Liệu có giải pháp nào khác ngoài nhận chìm 1 triệu m3 bùn, cát thải?

Nhiệt điện Vĩnh Tân đang gây ra nhiều ý kiến tranh cãi về tác động ảnh hưởng môi trường trên cạn lẫn đáy biển khi "nhận chìm" bùn, cát.

Rõ ràng, nếu "nhận chìm" vào biển thì dư luận hiện đang rất không đồng tình, còn "nhốt" lại để xây kè, bờ bao cho các vùng ven biển sạt lở thì chi phí rất cao, không nằm trong phương án "xử lý chất thải" của doanh nghiệp.
 

Không thể không thực hiện

Theo tìm hiểu của chúng tôi, Bình Thuận hiện có 5 nhà máy nhiệt điện cùng nằm trên địa bàn xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong mà mỗi năm cần sử dụng 20 triệu tấn than làm nhiên liệu đốt. Theo thiết kế, để tiếp nhận khối lượng than lớn như vậy, Trung tâm nhiệt điện này phải nạo vét khoảng trên 3 triệu tấn cát, bùn để tạo luồng lạch "thông thoáng" cho các tàu lớn chở than vào cảng. Chính vì vậy, việc xử lý bùn, cát sau nạo vét (nói nôm na chất thải) hiện đang gặp rất nhiều khó khăn. Nếu không có phương án xử lý sớm nhất, tốt nhất, mà không ảnh hưởng đến môi trường cũng như chất lượng cuộc sống của người dân chung quanh khu vực, thì một số nhà máy của trung tâm nhiệt điện được cho là lớn nhất nước sẽ không thể vận hành vào cuối năm 2017 như kế hoạch đã đề ra.

Theo quy hoạch điện VII đã được Chính phủ phê duyệt, với 5 nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân có tổng công suất 6.200 MW tại Bình Thuận, khi đi vào vận hành sẽ đóng vai trò chủ đạo trong cung ứng điện cho miền Nam. Nếu không có phương án xử lý chất nạo vét bến cảng để vận chuyển nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện trên hoạt động thì việc cấp điện cho các tỉnh phía Nam sẽ rất khó thực hiện đúng lộ trình.

Trong khi đó, theo Hiệp hội tôm Bình Thuận, các nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân lại nằm giữa 2 khu sản xuất tôm giống tập trung ở xã Vĩnh Tân, chỉ cách các đường ống lấy nước phục vụ sản xuất tôm giống không quá 1 km, nên chưa biết điều gì sẽ xảy ra nếu như việc ô nhiễm môi trường biển do nhà máy nhiệt điện "nhận chìm" bùn, cát thải mang lại.

Trong đó, dư luận đang tập trung chú ý đến Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1, được đầu tư theo hình thức BOT giữa Cty TNHH Điện lực quốc tế Trung Quốc góp 95% vốn; 5% còn lại của TCty Điện lực Vinacomin (Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam). Chủ tịch Hội đồng thành viên là ông Zhang Tanzhi, cũng là người đứng tên đề nghị cấp phép "nhận chìm" gần 1 triệu m3 bùn, cát vào vùng biển xã Vĩnh Tân, cách Khu bảo tồn biển Hòn Cau 8 km, được Bộ TN-MT cấp Giấy phép ngày 23/6/2017.

Khu bảo tồn Hòn Cau chỉ cách khu vực "nhận chìm" 8 km

Đặc biệt, trong khi việc "nhận chìm" này chưa biết thực hiện bằng phương án nào, còn rất nhiều ý kiến tranh cãi, gần đây, Nhà máy điện Vĩnh Tân 4 cũng xin xử lý "nhận chìm" 2,4 triệu m3 chất nạo vét bến để cho tàu than 100 ngàn tấn cập cảng. Bởi theo Cty này, nếu không xử lý kịp thì Nhà máy không kịp vận hành thương mại vào cuối năm nay như kế hoạch đề ra.
 

Không nhất thiết phải 'nhận chìm'

Sau khi Bộ TN-MT cấp giấy phép "nhận chìm" cho Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1, do dư luận rất không đồng tình nên các nhà lãnh đạo tỉnh Bình Thuận buộc phải "cân nhắc, thận trọng" hơn. Cụ thể, ngày 14/7, Tỉnh ủy Bình Thuận đã có văn bản gửi Ban Bí thư đề nghị chỉ đạo các bộ, ngành lên quan xem xét kết quả sao cho thật toàn diện, khách quan, khoa học và có tính thuyết phục trước khi thực hiện việc "nhận chìm".

Văn bản nêu, hiện có một số ý kiến rất khác nhau và có những ý kiến trái chiều, có những thông tin khác với những thông tin đã được đề cập trong dự án đề nghị cấp phép "nhận chìm" cũng như trong một phần giấy phép "nhận chìm".  

Nhiệt điện Vĩnh Tân do doanh nghiệp Trung Quốc góp vốn 95%, Chủ tịch Hội đồng thành viên là ông Zhang Tanzhi

Ngày 26/7, trao đổi với PV NNVN, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận cởi mở cho biết, lãnh đạo tỉnh rất cầu thị và lắng nghe, đang đề nghị các cơ quan chức năng ở Trung ương phải tiến hành khảo sát, thẩm định, thẩm tra, xem kết quả cụ thể lại như thế nào. Mục đích nhằm đảm bảo làm sao tất cả những vấn đề đã được thể hiện trong dự án cấp phép "nhận chìm" cũng như nội dung đã đề cập trong giấy phép "nhận chìm" của Bộ TN-MT là phản ánh hoàn toàn đúng thực tế.

"Hiện chúng tôi đã đề xuất xử lý các vật chất nạo vét bằng nhiều cách, không nhất thiết phải là nhận chìm. Chẳng hạn, vật chất nạo vét này có thể dùng làm vật liệu để xây kè, bơm vào các kè chống xói lở bờ biển tại một số điểm bị xâm thực ở huyện Tuy Phong. Theo các ngành chức năng, việc này sẽ ít tác động đến môi trường nhất, bởi vì vật chất được bơm lên sau đó đắp vào các vị trí xói lở bờ có kè bê tông cốt thép chắn đỡ sẽ không ảnh hưởng môi trường xung quanh. Tuy nhiên, cũng cần phải đánh giá tác động môi trường trước khi thực hiện", ông Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.