Không có giống kháng sâu bệnh, đừng mong làm gạo hữu cơ!

Với kinh nghiệm gần 30 năm trong nghề chế biến và kinh doanh lúa gạo, bà Bùi Thị Hạnh Hiếu, GĐ Cty CP Kinh doanh chế biến hàng nông sản Bảo Minh (Hà Nội) cho biết: Hiện nay, Cty đang kinh doanh khoảng gần 40 loại gạo khác nhau, trải dài trên phạm vi cả nước, trong đó chiến lược của Cty là đi vào các giống lúa bản địa, lúa đặc sản chất lượng cao như Xi dẻo, tám Điện Biên, tám xoan Hải Hậu, Tú Lệ, Séng Cù, Tám Thái đỏ, Tám Điện Biên, Nếp cái Hoa vàng, Nếp nương, Nếp Cẩm...

Hiện gạo của Cty đã được đưa vào phân phối tại nhiều hệ thống như Big C, Metro, Lotte mart, Co.oop mart, Vinmart, Hiway, AEON… 

Các đại biểu tham dự hội thảo thăm khu khảo nghiệm hơn 50 giống lúa tại VAAS trong vụ ĐX 2019

Bảo Minh cũng đã và đang tổ chức quy hoạch các vùng nguyên liệu đảm bảo chỉ tiêu về organic, nguồn nước sạch, đất không bị ô nhiễm, gene giống bản địa lâu đời...

Để làm được điều đó, giai đoạn 2015 - 2018, Bảo Minh đã làm sạch, “thải độc” đất (bỏ hoang 3 năm liên tục không canh tác), dự đến 2020 sẽ có được sản phẩm gạo hữu cơ XK theo tiêu chuẩn EU, đến 2023 có những cánh đồng mẫu lớn đáp ứng theo yêu cầu của đối tác nước ngoài...

Khát vọng lớn, tuy nhiên điều mà bà Hiếu lo lắng, đó là khâu tổ chức SX cho nông dân tại các vùng lúa gạo đặc sản hiện nay theo hướng hữu cơ đang vô cùng nan giải.

“Ngay tại các vùng lúa gạo đặc sản như Séng Cù, tám Điện Biên, Tú Lệ... ở miền núi xa xôi, hiện nay nông dân sử dụng thuốc BVTV và đặc biệt là thuốc trừ cỏ vô cùng khủng khiếp. Vì thế khi đưa gạo đi xét nghiệm thì gần như không lô nào đạt yêu cầu về dư lượng”, bà Hiếu lo ngại.

Cũng theo bà Hiếu, thời gian qua, với định hướng SX lúa gạo hữu cơ, Cty đã phải hợp tác với Trung tâm Chuyển giao công nghệ và Khuyến nông (thuộc VAAS) để hỗ trợ cán bộ kỹ thuật trong việc tập huấn, chuyển giao các quy trình SX lúa gạo theo hướng hữu cơ, nhất là các giải pháp canh tác như IPM, SRI... nhằm kiểm soát và hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc BVTV.

Giống lúa chống chịu, kháng với sâu bệnh là điều kiện tiên quyết để SX lúa gạo hữu cơ

Tại vùng lúa đặc sản tám xoan Hải Hậu (Nam Định), thời gian qua, Trung tâm Chuyển giao công nghệ và Khuyến nông cũng đã phối hợp với nhiều đơn vị, HTX, trực tiếp cử cán bộ kỹ thuật phối hợp với các HTX nhằm tăng cường tập huấn, chuyển giao các quy trình SX lúa hàng hóa, chất lượng cao theo hướng hữu cơ, có truy xuất nguồn gốc, gắn với tổ chức tiêu thụ.

Ông Hà Minh Đức, Giám đốc HTX Sản xuất - Dịch vụ nông nghiệp Toàn Thắng (xã Hải Toàn, huyện Hải Hậu) cho biết: Với sự hỗ trợ chuyển giao quy trình kỹ thuật của Trung tâm Chuyển giao công nghệ và Khuyến nông, HTX đã bắt tay xây dựng vùng SX lúa tám xoan đặc sản theo hướng hữu cơ từ năm 2018.

Đến nay, HTX đã quy hoạch (cách biệt với vùng SX thông thường), đưa vào SX hơn 30 mẫu (hơn 10 ha) lúa tám xoan hữu cơ.

Sản phẩm gạo của HTX đã được dan tem truy xuất nguồn gốc, phân phối cho hệ thống siêu thị tại 4 thành phố lớn là Hà Nội, Hải Phòng, TP. HCM và Vũng Tàu.

Giá gạo tám xoan hữu cơ trung bình đạt trên 100 nghìn đồng/kg, gạo Bắc thơm 7 trung bình 27 nghìn đồng/kg và luôn “cháy hàng”.

Mặc dù vậy, khó khăn lớn nhất của HTX, đó vẫn là việc áp dụng tiêu chuẩn SX theo hướng hữu cơ đòi hỏi rất nghiêm ngặt, đặc biệt là sâu bệnh...

TS Hà Quang Dũng, GĐ Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng quốc gia cho rằng: Hiện nay, diễn biến thời tiết ngày càng thất thường, khó lường, nguy cơ nhiều loại sâu bệnh trên lúa vì vậy ngày càng nguy hiểm. Điển hình là vụ ĐX 2019, ít năm nào bệnh bạc lá lại bùng phát bất thường như vụ ĐX năm nay. Vì vậy, việc nghiên cứu, chọn tạo các giống lúa có khả năng chống chịu tốt, kháng được với sâu bệnh phải là yêu cầu tiên quyết nếu muốn SX lúa gạo theo hướng hữu cơ.