Huyện, tòa quan liêu, dân mất ngõ

Vợ chồng cụ Trần Văn Mính - Phùng Thị Sâm (đội 4 HTX Hoa Vôi, xã Hoàng Ngô, huyện Quốc Oai, nay là thị trấn Quốc Oai, TP Hà Nội) sinh được 5 người con trai. Hai cụ có 3 thửa đất, 1 thửa thổ cư, 1 thửa 5% ở tại địa chỉ trên và 1 thửa mua ở thôn Du Nghệ.

Khi còn sống, cụ Mính cho ông Trần Văn Xoa làm nhà trên thửa đất 5%, ông Trần Văn Minh làm nhà trên thửa đất ở thôn Du Nghệ, còn thửa thổ cư thì chia cho 2 ông Trần Văn Khinh và Trần Văn Khanh. Một thời gian sau, ông Minh đổi chỗ ở cho ông Khinh, trở về đất cũ của bố mẹ. Thửa đất ông Minh đang ở hiện tại mang số 67, diện tích 239 m2. Hiện cả hai cụ Mính - Sâm đều đã mất.

Theo những tài liệu chúng tôi nắm được và theo sự xác nhận của các cụ Vũ Xuân Vinh, 91 tuổi, Nguyễn Trọng Tình, 71 tuổi, nguyên đội trưởng đội 4 HTX Hoa Vôi cũ, thì trước đây, thửa đất của cụ Mính (hiện ông Minh và ông Khanh đang ở) có ngõ đi khác, không liên quan gì đến cái ngõ bây giờ. Khi ông Xoa làm nhà trên thửa đất 5% của bố, do đất 5% của cụ Mính và đất 5% của cụ Nguyễn Trong Lân liền kề nhau (đất của cụ Mính ở ngoài, đất của cụ Lân ở trong) và có một bờ ruộng chung, nên ông Xoa và cụ Lân thống nhất dành thêm đất để mở thành một ngõ đi chung rộng 2 mét, dài 15,6 mét, tức là cái ngõ đi bây giờ.

Hai cụ Nguyễn Trọng Tình (trái) và Vũ Xuân Vinh, những người biết rõ về 
nguồn gốc con ngõ

Ngõ đó cũng đi vào nhà ông Minh, và ông Minh cũng không đi ngõ cũ nữa. Từ lâu, 3 gia đình vẫn sử dụng chung cái ngõ d o ông Xoa và cụ Lân mở. Thửa đất của cụ Nguyễn Trọng Lân hiện tại con trai cụ là ông Nguyễn Trọng Phương đang ở. Ông Phương là sỹ quan quân đội cấp tá về hưu, còn ông Xoa là thương binh, bệnh binh và là nạn nhân chất độc da cam/dioxin.

Năm 2007, khi cấp Giấy chứng nhận QSDĐ (sổ đỏ) thửa đất số 67 cho ông Minh, không hiểu sao UBND huyện Quốc Oai lại cấp luôn sổ đỏ cái ngõ cho ông. Và như vậy cái ngõ đi chung bỗng chốc trở thành của riêng ông Minh. Bà Bùi Thị Toàn, vợ ông Xoa, rất bức xúc:

- Chúng tôi không hiểu chú ấy làm sổ đỏ lúc nào. Không hề thấy địa chính thị trấn, địa chính huyện xuống xác minh nguồn gốc đất đai, ngõ đi, xác định mốc giới cũng như lấy xác nhận của các hộ liền kề. Chỉ đến khi chú ấy đưa sổ đỏ ra đòi ngõ, chúng tôi mới ngã ngửa người.

Từ khi được cấp sổ đỏ có cả cái ngõ đi chung, ông Minh liên tục đòi ngõ và năm 2009 thì khởi kiện ông Xoa ra TAND huyện Quốc Oai. Bản án dân sự sơ thẩm số 05 ngày 22/7/2009 của TAND huyện Quốc Oai tuyên: Ông Trần Văn Minh được sử dụng toàn bộ cái ngõ đó. Do thiếu hiểu biết về pháp luật nên ông Xoa không chống án, và bản án sơ thẩm có hiệu lực pháp luật.

Kể từ đó đến nay, mâu thuẫn giữa gia đình ông Minh với hai gia đình ông Xoa, ông Phương ngày càng nặng nề. Nhiều lần ông Minh tuyên bố xây bịt “ngõ nhà mình” lại, nhưng đều bị hai gia đình kia phản đối kịch liệt. Vì nếu chuyện đó xảy ra, thì ông Xoa mất một phần cổng, còn hộ ông Phương mất hoàn toàn cổng, bị “nhốt” trong nhà ra không ra được, vào không vào được, chỉ còn cách “bay” mới vào được nhà mình. Và UBND thị trấn lại phải vào cuộc.

Để xảy ra tình trạng hiện nay, rõ ràng là việc UBND huyện Quốc Oai gộp cả cái ngõ chung, có nguồn gốc là đất 5% của cụ Mính và cụ Lân vào đất của ông Minh trong sổ đỏ là “có vấn đề”, còn TAND huyện Quốc Oai, khi thụ lý vụ kiện, chỉ căn cứ vào cuốn sổ đỏ của ông Minh mà thiếu điều tra, xác minh nguồn gốc đất và tình trạng thực tế, bỏ qua hai điều 273 (Quyền sử dụng hạn chế bất động sản liền kề) và 275 (Quyền về lối đi qua bất động sản liền kề) của Bộ Luật Dân Sự 2005.

Theo hai điều luật trên, thì kể cả khi cái ngõ có nguồn gốc rõ ràng là của ông Minh, và ông được cấp sổ đỏ một cách quang minh chính đại, đúng quy trình, thủ tục, thì ông Xoa và ông Phương cũng hoàn toàn có quyền yêu cầu ông Minh cho mình sử dụng ngõ mà không phải bồi thường gì cả, vì việc sử dụng đó không ảnh hưởng gì đến quyền lợi của ông Minh, mà trái lại, hai hộ kia còn góp phần làm cho ngõ quang quẻ, sạch sẽ hơn, và ông Minh phải có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Huống chi việc cấp sổ đỏ cho ông Minh còn có điều khuất tất, và về nguồn gốc, thì rõ ràng đất ngõ không phải của ông Minh.

Thiết tưởng, UBND huyện Quốc Oai cần xem lại quy trình, trình tự việc cấp sổ đỏ cho ông Minh, xác minh rõ ràng nguồn gốc đất và chỉnh sửa lại sổ đỏ của ông Minh, loại cái ngõ đó khỏi trích lục bản đồ thửa đất số 67, biến nó thành ngõ chung, để đảm bảo quyền lợi cho một thương binh và một cán bộ quân đội về hưu.