Không nên ham rẻ

Trao đổi với NNVN về vấn đề trên, bà Hồ Thị Lan Hương, Tổng Thư ký Hiệp hội Khí sinh học (KSH) Việt Nam (VPA) cho biết: Từ năm 2012-2013, VPA đã có chương trình đánh giá tổng thể về các chủng loại hầm biogas. Theo đó, hiệp hội đã thành lập một nhóm gồm nhiều nhà khoa học có uy tín khảo sát trên thị trường cả nước.

Tiêu chí đánh giá cơ bản nhất trước hết là số lượng công trình đã được đưa vào sử dụng; nguồn gốc thiết kế; đã được cơ quan quản lý nhà nước nào về KH-CN đánh giá và chấp nhận hay chưa…

Qua đó, đã phân ra 3 nhóm vật liệu hầm biogas phổ biến nhất: Một là nhóm vật liệu xây bằng gạch truyền thống; hai là nhóm vật liệu composit (mới du nhập vào Việt Nam trong khoảng hơn 10 năm trở lại đây); ba là nhóm vật liệt mới, du nhập trong khoảng 5 năm trở lại đây như vật liệu bạt kỹ thuật HDPE, LDPE, hay gần đây là vật liệu nhựa tái sinh của Cty Môi trường Xanh (Thái Bình)…

Về thiết kế, có 7 kiểu cơ bản, với tiêu chí thiết kế đó đã đưa vào sử dụng với số lượng tối thiểu 500 công trình trở lên như: Kiểu xây gạch KT1; KT2 truyền thống; kiểu hộp chữ nhật (do Trung ương Hội Làm vườn VN triển khai); kiểu EQ2 (chủ yếu ở ĐBSCL, do dự án hợp tác Thái Lan – Đức triển khai); kiểu thiết kế composit với nhiều sản phẩm của các DN như Cty Quang Huy, Cty Hưng Việt, Cty Thành Lộc; kiểu túi ni-lon với vật liệu bạt kỹ thuật…

Đánh giá về chất lượng của các loại vật liệu hầm biogas, bà Hương cho rằng, mỗi loại hầm biogas với vật liệu, thiết kế riêng đều có ưu điểm riêng.

Ví như loại vật liệu túi ni-lon có mặt từ những năm 90, do Trung ương Hội Làm vườn phối hợp với Viện Chăn nuôi và ĐH Nông lâm TP.HCM triển khai có giá rất rẻ tiền, chỉ bằng 20 - 30% các loại khác. Tuy nhiên, nó vẫn được VPA xem là nhóm sản phẩm được thị trường chấp nhận bởi có tính đặc thù, số lượng hiện có hàng chục nghìn công trình đã được sử dụng….

Chẳng hạn như với loại hầm bằng vật liệu nhựa tái sinh, loại này đã nhận được giải thưởng của Bộ KH-CN. VPA cũng đã dự định đưa vào nghiên cứu. Một số nơi ở miền núi phía Bắc cũng đã có một số công trình KSH xây dựng bằng vật liệu này.

Tuy nhiên, hầu hết những người sử dụng được VPA phỏng vấn đều phàn nàn rằng mẫu thiết kế bằng vật liệu này sử dụng quá nhiều ốc vít, tới hàng trăm ốc vít bằng sắt thép.

Trong khi môi trường bề mặt hầm biogas là chất thải có tính kiềm, lúc có tính axit, ốc vít thì phải là vật liệu đặc chủng chống rỉ, chứ nếu là sắt thép thì rất có thể bị ăn mòn, nguy cơ rò rỉ, tuổi thọ công trình kém.

 Vì vậy, cần phải tiến hành một cuộc đánh giá nghiêm túc về mặt khoa học, được cơ quan thẩm quyền chứng nhận thì mới có thể kết luận, khuyến cáo đưa vào sử dụng.

Đại diện VPA cũng cho biết về nguyên tắc, để đưa ra một sản phẩm hầm biogas ra bán thương mại, ít nhất sản phẩm ấy phải được cơ quan quản lý nhà nước về KH-CN chứng nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng. Chất lượng bao gồm các nhóm như chất lượng về vật liệu; thiết kế xây dựng, lắp đặt, vận hành khí… liên quan đến Bộ Xây dựng, Bộ NN-PTNT ban hành quản lý.

Trước đây, Bộ NN-PTNT đã có Tiêu chuẩn ngành về hầm biogas. Hiện Tiêu chuẩn ngành đang trong quá trình sửa đổi thành Quy chuẩn Quốc gia nên tạm thời, Bộ NN-PTNT quản lý chất lượng hầm biogas bằng việc công nhận sản phẩm tiến bộ kỹ thuật. Trong đó, các loại vật liệu, thiết kế mà Dự án LCASP Trung ương chỉ định hiện đều đã được Bộ NN-PTNT công nhận.