Kiên Giang là tỉnh dẫn đầu cả nước về số lượng tàu cá có gắn thiết bị giám sát hành trình. Ảnh: Trung Chánh.
Dẫn đầu cả nước
Thực hiện quy định của Luật thủy sản 2017 và Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật thủy sản, việc triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá là điều kiện bắt buộc đối với tàu đánh bắt xa bờ.
Hơn nữa, khuyến nghị của Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (khai thác IUU) cũng yêu cầu phải gắn thiết giám sát trên tàu cá để các cơ quan chuyên môn quản lý tốt hơn hoạt động đánh bắt trên biển. Đây cũng là điều kiện để các chủ tàu thực hiện nhật ký khai thác, làm căn cứ để xác nhận nguồn gốc nguyên liệu hợp pháp phục các nhà máy vụ chế biến xuất khẩu.
Là tỉnh có đội tàu khai thác lớn, thời gian qua tỉnh Kiên Giang đã có nhiều nỗ lực để thực hiện việc gắn thiết bị giám sát hành trình tàu cá.
Theo số liệu của Chi cục Thủy sản Kiên Giang, đến nay toàn tỉnh đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho hơn 3.200 tàu cá, góp phần đưa Kiên Giang trở thành một trong những tỉnh đi đầu trong công tác tổ chức triển khai, cũng như có số lượng tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình nhiều nhất trên cả nước.
Thiết bị giám sát hành trình tàu cá kết nối với trạm bờ là cơ sở để cơ quan chức năng quản lý tốt hoạt động khai thác trên biển. Ảnh: Trung Chánh.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì cũng còn một số hạn chế nhất định. Song song với việc có nhiều số lượng tàu cá lắp thiết bị giám sát hành trình thì cũng có nhiều thiết bị mất kết nối với hệ thống giám sát tàu cá.
Hàng ngày, có hơn 1.000 thiết bị mất kết nối với hệ thống giám sát tàu cá, trong đó có khoảng 75% là do các đơn vị cung cấp thiết bị ngắt kết nối với hệ thống. Nguyên nhân, do chủ tàu không hoặc chưa thực hiện đóng phí sử dụng dịch vụ viễn thông di động vệ tinh theo hợp đồng đã ký kết.
Cần hỗ trợ ngư dân
Ông Trương Văn Ngữ, Chủ tịch Hội Nghề cá TP Rạch Giá cho biết, để gắn thiết bị giám sát hành trình tàu cá, chủ tàu đã phải bỏ ra số tiền khá lớn.
Hiện mỗi thiết bị có giá từ 30-50 triệu đồng/chiếc (tùy nhà cung cấp). Đối với những chủ tàu có từ 2 cặp cào đôi trở lên, số tiền nay lên đến cả trăm triệu đồng. Và để duy trì kết nối vệ tinh với trạm bờ, mỗi tháng ngư dân phải đóng thêm 350 ngàn/thiết bị cho các nhà mạng nữa.
Nhiều tàu cá của ngư dân Kiên Giang đang bị mất kết nối vệ tinh với trạm bờ do bị nhà mang cắt dịch vụ. Ảnh: Trung Chánh.
“Như vậy, cứ mỗi cặp cào đôi 1 tháng tốn hết 700 ngàn đồng cước phí kết nối vệ tinh. Những chủ có nhiều tàu thì số tiền lên đến bạc triệu mỗi tháng. Bình thường, làm ăn thuận lợi thì các chủ tàu vẫn đóng đầy đủ.
Tuy nhiên, thời gian gần đây việc khai thác gặp khó khăn, nguồn lợi thủy sản giảm, đánh bắt thu lỗ nên nhiều chủ tàu còn nợ cước kết nối vệ tinh nên bị nhà mạng cắt. Hội đã có văn bản kiến nghị tỉnh có chính sách hỗ trợ cho ngư dân nhưng chưa có trả lời”, ông Ngữ nêu nguyên nhân nhiều tàu cá bị cắt kết nối.
Tàu mất kết nối thiết bị giám sát hành trình sẽ bị lực lượng Biên phòng kiểm tra, không cho ra khơi khi chuẩn bị xuất bến. Ảnh: Trung Chánh.
Mới đây, ông Quảng Trọng Thao, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Kiên Giang đã có văn bản gửi các nhà cung cấp thiết bị, dịch vụ kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá, gồm: Viettel (Kiên Giang, Vũng Tàu), Trung tâm kinh doanh - VNPT Kiên Giang, Cty TNHH Zunibal Việt Nam, Cty TNHH Phát triển Công nghệ Điện tử Bình An, Cty TNHH MTV Thông tin Điện tử Hàng hải Việt Nam (Vishipel), đề nghị hỗ trợ một phần chi phí cước vệ tinh cho các chủ tàu, nhằm đảm bảo liên lạc thông suốt.
Tàu có tên trong danh sách vi phạm do Tổng cục Thủy sản công bố, sẽ không được cập cảng bốc dỡ hàng. Ảnh: Trung Chánh.
Ông Thao cho biết: “Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh về việc triển khai lắp đặt, theo dõi, quản lý thiết bị giám sát hành trình tàu cá cũng như chia sẻ với những khó khăn mà các chủ tàu cá nói riêng và ngành thủy sản nói chung trong giai đoạn hiện nay, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng tàu cá mất kết nối với hệ thống, Sở NN-PTNT Kiên Giang đề nghị các đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình đã lắp đặt trên tàu cá của tỉnh Kiên Giang, có chính sách hỗ trợ một phần cước phí vệ tinh cho các chủ tàu cá đã lắp đặt thiết bị của đơn vị mình. Thời gian đề xuất hỗ trợ là khoảng 2 năm, từ 2020-2021”.
Mất kết nối sẽ phát sinh nhiều hệ lụy
Ông Đỗ Xuân Vinh, Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá, Bến cá tỉnh Kiên Giang cho biết, thiết bị giám sát hành trình tàu cá là cơ sở quan trọng để chứng minh tàu cá khai thác hợp pháp, không vi phạm vùng biển nước ngoài.
Vì vậy, việc mất kết nối sẽ phát sinh nhiều hệ lụy. Khi tàu đi khai thác về cảng, Văn phòng Đại diện Thanh tra, Giám sát Nghề cá đặt tại cảng sẽ kiểm tra, phát hiện vi phạm sẽ bị xử lý.
Còn nếu tàu nào có tên trong danh sách vi phạm do Tổng cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT) công bố, sẽ không được cập cảng bốc dỡ hàng.
