Cùng với việc không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm làng nghề, chính quyền địa phương cũng đang xúc tiến đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cho những sản phẩm này.
Nức tiếng làng nghề
Làng tạc tượng Bảo Hà có lịch sử trên 500 năm tuổi. Năm 2007, làng được UBND TP Hải Phòng công nhận là “Làng nghề truyền thống điêu khắc gỗ - sơn mài”.
Theo ông Bùi Văn Nhâm – Chủ tịch UBND xã Đồng Minh, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng, làng nghề Bảo Hà đang phát triển rất tốt, có gần 200 hộ với trên 200 lao động làm nghề gỗ. Tổng giá trị sản xuất từ nghề này mỗi năm lên tới gần chục tỷ đồng. Các xưởng lớn trong làng, thu nhập không dưới 40 – 50 triệu đồng/tháng.
Sản phẩm chủ yếu của làng nghề là đồ thờ như tượng, truyền thần, nhang án, hoành phi, câu đối, cửa võng, tranh ảnh sơn mài… Trước đây, làng nghề chỉ rộ việc khoảng 3 tháng trong năm, từ rằm tháng 8 đến rằm tháng 11, nhưng nhiều năm gần đây, khi tín ngưỡng thờ cúng phát triển, làng bận rộn quanh năm.
Bởi vậy luôn có nhiều đơn hàng chờ đến lượt, còn những người thợ thì cần mẫn làm không hết việc. Đến nay, sản phẩm của Bảo Hà đã vươn tới nhiều tỉnh, thành trong nước và XK ra nước ngoài.
Những khách hàng “ruột” của Bảo Hà đánh giá, bàn tay khéo léo của người thợ nơi đây đã tạo nên những đường nét chạm khắc mang phong cách rất riêng và “có hồn”.
Người Bảo Hà, dù nhìn thấy sản phẩm làng mình ở bất cứ phương trời nào, trong nước hay ngoài nước, đều có thể dễ dàng nhận ra. Bởi biết bao giá trị truyền thống và những tinh hoa từ bàn tay, khối óc nhiều thế hệ người thợ Bảo Hà đã kết tinh trong đó.
Với người thợ Bảo Hà, từ khi là anh phó học nghề, đến khi mắt đã quen nhìn và nhập tâm từng mẫu tượng là sự học hỏi lâu dài và không ngừng. Khi hợp đồng vừa đưa đến, trong đầu người thợ đã hình thành được tư thế tượng; tạo dáng thế nào; kích cỡ cũng đã được áng chừng.
Tuy đạt đến mức “thuận mắt quen tay” nhưng không vì thế mỗi công đoạn người thợ làm cẩu thả, chủ quan, trái lại rất khoa học. Ví như việc đẽo gọt từng bộ phận rồi chắp lại cho khít, hay công đoạn sơn được người thợ làm cẩn thận để tạo ra được màu “sơn son thếp vàng” bền vững qua năm tháng không bị bào mòn.
Không chỉ có bàn tay tài hoa, đức tính cần cù, những người thợ của làng nghề còn năng động đáp ứng được thị hiếu ngày càng đa dạng của khách hàng trong và ngoài nước.
Ngoài những đồ thờ có tính cổ điển khuôn mẫu, một mảng sáng tạo gần đây của nghệ nhân Bảo Hà cũng rất đặc sắc, đó là tượng truyền thần.
Không ít người ngưỡng mộ tượng truyền thần Bảo Hà vì mỗi bức tượng đều rất chân thật, có “hồn”. Trên đó, người nghệ nhân thể hiện được khí chất, tính cách của những con người bình thường. Điều đó càng khẳng định sự khéo léo của người thợ Bảo Hà.
Những xưởng điêu khắc, sơn mài của Bảo Hà còn là nơi đào tạo uy tín cho nhiều thợ ở các tỉnh, thành bạn. Họ tìm đến Bảo Hà học nghề rồi khi “đủ lông đủ cánh”, họ lại trở về quê hương mở xưởng riêng, mang theo “phong cách Bảo Hà” bay xa muôn phương.
| Lãnh đạo xã Đồng Minh hy vọng, việc sản phẩm làng nghề Bảo Hà được bảo hộ nhãn hiệu sẽ tạo điều kiện tốt hơn cho phát triển làng nghề, đào tạo và nâng cao tay nghề người thợ; giúp sản phẩm vươn ra thị trường nước ngoài… |
Với những nét đặc sắc riêng có, làng nghề Bảo Hà cũng đã trở thành một địa điểm thú vị trong chương trình “Du khảo đồng quê” của du khách khi về Hải Phòng tham quan du lịch.
Bảo vệ danh tiếng
Ông Nguyễn Văn Điềm, cán bộ phụ trách phát triển ngành nghề của UBND xã Đồng Minh cho biết, do là nghề truyền thống nên việc đào tạo nghề ở Bảo Hà chỉ là “cha truyền con nối” chứ người thợ không được đào tạo cơ bản. Vì thế, nhận thức của người thợ về tiếp thị, thị trường, thương hiệu… còn nhiều hạn chế.
Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt, việc xây dựng nhãn hiệu cho sản phẩm điêu khắc gỗ, sơn mài Bảo Hà đang được đặt ra cấp thiết, nhằm tránh đánh mất thương hiệu hoặc bị giả mạo.
Vừa qua, Sở KH- CN TP Hải Phòng đã có chuyến khảo sát làng nghề điêu khắc gỗ, sơn mài Bảo Hà nhằm xúc tiến việc đăng ký bảo hộ thương hiệu cho sản phẩm làng nghề truyền thống này. Đoàn khảo sát đánh giá, với giá trị truyền thống và những nét đặc sắc riêng có của mình, sản phẩm làng nghề Bảo Hà cần khẩn trương tiến hành bảo hộ nhãn hiệu.
Hiện nay, Sở KH- CN đang phối hợp với địa phương tiến hành các thủ tục để nộp hồ sơ đăng ký lên Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH- CN).
UBND xã Đồng Minh giao Hội Nông dân xã làm chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể “Điêu khắc gỗ - sơn mài Bảo Hà”. Hội đang đứng tên trong hồ sơ đăng ký nhãn hiệu này và sẽ tổ chức thực hiện việc quản lý, khai thác nhãn hiệu trong tương lai.
