Xử lý mạnh tay
Có mặt tại cảng cá Cát Lở, phường 11, TP.Vũng Tàu (cảng cá loại 1 duy nhất của tỉnh BR-VT), PV NNVN ghi nhận nhiều tàu cá vừa quay về cảng đang tất bật chuẩn bị các khâu hậu cần để tiếp tục vươn khơi. Sau gần 2 tháng đi biển, ngư dân Trần Văn Hoàng, chủ tàu cá công suất hơn 600CV quyết định về cảng khi các khoang tàu đã đầy ắp tôm cá. Anh Hoàng tâm sự: “Nếu lỡ tàu sang biển nước bạn, bị bắt giữ thì sẽ mất cả tàu lẫn thuyền viên, về nước còn bị phạt nặng nên ai cũng hết sức chú ý. Chưa kể với doanh nghiệp thu mua thì thời gian kiểm tra hàng hóa bị kéo dài, tăng rủi ro và tăng chi phí. Quy định thẻ vàng thủy sản khiến cả ngư dân chúng tôi và doanh nghiệp đều quá hiểu và thấm thía”.
Theo ông Hoàng, trong điều kiện ngư trường khó khăn, một trong những điều khiến ngư dân không dám đưa tàu cá vi phạm đánh bắt trái phép tại vùng biển nước ngoài là do nghị định xử phạt mới nhất có mức phạt cao gấp 10 lần so với nghị định cũ. Hơn nữa, khi đã vi phạm thì tàu cá sẽ bị tước đi nhiều ưu đãi, hỗ trợ của nhà nước.
Toàn tỉnh BR-VT hiện có khoảng 170 doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản, trong đó có 53 nhà máy đủ điều kiện tham gia xuất khẩu vào các thị trường lớn trên thế giới, với kim ngạch xuất khẩu trung bình khoảng 340 triệu USD/năm. Trong số này có 30 DN xuất khẩu vào thị trường châu Âu, có thực hiện xác nhận, chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản từ khai thác.
Tỉnh BR-VT cũng là nơi tập trung nhiều tàu cá trong và ngoài tỉnh về neo đậu tại 12 cảng cá; 3 khu neo đậu tránh trú bão do nhà nước, tư nhân quản lý. Trong đó có 10 cảng cá được công bố đưa vào danh sách cảng cá chỉ định có đủ hệ thống xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác - một trong những yếu tố bắt buộc phải thực hiện để gỡ thẻ vàng cho thủy sản.
Theo Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT, tính đến nay, trên địa bàn tỉnh đã thành lập được 346 tổ đội đoàn kết trên biển với 2.350 tàu cá, khoảng 2.158 thành viên, trong đó có 3 HTX và 1 nghiệp đoàn khai thác cá cơm. Trong đánh bắt xa bờ, bà con ngư dân cũng đã nhận thức tốt lợi ích của việc thành lập các tổ đoàn kết trong đánh bắt, bảo quản hải sản sau khai thác trên biển. Ông Nguyễn Văn Út, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ tổng hợp (Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT) cho biết: “Qua công tác tuyên truyền, ngư dân đã thực hiện tốt các quy định về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Nhiều ngư dân tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường do chính quyền địa phương tổ chức”.
Theo ông Út, trước những hệ lụy của thẻ vàng thủy sản, cả hệ thống chính trị tỉnh BR-VT đã vào cuộc thực hiện nhiều “giải pháp cứng” nhằm ngăn chặn triệt để tàu cá đánh bắt trái phép. Kết quả kiểm soát hoạt động khai thác hải sản của các tàu trên các vùng biển rất khả quan, ngư dân thực hiện nghiêm túc luật trên biển. Đặc biệt, từ cuối năm 2019 tới nay, không có tàu cá nào trên địa bàn tỉnh BR-VT vi phạm vùng biển nước ngoài.
Hoàn thành gắn giám sát hành trình trước 1/7
Theo Chi cục Thủy sản tỉnh BR-VT, tỉnh đã đưa ra kế hoạch triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá, nhóm tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên phải lắp thiết bị này trước ngày 1/7/2019; riêng các tàu làm nghề lưới kéo, câu cá ngừ đại dương phải lắp xong trước 1/1/2020. Các tàu cá còn lại có chiều dài từ 15m đến dưới 24m trước ngày 1/4/2020 phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá. Tuy nhiên, tính đến hết 4/2020 trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tàu cá chưa kịp lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.
Ông Nguyễn Đức Hoàng, Phó chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh BR-VT cho biết: “Trong số tàu cá có chiều dài 24m trở lên trên địa bàn tỉnh chưa lắp thiết bị giám sát hành trình do một số tàu đang nằm bờ, chủ tàu không đi biển để chờ bán tàu. Còn tàu cá có chiều dài từ 15m đến dưới 24m một số đang hoạt động ngoài biển chưa vào bờ, một số tàu cá thì đã có hợp đồng lắp đặt thiết bị giám sát hành trình nhưng phía nhà cung cấp thiết bị chưa có máy để lắp đặt…”.
Theo ông Hoàng, tính đến nay, toàn tỉnh đã có khoảng 2.243/2.892 tàu khai thác xa bờ lắp thiết bị giám sát hành trình, đạt 77,5%. Trong đó, tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên đã lắp thiết bị giám sát hành trình là 260/280 tàu, đạt 92,8%; tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m đến dưới 24m đã lắp thiết bị giám sát hành trình là 1.984/2.612 tàu, đạt 75,9%. Số lượng tàu cá đã lắp thiết bị thông tin liên lạc định vị vệ tinh GPS VX-1700 là 792 chiếc.
Tỉnh BR-VT yêu cầu thực hiện nghiêm công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản qua cảng, công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác, ghi nhật ký khai thác thủy sản nhằm đảm bảo hồ sơ truy xuất nguồn gốc khớp nối với tất cả các khâu trong chuỗi, từ khai thác trên biển đến khi xuất khẩu. Chi cục Thủy sản tỉnh BR-VT phối hợp với Bộ đội Biên phòng tại các cảng và các cơ quan chức năng tiếp tục tuyên truyền, phổ biến đến ngư dân về các cảnh báo “thẻ vàng” của EC, Luật Thủy sản năm 2017, các quy định và chế tài xử phạt đối với tàu không lắp thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá…
“Các cơ quan chức năng của tỉnh BR-VT túc trực tại các cảng cá thực hiện nghiêm, gắt gao đối với những tàu cá trong danh mục bắt buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Tàu nào chưa lắp thì cương quyết không cho xuất bến, đồng thời cũng không cấp hạn ngạch khai thác. Những tàu sau khi lắp phải mở máy giám sát hành trình 24/24 giờ nếu không sẽ bị xử phạt rất nặng, từ 300-500 triệu đồng”, ông Trần Văn Cường, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT khẳng định.