Một khách hàng đang nghe tư vấn tài chính (Ảnh chỉ có tính minh họa cho bài viết)
Tại TP.HCM Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) đã tổ chức hội thảo “Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (NTD) trong lĩnh vực tín dụng tiêu dùng, thực trạng và giải pháp”.
Ông Phan Thế Thắng, Phó trưởng phòng Phòng Bảo vệ QLNTD cho biết, thị trường tín dụng tiêu dùng ở Việt Nam đang phát triển mạnh.
Tuy nhiên, mặc dù quy định pháp luật bảo vệ QLNTD liên quan đến dịch vụ tín dụng tiêu dùng quy định về việc cung cấp thông tin về giá cả, điều kiện giao dịch, lãi suất rõ ràng nhưng thực tế cho thấy có không ít nhân viên của các công ty tài chính có hành vi lừa khách hàng. Các hành vi gian dối đó là các nhân viên này thường không cung cấp đầy đủ thông tin về lãi suất, điều kiện thanh lý hợp đồng, phí phạt vi phạm...
Chính vì NTD không nắm rõ (vì không nghiên cứu kỹ các điều khoản) nên nhiều người vay tín dụng bị lừa dối khi ký những hợp đồng khống... Nhiều NTD cho biết, do lỡ ký các hợp đồng vay tiêu dùng với lãi suất “chợ đen”, đến khi phát hiện ra mình bị lừa dối thì đã muộn và không có cách nào để thoát được.
Được biết, hiện nay mức lãi suất NTD phải chịu ở mức khá cao, lên tới 60% - 70%, thậm chí có nơi có thể lên đến 80-100%/năm. Theo các thống kê, 7 năm qua tổng dư nợ cho vay tiêu dùng tại Việt Nam có mức tăng trưởng trung bình khoảng 20%/năm. Dư nợ cho vay tiêu dùng chiếm khoảng 8,02%/tổng dư nợ tín dụng của toàn hệ thống đã đạt khoảng 10,4 tỷ USD. Có thể thấy tình trạng nhân viên tín dụng gian dối người tiêu dùng đang trở thành mối lo ngại không nhỏ đến vấn đề an sinh xã hội.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là thực trạng “tín dụng đen” ngày càng có chiều hướng gia tăng trong khi pháp luật còn nhiều kẽ hở trong việc khắc phục, ngăn ngừa...
Bởi lẽ hiện nay pháp luật cũng chưa có quy định riêng cho vay tiêu dùng, do đó toàn bộ vấn đề cho vay tiêu dùng đều dựa vào Luật Tổ chức tín dụng. Trong khi đó, Luật Tổ chức tín dụng quy định các phần liên quan tới giới hạn, hạn mức, thủ tục cho vay đối với các ngân hàng, công ty tài chính đã quá lạc hậu...
Do đó, nhiều đại biểu cho rằng cần kiến nghị cơ quan chức năng xây dựng khuôn khổ pháp lý quy định về hoạt động cho vay tiêu dùng với nguyên tắc bảo đảm sự hài hòa giữa lợi ích NTD - lợi nhuận của doanh nghiệp. Bên cạnh đó hơn ai hết NTD phải tỉnh táo, nhận thức rõ và kỹ càng khi đặt bút ký vào các hợp đồng vay vốn tín dụng.
Ngoài ra, các cơ quan bảo vệ NTD cần lên tiếng, bảo vệ hoặc yêu cầu sửa chữa các hành vi cho vay nặng lãi hoặc thu hồi giấy phép kinh doanh của các tổ chức tín dụng gian dối người tiêu dùng mới mong có một môi trường cho vay tín dụng lành mạnh.