* Kinh phí còn, chưa bố trí hết
Hỗ trợ máy tuốt lúa và tẽ bắp cho nông dân huyện Bác Ái, Ninh Thuận
Hôm qua (15/2), tại TP Nha Trang (Khánh Hoà), Ban Quản lý Các dự án nông nghiệp (Bộ NN- PTNT) đã tổ chức hội nghị tổng kết dự án khoa học- công nghệ (DA KH- CN). Thứ trưởng Bộ NN- PTNT Bùi Bá Bổng chủ trì. 
DA KH- CN nông nghiệp được triển khai trong 5 năm (6/2007- 6/2012) với tổng vốn đầu tư 40 triệu USD, trong đó vốn vay ODA là 30 triệu USD, vốn đối ứng 10 triệu USD. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân DA đã được Chính phủ và ADB đồng ý cho phép kéo dài thêm 1 năm.
Mục tiêu của DA nhằm tăng cường năng lực của hệ thống KH-CN nông nghiệp, góp phần tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo trong khu vực nông thôn; tăng cường năng lực 13 viện nghiên cứu nông nghiệp, 10 trường cao đẳng và dạy nghề nông nghiệp; tăng cường năng lực và phương thức khuyến nông tại 5 tỉnh miền Trung.
Ông Nguyễn Thế Hinh, Giám đốc BQLDA KH-CN TƯ cho biết: Tính đến cuối năm 2011, BQL DA TƯ đã trao thầu và triển khai thực hiện 125 đề tài nghiên cứu; trong đó có 4 đề tài được nghiệm thu, 117 đề tài hoàn tất trong năm 2011 và 4 đề tài còn lại đang triển khai.
Đánh giá bước đầu cho thấy trong 125 đề tài nghiên cứu, đã tuyển chọn, phục tráng được 198 giống mới; trong đó 155 giống cây trồng, 44 giống vật nuôi phù hợp với các địa phương. Các giống này đều có năng suất cao hơn từ 10- 60% so với giống đối chứng. Các đề tài cũng hoàn thiện được 223 quy trình SX, chế biến.
Trong 5 năm triển khai đề tài, đã có 5.459 hộ nông dân tham gia mô hình thử nghiệm có khả năng ứng dụng trong SX. Cùng với triển khai đề tài, BQLDA TƯ còn huấn luyện 57 học viên đi đào tạo tiến sĩ và thạc sĩ ở nước ngoài. Mở 48 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ nghiên cứu của các viện tham gia dự án với 1.467 học viên. Các học viên sau khi tham gia lớp tập huấn đều có khả năng áp dụng vào công việc.
DA KH- CN nông nghiệp còn đặc biệt chú trọng đến tăng cường khuyến nông cấp cơ sở hướng đến người nghèo. Bởi đây là lực lượng trực tiếp áp dụng vào SX. Tại miền Trung, có 5 tỉnh tham gia dự án KH- CN nông nghiệp, gồm Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam, Ninh Thuận, Đăk Nông. Sau 5 năm các địa phương đã tổ chức tập huấn cho cán bộ khuyến nông từ cấp tỉnh tới các khuyến nông viên được 933 lớp với 23.525 lượt người tham gia, trong đó đồng bào dân tộc có 6.268 người.
Các nội dung tập huấn được học viên đánh giá thiết thực với công việc. DA còn tổ chức các lớp tham quan học hỏi, khảo sát kiến thức bản địa và xúc tiến ký kết hợp đồng khuyến nông. Từ đó nhiều mô hình SX đã cho năng suất cao, chất lượng tốt phù hợp với người nghèo ở vùng khó khăn. Đối với phần đào tạo kỹ thuật và dạy nghề, đến hết năm 2011 toàn bộ 10 trường tham gia dự án đã hoàn thành 11 chương trình đào tạo với 76 giáo trình được cập nhật, các nội dung đào tạo đáp ứng được nhu cầu của các trường…
Theo đánh giá của các đơn vị tham gia thì DA KH- CN đã đem lại hiệu quả rất lớn cho ngành nông nghiệp. Tuy nhiên để, dự án phát huy hiệu quả cao hơn nữa, các đơn vị tham gia DA cũng nêu nên một số kiến nghị.
Thứ trưởng Bùi Bá Bổng: Thời gian thực hiện dự án còn lại rất ít, BQLDA TƯ phải xây dựng chi tiết kế hoạch hoạt động năm 2012, phải bố trí đủ vốn đối ứng để giải ngân hết vốn tài trợ trong năm nay. Các đơn vị tham gia dự án cần đẩy nhanh nghiệm thu công việc đã hoàn thành để thanh, quyết toán. Các đơn vị tham gia phải phát huy hiệu quả sau khi DA kết thúc. Kết quả nghiên cứu phải được tổ chức giới thiệu, xuất bản tài liệu tuyên truyền phổ biến để DA tiếp tục phát huy hiệu quả...
Ông Nguyễn Minh Tâm, Viện trưởng Viện KHKT duyên hải Nam Trung bộ cho biết: "Chúng tôi tham gia 7 đề tài nghiên cứu như SX lúa chịu hạn, SX chuối móc sạch bệnh, SX giống lạc... đến nay đã hoàn thành và được các địa phương đánh giá rất cao. Tuy nhiên, để nhân rộng thì cần rất nhiều kinh phí mà vốn từ nguồn khuyến nông của các địa phương có hạn. Đề nghị DA hỗ trợ kinh phí để nhân rộng các đề tài nghiên cứu vào SX".
Phó Viện trưởng Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam Đoàn Văn Thu cho biết: "Ngoài các đề tài nghiên cứu, DA còn trang bị cho Viện thiết bị máy móc hiện đại phục vụ công tác nghiên cứu với số tiền trên 10 tỷ đồng, giúp chúng tôi nghiên cứu chuyên sâu và tăng cường hợp tác quốc tế".
Tuy nhiên, cũng theo ông Thu, một số thiết bị được trang bị thiếu đồng bộ nên không phát huy hết hiệu quả. Máy móc hiện đại không thể vận hành ngay được mà phải tập huấn. Viện cũng không biết gửi cán bộ đi tập huấn ở đâu, quản lý thiết bị ra sao, xử lý số liệu như thế nào?
Ông Mai Bá Luyến, PGĐ Sở NN- PTNT Thanh Hoá cho biết: Nhờ DA KH- CN nông nghiệp mà Thanh Hoá có 6.000 hộ nghèo được hưởng lợi. Song việc phân bổ vốn của DA quá chậm. Khi có vốn lại trễ thời vụ SX nên không triển khai được mô hình. Mặt khác áp dụng đấu thầu khuyến nông, nhà thầu hầu như không có lợi nhuận, lại phải đóng thuế. Vì thế họ không nhiệt tình tham gia…
