Xuống cấp
Hương Bình là vùng gò đồi, đời sống của người dân chủ yếu dựa vào SX nông lâm nghiệp. Tình trạng thiếu nước sạch nhiều năm đã khiến họ chấp nhận sống chung với bệnh tật, bởi hộ ở đầu nguồn suối khi SX bơm thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, xử lý mủ tươi cao su... thì các hộ ở cuối nguồn sử dụng chính nguồn nước đó.
Anh Trần Xuân Thu, phụ trách trạm bơm nước tự chảy của xã Hương Bình chia sẻ: “Toàn xã có 715 hộ dân với hơn 3.000 nhân khẩu, trong đó, hệ thống nước tự chảy, cung cấp cho khoảng 40% hộ dân.
Số còn lại là sử dụng nước giếng, nước ngầm. Hệ thống nước tự chảy xây dựng cách đây hơn 20 năm, giờ đã xuống cấp, hư hỏng, chức năng lắng lọc dường như không có. Trước đây có 2 máy bơm, đã hỏng 1 máy, ở những vùng xa trạm bơm thì nước không tới được".
Có mặt tại trạm bơm hệ thống nước tự chảy, theo ghi nhận của chúng tôi từ bể lắng lọc, bể chứa, đường ống đều hoen gỉ, xuống cấp đã mấy năm nay nhưng không được sửa chữa.
Anh Nguyễn Thiện Quang (thôn Hương Quang) cho biết: “Bà con ở đây mấy chục năm đều dùng nguồn nước tự chảy. Mấy năm nay nguồn nước này không có do hệ thống bơm, ống hư hỏng, họ phải đi múc từ khe suối lên sinh hoạt, tắm giặt, còn nước uống thì múc từ giếng. Dùng nguồn nước này lâu ngày bà con rất lo sợ bị nhiễm bệnh”.
Thôn Hương Quang là một trong những vùng xa trạm bơm nên mỗi khi điện cúp, bơm 4 - 5 ngày nước mới chảy tới được, nhưng cũng chỉ nhỏ giọt mà thôi. Do đặc điểm địa hình nên các giếng nước dù đào sâu vẫn không có nước.
Như hộ gia đình anh Quang đã đào tới cái giếng thứ 4 nhưng vẫn khô nước, cả nhà phải dùng nước từ khe suối. “Khoan giếng mỗi cái phải mất 7 - 8 triệu đồng, chưa chắc đã có nước. Trong khi uống nước từ khe Điêng, chảy về khe Mụ Thu thì ở trên họ bơm đủ thứ thuốc cho cây cao su. Vừa uống vừa lo ngay ngáy, chỉ sợ lũ nhỏ bị bệnh tật. Không uống nước này thì chẳng biết dùng nước từ đâu nữa”, bà Nguyễn Thị Truồi, một người dân ở đây lo lắng.
| “Hương Bình là xã điểm NTM của tỉnh và phải hoàn thành trong năm 2015. Tuy nhiên, đến nay địa phương vẫn còn 5 tiêu chí chưa đạt, trong đó khó khăn nhất là tiêu chí về môi trường (nước). Việc thiếu kinh phí xây dựng, nâng cấp hệ thống nước sạch cho bà con đang là rào cản lớn”, ông Nguyễn Chánh Thắng. |
Ông Nguyễn Chánh Thắng, Chủ tịch UBND xã Hương Bình cho biết: “Thực trạng thiếu nước sạch của bà con nơi đây rất bức thiết. Hầu hết 7 thôn trên địa bàn xã đều không có nước sạch để dùng, “khát” nghiêm trọng nhất là các thôn Bình Dương, Bình Toàn, Hương Quang, Hương Lộc do nằm xa trạm bơm”.
Ông Thắng thừa nhận, Hương Bình là vùng phát quang trong chiến tranh chống Mỹ, chất độc hóa học thải xuống khá nhiều. Ở đầu nguồn trồng nhiều cây cao su nên tình trạng bà con sử dụng các hóa chất khá phổ biến, chắc chắn ảnh hưởng đến nguồn nước.
Dù đến nay, chưa có cuộc nghiên cứu để đánh giá chất lượng nước từ các cơ quan chuyên môn nhưng rõ ràng, về lâu dài bà con sử dụng nguồn nước này là không ổn.
Đề nghị tiếp quản
Cũng theo ông Thắng, xã đã nhiều lần kiến nghị các cấp và đưa ra các phương án như đấu nối hệ thống nước của xã vào hệ thống ống của xã Bình Điền; làm đập dâng, xây dựng hệ thống nước tự chảy ở khe Núi Gió (thôn Hương Sơ), dẫn đường ống về.
Tuy nhiên, cả hai phương án này nếu đầu tư đều “ngốn” một khoản kinh phí lớn (khoảng 4 - 5 tỷ đồng), vượt khỏi khả năng tài chính của địa phương.
Hiện chính quyền đã đề nghị phía Cty TNHH MTV Xây dựng và cấp nước TT- Huế tiếp quản công trình nước sạch và đồng ý phương án nâng cấp công trình nước tự chảy vốn có và giao cho Cty quản lý.
Theo đó, xã phối hợp với phía đơn vị khảo sát, lập dự toán và đang có tờ trình gửi các cấp để xin kinh phí xây dựng. Trước nguy cơ tiềm ẩn từ nguồn nước mất vệ sinh, xã đã đề xuất với Phòng TN-MT thị xã Hương Trà kết hợp cùng các cơ quan chuyên môn lấy mẫu nước xét nghiệm nhằm có những đánh giá chất lượng nước từ khe Điêng. Nước sinh hoạt của các trường mầm non trên địa bàn đều lấy từ khe suối, nước giếng nên nguy cơ nhiễm bệnh cho trẻ nhỏ rất cao…
