Lạnh tay chân dù đã mặc đủ ấm

* Xin cho biết chân tay bị lạnh cho dù mặc đủ ấm là vì làm sao?

Bùi Thanh Lich, Chợ Mới, Bắc Kạn

Tây y quan niệm, chân tay lạnh là hiện tượng bình thường, trong trường hợp nào đó, đó là biểu hiện của một sức khỏe tốt. Những người có huyết áp thấp nhưng khỏe mạnh thường tập trung dòng máu vào phần thân mình, khiến cho các đầu ngón tay, chân bị lạnh. Bên cạnh đó, những người mắc bệnh thiếu máu cũng mắc chứng tay chân lạnh do lượng hồng cầu trong máu hạ thấp. Biểu hiện rõ nhất là gan bàn chân, tay luôn ở trong trạng thái lạnh ngắt cho dù là trời nóng hay lạnh. Nhìn chung, khí huyết không lưu thông là nguyên nhân chính dẫn đến tay chân lạnh...

Tuy nhiên, nếu lạnh bàn tay, chân kèm theo hiện tượng rụng tóc nhiều và mất trí nhớ, có thể do giảm hoạt động tuyến giáp; còn nếu có cảm giác tê buốt và như bị kim châm thì đó là biểu hiện của thiếu vitamin B12. Chỉ cần thử máu đơn giản sẽ xác định được 2 nguyên nhân trên để có phương pháp điều trị thích hợp. Một trường hợp khác, nếu chân tay lạnh giá kèm theo đau, buốt hoặc đầu ngón tay chân chuyển sang màu trắng, nên nghĩ đến bệnh viêm tĩnh mạch, tắc mạch máu, như vậy sẽ nghiêm trọng và cần khám bệnh với BS chuyên khoa.

Theo đông y thì những người này bị "dương hư" (hàn). Bình thường, nhiệt độ cơ thể cân bằng ở 36 - 37 ^oC. Khi dương nhiều hơn, người sẽ cảm thấy nóng; âm nhiều hơn, sẽ cảm thấy lạnh. Cơ thể người có ba vùng: Thượng tiêu (vùng ngực hất lên), trung tiêu (vùng bụng, đường tiêu hóa), hạ tiêu (khoảng thắt lưng trở xuống).Theo Đông y, dương khí bắt đầu từ hạ tiêu đưa lên, nếu chuyển hóa tăng sẽ sản sinh nhiều nhiệt. Ở người dương hư, chuyển hóa giảm, phần trên hay ra mồ hôi, hay đau bụng, dễ đi ngoài khi ăn đồ ăn lạnh. Đây là chứng bệnh gây khó chịu cho người mắc chứ không mang tính nguy hiểm.

* Chân tay bị run và đỏ mặt khi đứng trước đám đông, có phải bị bệnh gì không và có cách nào để khắc phục?

Lê Hà Phương, Triệu Phong, Quảng Trị

Theo TS Nguyễn Hoài Nam thì tim đập nhanh, tay chân run rẩy, mặt đỏ lên khi nói chuyện trước đám đông, tranh cãi trực tiếp... là biểu hiện của tình trạng cường giao cảm của hệ thống thần kinh thực vật. Nếu tình trạng này tiếp diễn nhiều lần và trong một thời gian dài, người bệnh rất dễ bị cao huyết áp và dẫn đến các biến chứng nặng nề. Việc điều trị không đơn giản vì ngoài yếu tố thần kinh, bệnh nhân còn chịu sự chi phối của cả yếu tố di truyền và thể chất.

Thông thường, bác sĩ hay khuyên bệnh nhân tập các môn thể dục của phương Đông như thiền, yoga. Tránh sử dụng các loại thức ăn và đồ uống có chất kích thích như thuốc lá, rượu, cà phê, gia vị có tính cay nóng quá mức. Nên tập nói chuyện trước đám đông, đi ngủ sớm... Một số trường hợp triệu chứng nặng nề có thể sử dụng thuốc ức chế thụ thể Béta. Tuy nhiên, những loại thuốc này không thể sử dụng lâu dài và có nhiều tác dụng phụ. Điều cần nhất là trước khi sử dụng thuốc, người bệnh phải đến khám, đo điện tim và tư vấn ở một thầy thuốc chuyên khoa tim mạch.

* Xin cho biết nước mắt xuất phát từ đâu và vì sao chúng ta lại phải khóc?

Nguyễn Quý Ngọ, Tĩnh Gia, Thanh Hóa

Theo bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì nước mắt là một dung dịch được tiết ra thông qua tuyến lệ. Về mặt sinh học, nước mắt là dung dịch dùng để làm lau sạch những bụi bẩn bám ở con ngươi, nước mắt để làm ướt và trôi đi các bụi bẩn ở mặt do bụi bay vào mắt, nước bẩn tiếp xúc với mắt, hơi cay làm khô mắt nên tuyến lệ tiết nước mắt để làm ướt mắt. Ngoài ra khi con người hoặc động vật ngáp thì tuyến lệ cũng tiết nước mắt. Nước mắt cũng có thể tiết ra do kích thích mắt liên tục như chớp mắt, dụi mắt, chạm vào mắt...

Về mặt tâm lý, nước mắt của con người là những biểu hiện sinh động cho trạng thái tâm lý đặc biệt (có thể khóc do buồn, đau khổ, mất mát hoặc có thể khóc do hạnh phúc, sung sướng...). Ngoài ra trong nhiều trường hợp khi người ta cười cũng tiết ra nước mắt. Nước mắt hay giọt lệ là đề tài trữ tình và thơ mộng của văn chương, thơ ca, hội họa. Thuật ngữ "nước mắt cá sấu" dùng để chỉ những kẻ giả nhân, giả nghĩa.