Lý do lốp xe có màu đen

Cháu đọc được ở 1 bài báo nói: Khi bị lạc, con người có xu hướng đi đường vòng tròn. Điều này đúng không? Vì sao?

Hồ Lê Giang, Trường THCS Kim Đồng, Quận 5, TPHCM

Một nghiên cứu của các nhà tâm lý học thuộc Học viện Điều khiển sinh học ở Tubingen( Đức), vừa giải thích vì sao khi bị lạc trong một khu rừng rậm hay sa mạc mà không có những phương tiện định vị như mặt trời, mặt trăng hay bản đồ, la bàn... con người luôn đi thành những vòng tròn mà không hề hay biết.

Bằng nhiều thí nghiệm trong sa mạc Sahara và rừng rậm Bienwald ở Đức khi thời tiết u ám và với những người bịt mắt, họ đã nhận thấy rằng con người luôn đi thành những vòng tròn xoắn ốc theo một chiều hoặc chiều ngược lại khi không có những mốc đánh dấu. Nguyên nhân chủ yếu không phải là do chúng ta luôn có một chân dài hơn hay mạnh hơn chân kia nên đường đi thường bị xiên theo một hướng nhất định, mà bởi trong não bộ của con người việc nhận định đi theo đường thẳng là một hành động không hề đơn giản như ta nghĩ.

Chính những sai lầm nhỏ ngẫu nhiên trong não đã dần chuyển cảm giác về đường thẳng thành đường tròn khiến con người luôn có xu hướng đi lòng vòng một cách tự nhiên

* Tại sao những chiếc lốp xe thường có màu đen?

Hoàng Linh, email: linhhoang_dn@ yahoo.com

Nhân tố chính gây ra hiện tượng xuống cấp ở lốp là do cao su và các chất tổng hợp khác chịu tác động của ozone. Khi ozone kết hợp với tia tử ngoại trong ánh nắng sẽ gây ra phản ứng hoá học, gây hại đến lốp xe po-ly-me. Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại chất có thể ngăn ngừa tác hại này, đó là các phân tử bình ổn có tên gọi là “chất hấp thụ cạnh tranh”. Chất này sẽ giữ và hấp thụ tia cực tím, chuyển thành dạng nhiệt phát tán vào môi trường.

Phát minh này nhanh chóng được áp dụng trong công nghệ sản xuất lốp. Tất cả các nhà sản xuất lốp đều sử dụng cùng một chất hấp thụ là bột các-bon đen. Bột này rất mịn, không mùi, sản xuất bằng cách phân hủy nhiệt khí thiên nhiên hay dầu mỏ. Nó chiếm 30% trong nguyên liệu làm vỏ lốp mà thành phần chính là cao su thiên nhiên hay nhân tạo. Carbon đen có tác dụng chống bào mòn vỏ lốp, hút tia cực tím và giúp cao su khỏi bị nứt nẻ, làm tuổi thọ sản phẩm tăng đến 5 lần. Đó chính là lý do tại sao mọi lốp xe thường đều có màu đen.

Tất nhiên chất hấp thụ này sẽ chịu ăn mòn thay thế khi tác động với ozone và tia tử ngoại. Sau một thời gian, các-bon đen sẽ mất khả năng hấp thụ và biến thành màu xám. Đấy là lý do tại sao khi bị lão hoá, lốp xe thường đổi màu. Để tăng thêm khả năng đối phó với ozone, các nhà sản xuất lốp còn trộn thêm hợp chất dạng sáp vào công thức này. Lốp sẽ co giãn khi chuyển động, khiến cho các phân tử sáp di chuyển tới bề mặt, tạo nên một lớp bảo vệ giữa không khí (chứa ôxi, ozone) và polime lốp. Trong công nghiệp chế tạo lốp, quá trình này gọi là quá trình phủ blooming.

Khi xe đậu trong một thời gian dài, quá trình blooming không diễn ra do không có chuyển động của lốp, ozone và tia cực tím tiếp tục tấn công vào mặt lốp. Bên cạnh lý do kỹ thuật, rõ ràng, màu đen cũng tạo thêm nét khoẻ khoắn, phù hợp với mọi màu sơn xe và không bám bẩn như các màu sắc sáng khác.