Khi lòng dân đã thuận: Trao quyền tối đa cho dân

Hiếm có chương trình nào đi vào cuộc sống nhanh và nhận được sự đồng thuận cao như Chương trình MTQG xây dựng NTM. Sau 4 năm xây dựng NTM, đã có 4 huyện và gần 800 xã cán đích. Khắp nơi, chính quyền và người dân đang chung sức chung lòng tạo nên cuộc sống ấm no, xây dựng làng quê tươi đẹp, hiện đại.

Hà Tĩnh là tỉnh được Ban Chỉ đạo Trung ương, các Bộ ngành, các địa phương trên cả nước ghi nhận, đánh giá cao về kết quả đạt được trong xây dựng NTM. Trước khi xây dựng NTM, thu nhập của người dân rất thấp, đạt chưa đầy 12 triệu đồng/người/năm, thế nhưng, sau 5 năm xây dựng NTM, đến nay đã tăng tới 40 triệu đồng/người/năm.

Ông Lê Đình Sơn (ảnh), tân Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, chia sẻ với NNVN những bí quyết của một tỉnh được ví như "chảo lửa, túi mưa".

Thưa ông, cái được lớn nhất trong xây dựng NTM ở Hà Tĩnh là gì?

Đó là chuyển biến về mặt nhận thức. Ban đầu khi xây dựng NTM tại xã điểm Gia Phố, cán bộ và nhân dân xem đây là dự án do Nhà nước đầu tư xây dựng cho nhân dân.

Trong 5 năm triển khai thực hiện chương trình, Hà Tĩnh đã đa dạng hóa hình thức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Công tác tuyên truyền được duy trì thường xuyên liên tục, luôn có sự đổi mới đi vào chiều sâu.

Từ đó đã làm chuyển biến rõ nét về nhận thức, tư duy của cán bộ, đảng viên và người dân về xây dựng NTM. Người dân đã nhận thức được xây dựng NTM là xây dựng cuộc sống mới cho mình, vì mình, Nhà nước chỉ đóng vai trò hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ.

Tư tưởng trông chờ, ỷ lại đã dần được đẩy lùi; sự tự giác trong thực hiện được thể hiện ngày càng rõ nét; nâng cao trách nhiệm đội ngũ cán bộ cơ sở trong xây dựng NTM, tạo được phong trào thi đua mạnh mẽ, rộng khắp ở mọi thôn xóm. Mau chóng trở thành phong trào thi đua phát triển kinh tế, làm đường giao thông, kênh mương nội đồng, vệ sinh môi trường, văn hóa. Đã xuất hiện nhiều nhân tố mới, điển hình tiêu biểu…

Toàn tỉnh phấn đấu năm 2015 thu nhập bình quân đầu người đạt 40 triệu đồng/năm, với 49 xã đạt chuẩn NTM, đến 30/6/2015 không còn xã dưới 7 tiêu chí

Ông đánh giá thế nào về sức dân trong công cuộc xây dựng NTM?

Xây dựng NTM phải phát huy vai trò chủ thể là người dân, trao quyền tối đa cho người dân, công khai minh bạch những việc dân làm được để cho dân làm.

Gần đây Hà Tĩnh phát động phong trào làm đường giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng, Nhà nước hỗ trợ xi măng, còn người dân tự đứng ra tổ chức họp nhau tính toán cần bao nhiêu xi măng, ngày công, tiền công giải phóng mặt bằng, vật liệu…Tính đến nay, toàn tỉnh ra quân làm đường giao thông nông thôn đạt gần 1.000 km.

Đồng thời, chúng tôi đã ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ lãi suất cho người dân vay vốn SX, đến nay tổng doanh số cho vay gần 2.000 tỷ đồng, số lượng khách hàng 21.992 khách hàng, số tiền hỗ trợ gần  80 tỷ đồng, trong đó phải ghi nhận Ngân hàng NN-PTNT luôn đứng hàng đầu hỗ trợ cho nông dân vay vốn phát triển SX có hiệu quả.

Ngoài ra chúng tôi còn vận động các tổ chức, cá nhân đỡ đầu hỗ trợ giúp dân xây dựng nhà văn hoá, khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu, xây dựng các công trình, hạ tầng kinh tế - xã hội…

Hà Tĩnh có cách gì cuốn hút được nhiều DN nhập cuộc cùng với nông dân xây dựng NTM có hiệu quả, thưa ông?

Hà Tĩnh xác định phát triển mạnh SX, nâng cao thu nhập cho nông dân là quan điểm xuyên suốt trong quá trình chỉ đạo, kiên trì thực hiện "ba hoá" (doanh nghiệp hóa sản phẩm, liên kết hóa SX và xã hội hóa đầu tư) theo chuỗi liên kết “vừa tập trung, vừa phân tán”, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào SX thông qua DN... tạo sản phẩm có quy mô lớn, đồng nhất, tăng giá trị gia tăng và hiệu quả SX - kinh doanh; hình thành mới gần 7.400 mô hình SX, kinh doanh hiệu quả, góp phần quan trọng đẩy nhanh tốc độ, chất lượng tăng trưởng nông, lâm, thủy sản.

Nông nghiệp ngày càng thể hiện rõ vai trò “trụ đỡ” cho sự phát triển bền vững nền kinh tế - xã hội của tỉnh. Vai trò của DN là đưa tiến bộ KHKT, tìm kiếm thị trường, XK. Tỉnh khuyến khích để DN vào nông thôn, và khẳng định luôn luôn đồng hành tạo điều kiện thuận lợi cho DN. Chính vì vậy ưu tiêu các loại hình, hộ kinh doanh, HTX thành lập DN, hỗ trợ qua kinh phí đầu tư KHKT, đào tạo tập huấn cho DN.

Tổng Cty Khoáng sản - Thương mại Hà Tĩnh là một trong những DN đi đầu về vấn đề liên doanh, liên kết với nông dân có hiệu quả nhất trong xây dựng NTM, SX giống, chuyển giao KHKT, tạo đầu ra cho nông dân; xác định những ưu tiên SX vừa tập trung, vừa phân tán các mô hình có quy mô lớn, vừa, nhỏ… Mô hình này đang thành công với việc nuôi lợn, rau củ quả, chăn nuôi bò…

Ngoài quy định trong bộ 19 tiêu chí về xây dựng NTM mà Trung ương đề ra, Hà Tĩnh còn có bước đột phá nâng tiêu chí nhà ở lên thành các Khu dân cư kiểu mẫu. Vì sao Hà Tĩnh lại có sáng kiến này, thưa ông?

Kế thừa và phát huy những kết quả xây dựng NTM, Hà Tĩnh nghiên cứu sâu hơn để có điều chỉnh cụ thể, nâng mức cao hơn để phù hợp với điều kiện. Ví dụ: như thu nhập bình quân đầu người ở Hà Tĩnh đạt cao hơn, năm 2014 đạt 22 triệu đồng, năm 2015 là 35-40 triệu đồng, năm 2020 phấn đấu đạt 65 triệu đồng; đường giao thông có cây xanh, nhà văn hoá thôn có hàng rào xanh; NTM không phải bằng bê tông hoá mà phải xanh đẹp và sáng bởi vì làng quê của Hà Tĩnh chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu khá nhiều nên trong xây dựng NTM chúng tôi luôn đưa ra nhiều phương án để mang tính bền vững cho cuộc sống của người dân.

Đồng chí Võ Kim Cự, Bí thư Tỉnh uỷ - Chủ tịch HĐND tỉnh luôn trăn trở làm sao để nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển bền vững.

Xuất phát từ ý tưởng đó, Hà Tĩnh xây dựng Khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu, gia đình mẫu. Với tiêu chuẩn Khu dân cư kiểu mẫu phải xanh - sạch - đẹp- sáng và con người phải ứng xử văn hoá hoá, sắp xếp bố trí đồ đạc ngăn nắp, vườn cảnh quan, kinh tế, môi trường xanh - sạch - đẹp.

Ban đầu chúng tôi chọn 5 thôn, gồm: Châu Nội (xã Tùng Ảnh), Nam Trà (xã Hương Trà), Tân An (xã Cẩm Bình), Mỹ Triều (xã Thạch Tân), Bằng Châu (xã Thạch Châu) để làm thí điểm. Sau hơn 1 năm triển khai có hiệu quả thì trở thành phong trào thi đua rộng khắp, lan toả khắp trên địa bàn toàn tỉnh. Vì thế cho đến nay đã có 412 Khu dân cư NTM kiểu mẫu, 800 vườn mẫu thiết thực góp phần nâng cao đời sống, tạo ra diện mạo mới ở nhiều địa phương trên khắp tỉnh.

Xin chân thành cảm ơn ông!