giữa đại ngàn con ơi”. Lời ông Liên thảng thốt vọng vào vách núi rồi dội ngược trở ra. Không ai có thể trả lời, bởi theo thông tin mà chúng tôi được biết thì đến thời điểm hiện tại UBND tỉnh Lào Cai chưa có trạm tìm kiếm cứu nạn dã chiến tại nơi xảy ra cơn lũ quét, dù rằng, sự việc đã diễn ra gần 5 ngày.

Sau hơn một ngày tại Mà Sa Phìn, chúng tôi vẫn không thể thống kê được thông tin có bao nhiêu người chết. Lý do là vì không ai biết được tại bãi vàng này có tất cả bao nhiêu người. Những phu vàng ở đây định lượng, bình thường có khoảng 300 người, ngoài 100 người của Cty CP Vàng Nhẫn, số còn lại là vàng thổ phỉ. Điều đáng nói là hoạt động vàng thổ phỉ tồn tại bao nhiêu năm nay nhưng chính quyền tỉnh huyện dường như vẫn cứ làm ngơ.