Bỏng axit để lại di chứng nặng nề
Cơ chế tàn phá
BS Trần Đoàn Đạo, Trưởng khoa Bỏng của Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) cho biết, mỗi năm bệnh viện tiếp nhận vài chục trường hợp bỏng liên quan đến axit, trong số đó không ít người tử vong hoặc mang sẹo biến dạng suốt đời.
Có rất nhiều loại axit, thông thường, có 3 loại axit vô cơ mạnh thường gây bỏng đó là axit sunfuric (H2SO4), axit nitric (HNO3) và axit clohidric (HCl). Đây đều là các axit có tính oxy hóa mạnh, nhất là ở nồng độ đậm đặc, nó sẽ gây bỏng và tổn thương nhanh chóng nếu tiếp xúc trực tiếp qua da.
Theo các chuyên gia, do tính chất oxy hóa mạnh nên khi tác động lên cơ thể, axit phá hủy cấu trúc mô như da, mỡ, gân, cơ… gây hoại tử từ ngoài vào trong theo cơ chế đông vón protein của cơ thể. Khi bị axit dính vào chưa đầy 5 giây người bệnh có thể bị bỏng nặng.
Vì vậy nếu không được sơ cứu kịp thời, axit sẽ tiếp tục làm cháy da, tổn thương xương và các bộ phận khác trong cơ thể. Trong trường hợp axit bắn vào mắt, miệng, nạn nhân có thể mất hoàn toàn đôi môi, mí mắt bị đốt cháy hay biến dạng. Lúc này, việc ăn uống, sinh hoạt trở nên vô cùng khó khăn. Nếu axit bị bắn trực tiếp vào mắt thì sẽ gây bỏng võng mạc, nguy cơ mù lòa của nạn nhân là rất cao.
Cách sơ cứu
Có thể vì bất cẩn hoặc lý do không may nào đó bạn sẽ rơi vào tình trạng bỏng axit, bỏng hóa chất. Bỏng hóa chất nhẹ thường liền mà không cần điều trị gì thêm.
Nếu hóa chất gây bỏng da gây tổn thương nặng, hãy làm theo các bước sau:
Việc đầu tiên cần làm là loại bỏ nguyên nhân gây bỏng bằng cách: Rửa sạch hóa chất ra khỏi bề mặt da dưới vòi nước lạnh trong 15 phút trở lên. Nếu hóa chất gây bỏng là chất dạng bột như vôi, hãy chải sạch nó khỏi da trước khi rửa. Chú ý không cởi quần áo người bị bỏng vì như thế rất dễ gây lột da. Các vùng hoá chất hoặc axit chỉ mới bám vào quần áo thì cần nhẹ nhàng cắt bỏ.
Khi tiếp xúc nhớ không tiếp xúc bằng tay không. Che phủ vùng bị bỏng bằng băng gạc khô, vô trùng hoặc quần áo sạch.
Đến bệnh viện hoặc gọi cấp cứu ngay.
Việc cần tránh trong sơ cứu
Không cố gắng cởi phần quần áo dính với vết bỏng nặng. Vì như thế đau đớn, làm lột phần da thịt theo và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết thương.
Vết thương do axit gây ra rất dễ bị nhiễm trùng do đó việc rửa sạch vết thương cần thực hiện dưới dạng vòi nước không ngâm trực tiếp trong nước.
Không được sử dụng đá chườm lên vết thương. Nó có thể làm tổn thương da và gây bỏng kép do đang ở trạng thái nhiệt độ mô quá nóng giờ chuyển sang lạnh đột ngột.
Không sử dụng khăn lau có sợi. Các sợi có thể dính vào vết bỏng và gây đau đớn cho nạn nhân khi lấy ra và cũng làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vào vết thương.
Không bóp hay làm vỡ các bong bóng nước vì sẽ làm tăng nhiễm trùng cho người bị bỏng.
Không sử dụng bơ, dầu, kem đánh răng kể cả xà phòng bôi lên vết bỏng. Chúng sẽ dính vào vết thương và gây đau đớn cho nạn nhân và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Đặc biệt không được dùng trà hoặc sút để chế vào vết bỏng vì nhiều người hay lầm tưởng các chất này trung hoà axit, khi chế vào sẽ gây ra nhiều phản ứng hoá học khiến bệnh nhân phỏng nặng thêm.
Xử trí trong trường hợp axit bắn vào mắt
Nếu bạn bị hóa chất bắn vào mắt sẽ khá nguy hiểm, đặc biệt gây đau đớn và hoảng loạn cho người bị nạn. Việc đầu tiên cần làm là trấn tĩnh người bị nạn.
Tuyệt đối không được dụi mắt, vì dụi mắt có thể gây tổn thương thêm cho mắt dẫn đến tăng nguy cơ mù loà.
Không cho bất kì thứ gì ngoài nước hoặc nước muối sinh lý để rửa vào mắt. Tốt nhất hãy đến vòi nước và ghé mắt vào cho vòi nước chảy nhẹ nhẹ liên tục trong thời gian ít nhất là 15 phút, sau đó chuyển đến bệnh viện gần nhất.
Với trẻ em, tốt nhất là cho trẻ nằm trong bồn tắm hoặc ngửa đầu vào bồn rửa trong khi bạn phun nhẹ nước lên trán ở bên mắt bị dính hóa chất hoặc vào chỗ sống mũi giữa hai mắt. Nhớ rửa trong ít nhất 20 phút cho dù bạn dùng cách nào.
Nếu bạn hoặc người bị nạn có đeo kính áp tròng thì phải tháo ngay kính áp tròng ra ngay.
