Nhà thơ Việt Nam làm ca dao rất nhiều. Và không ít nhà thơ đã “để đời” những bài ca dao nổi tiếng.
Chẳng hạn như Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu với bài “Anh ơi, em bảo anh này/Ở đời phải cúi lông mày mới khôn/ Người ta ăn ở thì tròn/ Sao anh ăn ở như đòn phá ngang”.
Á Nam Trần Tuấn Khải với bài “Rủ nhau xuống bể mò cua/Lên ngàn hái quả mơ chua trên rừng/ Ai ơi chua ngọt đã từng/ Non xanh nước bạc xin đừng quên nhau”. Nhà thơ Ngô Văn Phú có bài: “Trên trời mây trắng như bông/ Ở dưới cánh đồng bông trắng như mây/Mấy cô má đỏ hây hây/Đội bông như thể đội mây về nhà”...
Là tác giả của nhiều tập thơ, được xuất bản tại những nhà xuất bản lớn (trong đó có hàng chục bài thơ được phổ nhạc) và là người viết báo thuộc hàng “khủng”, nhà thơ Lại Tây Dương (Hội VHNT Thái Bình) còn rất hay làm ca dao. Những bài ca dao đó thường được ông “xuất khẩu” nhân lúc tửu hứng cùng bạn bè, và thường không được ghi chép lại. Nhưng chúng lan truyền khá nhanh và khá rộng theo kiểu... đa cấp. Một trong những bài ca dao đó là bài “Ca dao về vợ”.
Nguyên văn bài ca dao đó thế này: “Vợ là “tài sản” từ xưa/Bao nhiêu khó nhọc mới đưa được về/Muốn cho êm ấm mọi bề/Chỉ khen, chớ dại mà chê câu nào/ Khi vợ nổi máu “hồng bào”/Thì tìm lời lẽ ngọt ngào mà xin/ Muốn vợ không mất lòng tin/Lĩnh lương đúng hạn, nộp tiền phân minh/Đến “giời” vợ cũng chẳng kinh/Thì đừng rước lửa đốt mình mà... toi/Quỹ đen giấu kín một nơi/Vợ mà vớ được thì thôi... đóng màn/Có bồ, phải khéo nguỵ trang/ Chớ đem bánh đúc bày sàng mà ngu/ Lúc vợ nổi máu Hoạn Thư/Thì coi như điếc, như mù là khôn/Đói thì ăn gói mỳ tôm/ Hớ hênh, thích phở, chán cơm, liệu hồn/Chờ cho sư tử ngủ ngon/ Vờ đi cửa trước, nhưng luồn cổng sau/Vợ luôn được đặt lên đầu/Khi nào mắc lỗi, chồng mau giảng hoà/Vợ là “thái hậu” trong nhà/Không tuân “thánh chỉ”, thì ra... đứng đường”.
Vợ chồng nhà thơ Lại Tây Dương trong cuộc sống thường nhật
Bài ca dao hay, dí dỏm, đúng chất... ca dao. Nhưng hơn thế, nó còn là những lời khuyên rất chí tình cho người đời về cách xử thế trong cuộc sống vợ chồng, để có được một gia đình yên ấm. Đối với cánh mày râu, việc “tề gia” nhiều khi còn khó hơn cả “trị quốc, bình thiên hạ”. Không chỉ người thường mà đến cả bậc đế vương cũng thế. Không ít vị đế vương tài năng lừng lẫy, mỗi câu nói, mỗi ý muốn đều được thiên hạ răm rắp tuân theo, nhưng lại vụng xử thế với đám phi tần, để đến nỗi sau khi nằm xuống, thiên hạ phải tương tàn do “loạn từ hậu cung loạn ra”.
Thích được khen là đặc tính lớn nhất của phụ nữ. Thế nên “bí quyết” để một gia đình êm ấm chẳng có gì là ghê gớm cả, chỉ gói gọn trong một câu: Đừng tiếc lời khen vợ (Chỉ khen, chớ dại mà chê câu nào). Nếu vạn bất đắc dĩ phải chê, thì đừng dại mà chê kiểu “thẳng ruột ngựa”, tối kỵ việc chê vợ trước mặt người ngoài hay con cái, và hãy chê bằng... một lời khen, đại loại như: “Canh hôm nay em nấu rất ngon. Nhưng nếu tra ít muối đi chút xíu thì còn ngon hơn”...
Hào phóng lời khen với vợ thì chỉ có được, không chỉ được một mà còn được ba bốn năm bề. Thích nghe những lời ngọt ngào là đặc tính của người đời (Nói ngọt, lọt đến xương - Thành ngữ), nhưng phụ nữ ưa nói ngọt hơn nam giới rất nhiều. Thế nên nếu chẳng may gặp lúc vợ nổi cơn giận dữ (nổi máu hồng bào), thì những lời nói ngọt ngào của người chồng là liều thuốc hiệu quả nhất khiến vợ “hạ hoả”, để gia đình lại yên ấm như chưa bao giờ có sóng gió. Đơn giản vậy thôi mà rất nhiều người chẳng nghĩ ra. Thực tế đã có không ít gia đình tan nát hay sau đó là những trận thượng cẳng chân hạ cẳng tay, thậm chí gây thương tích, án mạng, chỉ vì: “Vợ giận, chồng lại lắm lời”.
Người đời có câu “Bát đĩa còn nhiều khi va chạm, nữa là cuộc sống vợ chồng”, quả là chí lý. Lại có câu “Lấy nhau thì dễ, sống êm ấm với nhau cho đến trọn đời mãn kiếp mới khó”, còn chí lý hơn. Những lần “va chạm” ấy, có rất nhiều nguyên nhân, trong đó phần lớn nguyên nhân xuất phát từ người chồng. Nhưng biết lỗi, chủ động giảng hoà bằng những lời nói ngọt ngào, êm ái, thì đến “sắt cũng phải mềm” chứ đừng nói những cô vợ nanh nọc. Phụ nữ rất dễ tổn thương, dễ chấp nhặt, nhưng cũng rất dễ dàng tha thứ cho những sai trái của chồng, vì “đánh kẻ chạy đi chứ không ai đánh kẻ chạy lại”. Vấn đề là “khi nào mắc lỗi” người chồng có biết lỗi mà “mau giảng hoà” hay không ?
Không chỉ các bạn trẻ, mà cả những người lớn tuổi cũng có thể tìm thấy những lời khuyên rất hữu ích cho cuộc sống gia đình từ bài ca dao này.
