HTX tiêu biểu nhất vùng thanh long Long An

Không trụ sở, không nhà xưởng, không kho chứa… khi mới thành lập. Nhưng chỉ sau 5 năm hoạt động, nhờ làm ăn tốt, HTX Thanh long Tầm Vu (thị trấn Tầm Vu, Châu Thành, Long An) đã xây dựng được trụ sở, nhà xưởng, kho lạnh khang trang, hiện đại, trở thành HTX tiêu biểu nhất ở vùng thanh long của tỉnh này.

>> HTX dẫn đầu Kiên Giang
>> HTX nuôi tôm trăm tỷ
>> HTX Thạnh Phước: Xã viên đều khá, giàu

Từ nhu cầu tự thân

Nhắc tới chuyện thành lập HTX hồi 5 năm trước, ông Trương Quang An, Chủ nhiệm HTX Thanh long Tầm Vu kể, trước khi thành lập HTX, người trồng thanh long thường bị thiệt về giá do phải qua nhiều tầng nấc trung gian mới tới được với khách hàng Trung Quốc. Trước hết là thương lái đến thu mua tại vườn. Sau đó, thương lái bán lại cho các kho. Các kho bán ra Bình Thuận. Rồi từ Bình Thuận người ta mới bán thanh long sang Trung Quốc.

Như vậy, là phải qua 4-5 khâu trung gian thì thanh long của nhà vườn mới tới được tay nhà nhập khẩu. Bởi thế, những người trồng thanh long có tâm huyết đều muốn cùng nhau lập HTX để có thể bán thẳng thanh long của mình tới tay khách hàng nước ngoài. Mặt khác, nhu cầu tiêu thụ phân bón khi trồng thanh long là rất lớn.

Nhưng do phải mua qua đại lý cấp 2, cấp 3… nên giá phân bón không những bị đội lên, mà người trồng thanh long còn dễ mua phải phân bón giả, kém chất lượng, vốn đang nhan nhản như hiện nay. Do dó, nếu có HTX đứng ra lo khâu vật tư nông nghiệp, nông dân có cơ hội được sử dụng phân bón đúng chất lượng với giá rẻ vì được cung ứng thẳng từ nhà máy.

Trước nhu cầu đó, tháng 9/2008, ông An và 12 hộ trồng thanh long ở Tầm Vu đã cùng nhau góp đất, góp vốn, cùng thành lập HTX Thanh long Tầm Vu. Diện tích thanh long ban đầu của HTX là 13 ha, vốn góp 250 triệu đồng. Lúc ấy, HTX chưa hề có trụ sở, nhà xưởng, kho chứa, lại không hề được nhà nước hỗ trợ gì cả.

Trụ sở và nhà xưởng khang trang của HTX Thanh long Tầm Vu

Vì thế, trụ sở phải mượn tạm nhà riêng của ông Phó chủ nhiệm HTX. Vốn điều lệ là 250 triệu đồng, nhưng số tiền được góp ngay khi mới thành lập chưa nhiều. Sau khi thuê cái kho để làm dịch vụ phân bón cho xã viên và người dân trong vùng, thì gần như HTX không còn vốn để hoạt động, vì tiền thuê kho là 60 triệu đ/năm, mà phải đóng hết ngay khi vừa ký hợp đồng thuê.

Do đó, vừa mới thành lập xong, Ban chủ nhiệm HTX Thanh long Tầm Vu đã phải chạy đôn chạy đáo đi vay mượn tiền bạc để vận hành bộ máy HTX.

Trong năm đầu tiên, HTX Thanh long tập trung vào việc củng cố lại sản xuất của các xã viên, theo hướng áp dụng đồng loạt quy trình canh tác tốt. Nhờ đó, năng suất, chất lượng thanh long ở các vườn của xã viên đều tăng lên, tỷ lệ trái thanh long có mẫu mã đẹp, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu… cũng tăng nhiều so với trước.

Khi đã nâng cao và ổn định được năng suất, chất lượng sản phẩm, đến đầu năm 2010, HTX Thanh long Tầm Vu đã bắt đầu xúc tiến việc xuất khẩu trực tiếp thanh long sang Trung Quốc. Do còn thiếu kinh nghiệm, lại chưa được nhiều khách hàng biết tới, nên trong năm ấy, HTX chỉ xuất khẩu được vài trăm tấn thanh long. Dẫu lượng xuất khẩu còn khiêm tốn, nhưng việc xuất khẩu trực tiếp đã đem lại nhiều hy vọng cho xã viên, mà trước hết là về mặt giá bán. Bởi trái cây từ nhà vườn của xã viên được HTX đứng ra thu mua rồi bán thẳng cho khách hàng Trung Quốc.

Nhờ đó đã loại bỏ được 2-3 khâu trung gian, giúp cho giá bán thanh long của xã viên được nâng lên so với khi còn sản xuất riêng lẻ. Ông An tiết lộ: “Giá thu mua thanh long của HTX luôn cao hơn giá thị trường 500-1.000 đ/kg. Mỗi ha thanh long đạt năng suất bình quân 20 tấn/vụ, chỉ cần mỗi kg thêm được 500 đồng là nông dân có thêm khoản thu nhập tới 10 triệu đ/ha rồi”.

Phát triển nhanh

Ai đã từng chứng kiến sự thành lập của HXT Thanh long Tầm Vu 5 năm trước, đến nay nếu quay trở lại, sẽ không khỏi bất ngờ với sự phát triển nhanh chóng của HTX này. Từ chỗ không có trụ sở, nhà xưởng, kho chứa, vốn điều lệ ít ỏi. Đến nay, diện mạo của HTX Thanh long Tầm Vu khác hẳn. 2 năm trước, HTX đã tự bỏ vốn, cộng với sự đóng góp thêm của các xã viên, đầu tư hơn 4 tỷ đồng mua 1.600 m2 đất để xây trụ sở và dựng nhà xưởng rộng rãi, khang trang, đảm bảo tiếp nhận, sơ chế, đóng thùng… hàng chục tấn thanh long mỗi ngày.

Chưa dừng ở đó, HTX đã liên kết với 1 doanh nghiệp, đi thuê 6.000 m2 đất gần đó, rồi cùng đầu tư 13 tỷ đồng để xây nhà xưởng và kho lạnh. Công trình này dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay. Từ chỗ gần như tay trắng lúc mới thành lập, thì nội việc chỉ sau 5 năm, HTX Thanh long Tầm Vu đã có trong tay những trụ sở, nhà xưởng khang trang, hiện đại như trên, mà chủ yếu đều được xây dựng bằng nguồn lực nội tại, đủ thấy HTX này đã phát triển nhanh như thế nào.

Đấy là chưa kể từ chỗ vốn điều lệ chỉ có 250 triệu đồng, đến nay, HTX đã có vốn điều lệ 4 tỷ đồng. Số hộ xin tham gia góp đất, góp vốn làm xã viên của HTX Thanh long Tầm Vu cũng tăng nhanh qua từng năm. Đến nay, số lượng xã viên HTX đã tăng lên 70 người, với tổng diện tích 60 ha.

Nếu nhìn vào lượng thanh long xuất khẩu qua từng năm, lại càng thấy rõ thêm sự phát triển nhanh chóng của HTX Thanh long Tầm Vu. Như đã nói ở trên, trong năm 2010, HTX này mới chỉ xuất khẩu được vài trăm tấn thanh long. Sang năm sau đó, đã tăng lên 2.000 tấn. 9 tháng đầu năm nay, HTX đã xuất khẩu được 4.000 tấn thanh long.

Dự kiến cả năm sẽ xuất khẩu được khoảng 6.000 tấn, đạt doanh thu chừng 90 tỷ đồng. Mỗi ngày, HTX thu gom 30-50 tấn thanh long, từ vườn của các xã viên và cả những vườn bên ngoài. Thị trường xuất khẩu trực tiếp từ chỗ chỉ có Trung Quốc, nay đã mở rộng sang nhiều nước khác trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Singapore… Thanh long của HTX Thanh long Tầm Vu cũng đã được xuất khẩu gián tiếp sang Mỹ và Nhật Bản thông qua một số công ty thương mại.

Không chỉ phát triển nhanh, Ban chủ nhiệm HTX Thanh long Tầm Vu còn đang hướng HTX đi vào phát triển về chiều sâu theo hướng sản xuất đạt các tiêu chuẩn cao hơn về chất lượng, ATTP để xây dựng thương hiệu và thâm nhập vào những thị trường khó tính. Hiện nay, HTX đang tổ chức sản xuất theo hướng VietGAP trên toàn bộ diện tích. Hàng tháng, toàn bộ xã viên đều được tập huấn, hướng dẫn sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn VietGAP.

Nhờ đó, HTX sắp được cấp chứng nhận tiêu chuẩnVietGAP cho sản phẩm của mình. HTX đã bắt đầu hướng đến việc sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn cao hơn nữa nhằm xuất khẩu trực tiếp vào thị trường châu Âu để có được giá bán cao hơn nữa.

Đâu là bí quyết thành công nhanh chóng của HTX Thanh long Tầm Vu? Tôi đặt ra câu hỏi ấy với ông chủ nhiệm Trần Quang An. Ông An nói ngắn gọn: “Ban lãnh đạo HTX ai cũng tâm huyết với sự phát triển của HTX, vì thế luôn có sự đoàn kết, nhất trí cao, năng động, nhạy bén với thị trường”. Vậy so với trước khi vào HTX, hiện nay, xã viên được lợi những gì?

Ông An bộc bạch: "Trước hết là có giá bán ổn định hơn vì không còn bị thương lái ép giá như trước đây. HTX hợp đồng mua phân bón từ nhà máy đem về cung ứng cho xã viên nên xã viên không còn mua phải phân giả, kém chất lượng như trước đây nữa. Xã viên lại học hỏi được nhiều kinh nghiệm hay của nhau, thường xuyên được tập huấn quy trình sản xuất tốt. Do đó, năng suất, chất lượng các vườn đều tăng. Mỗi ha thanh long của HTX cho thu bình quân 300-500 triệu đ/năm. Hiện nay, tất cả các xã viên của HTX đều có cuộc sống khá giả”.