“Kinh đô” nấm Phú Lương

Về vùng quê Phú Lương (huyện Phú Vang, TT- Huế) hình ảnh khói đốt rơm cao nghi ngút không còn nữa, thay vào đó là từng vòm nấm rơm. Nghề trồng nấm đã cứu cánh nông dân nơi đây.

Chọn nghề phù hợp

Toàn xã Phú Lương có 10 thôn thì 7 thôn làm nấm với hơn 600 hộ dân tham gia. Vào mùa trồng nấm, mọi nhà đều tất bật rửa rơm, phơi khô, cấy meo nấm, gia cố lại vòm… Đang lúi húi chất lại đống rơm, chị Nguyễn Thị Sung ở thôn Lê Xá Đông cho biết: “Gia đình tui trồng nấm đến nay đã được 15 năm. Trước đây, sau mỗi mùa vụ thường đốt rơm ngay tại đồng hoặc mang về chất thành độn cao làm chất đốt, vừa ô nhiễm vừa phung phí. Từ khi HTX nấm Phú Lương 1 được thành lập, từ nguồn vốn khuyến công của huyện, chúng tôi được học nghề trồng nấm. Giờ đây, mỗi gia đình đều có từ 2 đến 3 vòm nấm, thu nhập vài triệu đồng/ tháng”.

Vừa phơi rơm, chị Sung vừa nói say sưa về kỹ thuật trồng nấm như một kỹ sư thực thụ. Theo lời chị, nguồn nguyên liệu, chi phí đầu vào SX nấm khá thấp, tiền mua meo giống không cao. Chỉ cần chuẩn bị rơm khô, đóng bịt, vô meo giống và đưa vô vòm chăm sóc. Từ sáng sớm, nhiều tư thương đã về tận xã hỏi mua sản phẩm. Bà con bán tươi cho thương lái, đỡ chi phí vận chuyển, hư hỏng.

Với kỹ thuật khá đơn giản như vậy, nhà chị Sung có 3 vòm nấm rơm, sò. Mỗi vòm cho thu từ 35- 45 kg nấm tươi với giá bán hiện nay, từ 40- 60 nghìn đồng/kg, gia đình chị thu nhập khoảng 3- 4 triệu đồng/tháng.

Theo thống kê, chỉ riêng thôn Lê Xá Đông đã có hơn 200 hộ dân trồng nấm, sản lượng bình quân 80- 100 ngàn tấn, doanh thu từ 3- 4 tỷ đồng/năm. Bà con ở đây cho hay, ngoài hai vụ lúa, nhờ nghề trồng nấm mà nhiều gia đình đã thoát nghèo.  Anh Hoàng Thành Nhân ở thôn Giang Trung cho biết: “So với các nghề khác thì nghề trồng nấm bà con tiếp thu nhanh hơn cả. Từ một vài hộ dân tham gia đầu tiên, chỉ sau vài năm, toàn xã đã có vài trăm hộ làm.

Ở Phú Lương, ngay từ khi mới đưa về, nghề trồng nấm đã bám rễ sâu bởi đây là địa phương gần như độc canh cây lúa, nguyên liệu rơm không thiếu. Từ khi HTX Phú Lương 1 đi vào hoạt động, không chỉ tạo điều kiện cho nông dân học nghề mà còn là nơi tiêu thụ sản phẩm đều đặn nên bà con rất an tâm SX. Toàn xã có gần 80% hộ dân tham gia trồng các loại như nấm sò, nấm rơm, linh chi, kim châm. Việc hấp thụ nghề mới hiệu quả đã biến vùng quê thuần nông thoát nghèo từng ngày.

Bà đỡ của nông dân

Trong hơn 10 năm qua, HTX Phú Lương 1 là đơn vị đi đầu, dẫn dắt bà con đến với nghề trồng nấm. Đây cũng là nơi tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn và chuyển giao kỹ thuật cho xã viên. Hiện tại HTX Phú Lương 1 có hơn 230 hộ dân tham gia SX với 400 lao động, trong đó 10 lao động thường xuyên với thu nhập 1,8 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm của HTX đã tỏa đi các thị trường Đà Nẵng, Quảng Nam, Hà Nội và đang hướng ra thị trường nước ngoài.

Ông Hồ Viết Diệm- Phó Chủ nhiệm HTX Phú Lương 1 cho biết: “HTX được thành lập từ năm 1996, với xã viên đầu tiên tham gia học trồng nấm là ông Nguyễn Thụ (hiện nay là Chủ nhiệm). Tình cờ, ông Thụ đọc được tin giàu lên từ cơ sở trồng nấm trên báo Nông nghiệp Việt Nam, ông đã không quản ngại khó khăn, mang nghề trồng nấm về cho nông dân.

Ban đầu, ông Thụ tự bỏ tiền túi đi tham quan các trại nấm nhiều địa phương ở phía Nam. Không dừng lại ở đó, ông còn cùng thêm 6 người tham gia lớp học trồng nấm ở Viện Di truyền nông nghiệp tại Hà Nội. Năm 2006 mẻ nấm đầu tiên được nghiệm thu thành công. Từ cơ sở đầu tiên, về sau, HTX Phú Lương đã tham gia SX các loại nấm mới như kim châm, linh chi, đùi gà…”.

Từ những cơ sở đầu tiên, đến nay, HTX Phú Lương 1 đã góp phần giải quyết cho hàng trăm lao động địa phương, giúp người dân có thu nhập ổn định. Quan trọng hơn, người trồng nấm ở Phú Lương có thể tự trồng nấm ở nhà, vừa tham gia SX nấm ở HTX, tạo sự linh hoạt trong sản xuất kinh doanh. Sản phẩm làm ra đã được đơn vị bao tiêu nên người dân rất an tâm. HTX Phú Lương 1 còn phối hợp tổ chức và hỗ trợ kinh phí cho các học viên tham gia lớp học trồng nấm, nhằm giúp bà con nâng cao tay nghề. Đặc biệt, từ tháng 3/2012, HTX đã lấy giống từ Hà Nội đưa vào trồng thử nghiệm 300 bịch nấm kim châm. 

Ông Diệm cho biết: “Đây là loại nấm mới được đưa vào trồng ở tỉnh TT- Huế, đòi hỏi quy trình, kỹ thuật SX cao, ví như nhiệt độ phải dưới 17 độ C nấm mới phát triển, nhưng giá bán ra thị trường khá cao, khoảng 60- 70 nghìn đồng/kg. Theo khảo sát hiện nay, loại nấm này đang rất được ưa chuộng trên thị trường. Nếu thành công, có điều kiện sẽ nhân rộng trong bà con, làm phong phú thêm sản phẩm của nấm Phú Lương.”